INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL «GLOBAL SCIENCE AND INNOVATIONS 2023: CENTRAL ASIA» ASTANA, KAZAKHSTAN, APRIL 2023 64 1-rasm. Buldozerga o’rnatilgan energiyatejamkor ishchi jihoz.
1 – qoplama, 2 – qoplamada hosil qilingan havo chiqish klapanlari, 3 – havo shlangi,
4 – kompressor, 5 – havo baki, 6 – kompressorni qo’shib ajratish qurilmasi.
Buldozer uchun takomillashgan ishchi jihozning ishlash jarayoni quyidagicha bo’lib,
kompressor 4 buldozer quvvat olish validan harakatni olib havo bosimini shlanglar 3 orqali havo
to’plash bakiga uzatadi. Yuqori bosimda qamalgan havo shlang orqali kurak yuzasiga uzatiladi.
Natijada kurak va grunt orasida hosil bo’lgan havo qatlami bevosita gruntni metall bilan
ishqalanishini kamaytiradi. Kompressor ish jarayonida mashina kabinasida joylashgan maxsus
qo’shib ajratgich orqali boshqariladi.
Ushbu takomillashgan ishchi jihoz ishlash jarayonida traktorga hech qanday salbiy ta’sir
qilmaydi. Moslamani yaratitishdan asosiy maqsad shundaki, buldozer ag’dargichi oldidagi
gruntning metal bilan ishqalanishini kamaytirib, mashinaning ish unumdorligini oshirishdan
iboratdir. Shuni aytish mumkinki yaratilgan moslama bilan ishlatilganda mavjud buldozerlardan
farqli ravishda gruntni metall bilan ishqalanish koeffitsienti ma’lum darajada kamayadi. Bu esa
o’z navbatida mashinaning ish samaradorligini 10-15% gacha oshishini ta’minlaydi. Bugungi
kunda ushbu qurilmani yana takommillashtirish bo’yicha tegishli izlanishlar olib borilmoqda.
Kelgusida ish jarayonida ekologiyani zararli ta’sirlardan himoyalash maqsadida bulldozer
dvigatelidan chiqayotgan tutunni yig’ib havo yo’li orqali gruntga berish bo’yicha maqsadli
izlanishlar olib borilmoqda.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR: 1.
A.R Muratov. Gidromelioratsiya ishlarini tashkil qilish va ularning texnologiyasi. Toshkent
“Turon – iqbol” 2007 yil.
2.
S.T Vafoyev. Melioratsiya mashinalari. Toshkent “Fan texnologiya nashriyori” 2013 yil.
3.
Intenet ma’lumotlari.
Patentus.ru