сұйық немесе қатты дене бетіне басқа зат молекулалары, атомдары жəне иондарының
жиналу құбылысы болып табылады.
Екі фаза шекарасының бетінде зат концентрацияларының артуы адсорбция деп
аталады. Адсорбция процесі кезінде қатты немесе сұйық дененің бетінде басқа заттар
шоғырланады. Өзінің бетіне басқа зат бөлшектерін сіңірген сұйық немесе қатты дене
адсорбент, сіңрілген заттар адсорбтив, ал жалпы қатты денеге заттардың сіңірілуі
сорбция деп аталады.
Егер зат қатты дененің бетіне сіңірілсе, бұл процесс адсорбция (немесе өзара
химимялық əрекеттесу болмаса, физикалық адсорбция деп), оның ішкі бөлігіне (бүкіл
көлемі бойынша) сіңірілген жағдайда абсорбция деп аталады. Егер зат əртекті жүйеде
жүретін химиялық реакцияның нəтижесінде сіңірілсе, бұл құбылыс хемосорбция деп
аталады. Хемосорбция процесі кезінде жаңа фаза пайда болады.
Хемосорбция
көбінесе қатты дененің барлық көлеміне таралады. Бұған натронды əк пен сульфат
ангидридінің арасындағы хемосорбция мысал бола алады. Хемосорбция негізінен
қайтымсыз процестер қатарына енеді. Бұл жағдайда адсорбцияның жылу эффектісі,
химиялық қосылыстардың түзілу жылуларына жақын болады.
Газ жəне сұйықтардың қатты денеге адсорбциялануын өлшеу үшін, адсорбенттің
тəжірибеге дейінгі жəне тəжірибеден кейінгі массаларын анықтап, содан соң
адсорбцияны есептеп табады.
Қатты дене бетіндегі адсорбциялану. Қатты дене де сұйықтар сияқты беттік
тартылуға ие, сондықтан беттік кернеулікке ие болады. Бірақ та қазіргі кезде қатты
денелердің беттік кернеулігін анықтау əдісі белгісіз.
Қатты дене бетінде газдың адсорбциялануын мөлшермен сипаттау үшін газ
қысымының төмендеуін, немесе адсорбент массасының артуын өлшейді: себебі
асорбция кезінде адсорбент массасы артады.
Достарыңызбен бөлісу: