Дейл Шнук. Оқыту теориясы indd

7 -Т А Р А У
зшде балалар ездершщ осы тэсiлдеpдi калай колданып жатканын кере алады.
Eip гана ойлау дагдысын колданудын аса пайдасы жок, сонымен катар сабактан тыс 
кезде балалар бул дагдылардын бipiн де колданбайды».
«Мен бул дагдыларды элеуметтж пэндерге катысты колданар едiм», - дедi Тайни.
«Ал мен математикага колданар едiм, - деп жалгастырды Пайпер. - Будан тест 
нэтижесi темендей коймас».
«Тест нэтижесi жайлы аландама, - дедi Мэг. - Кажет болса, мен бул мэселенi езiм 
шешемш».
Осылайша муFалiмдеp семинарда Yйpенген эдютерш оку жылынын калган уакы- 
тында колдану женiнде бipауыздан келiстi. Ал сыныпты аяктау емтиханынын нэтиже- 
d алдыщы жылмен салыстырганда аз гана артты.
Мектеп келесi оку жылынын басында ата-аналар мен окушыларга арнап «кес- 
теден тыс» деп аталатын кеш уйымдастырды. Кештен кейiн бipнеше ата-ана муга- 
лiмдеpдiн проблеманы шешу тэсiлiн балаларга калай Yйpетiп жатканына ризашылык- 
тарын бiлдipдi. Ата-ананын бipi: «Yйpетiп жаткан тэсiлдеp мектеп Yшiн гана емес, 
мектептен тыс жерлерде де ете кажет. К^аз1р мен баламнын сабагын кадагалап жYpмiн, 
онын максат коя бiлуiне кемектесемiн, жетютЫн бакылаймын», - дедi. Тагы бip ата- 
ана Мэгке: «Менiн кызым аталган тэсiлдi ете жаксы кередг Ол мектеп бурынгыдай 
кенiлсiз емес дейдi жэне онын «Кызык!» (FUN!) деген атауын да ете жаксы кере- 
дi», - деп, ез ойын белiстi.
Алдынгы тарауларда элеуметтж таным- 
дык (4-тарау) жэне акпараттык ендеу 
(5 жэне 6-тарау) сиякты окытудын та- 
нымдык теориялары жешнде айттык. 
Бул тарауда окыту кезiндегi танымдык 
пpоцестеpдiн негiзгi тэсiлдеpi туралы 
сез болады. Дагдыларды игеpудi талкы- 
лаганнан кейiн метатаным жайлы айта- 
мыз, ал бул - окытудагы негiзгi процесс. 
Келесi белiмде концептшк бiлiм беру, 
проблеманы шешу, сыни ойлау жэне шы- 
гармашылык, таным жэне технология, 
бiлiм беру тэсiлдеpi жайында сез етiледi.
Кэсiби мамандар бул тарауда сез 
болатын танымдык процестердщ окыту- 
да колданылу денгей туралы кызу тал- 
кылауда. Мысалы, кейбipi проблеманы 
шешу - окытудагы басты процесс деп 
есептесе (Anderson, 1993), кейбipi кажет 
болмаган жагдайда оны колдану артык 
деп санайды (Chi & Glaser, 1985). Муга- 
лiмдеp, негiзiнен, 
концепттж бглгм алу,
проблеманы шешу, сыни ойлау, метата-
нымныц
окыту процеа Yшiн манызды-
лыгымен келiседi жэне оларды б ш м бе- 
румен сабактастыру керек деп ойлайды 
(Pressley & McCormick, 1995). Тараудын 
басындагы эцпмеде мектептiн проблема- 
ны шешу мен сыни ойлауды оку жоспа- 
рына енгiзуге талаптануы туралы айтыл- 
ды. Осы тарауда талданатын окытудын 
кYpделi пpоцестеpi - оку, жазу, математи­
ка жэне гылым сиякты мектеп пэндерш н 
ажырамас белiгi.
Осы тарау аякталганда, сiздеp:
■ жалпы жэне накты дагдыларды ажы- 
ратып, бiлiктiлiкке (кузыpеттiлiкке) 
кол жеткiзуде оларды калай бipге 
колдануга болатынын талкылау;
■ жас жэне тэжipибелi маманнын зерт- 
теу эдiстемелеpiн талдау;
■ метатаным окытудагы мацызын ту- 
сiндipiп, оган эсер ететш факторлар- 
ды талкылау;
■ концептшердщ еpекшелiктеpiн анык- 
тап, концептшк бiлiм алу Yлгiлеpiн 
тYсiндipу;

жүктеу/скачать 18,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: