Танымдьщ окы ту процесi
■ проблеманы шешуге кажетп турл1
эдютер арасындагы айырмашылык-
тарды тYсiндiру;
■ проблеманы шешуд1 акпаратты ен-
деу кезкарасы тургысынан сипаттау;
■ сыни ойлау, пайымдау жэне шыгар-
машылык арасындагы айырмашы-
лыкты тYсiндiрiп, окушыларга атал-
ган танымдык процестерд1 дамытуга
кемектесетш жолдарды сипаттау;
■ компьютерлш орта, элеуметпк он
лайн желшер, кашыктан б ш м беру
сиякты окыту тэсшдершщ ерекше-
лштерш талкылап, олардын б ш м
алуга эсерш аныктау;
■ проблеманы шешу, математика жэне
т.б. б ш м тэсшдерш талкылау тэр1зд1
дагдыларды игеретш боласыздар.
ДАГДЫЛАРДЫ ИГЕРУ
Кез келген салага катысты б ш к т ш к п арттыру дагдыларды игеру процесш камтиды.
Б1з бул бел1мд1 жалпы жэне накты дагдыларды игеруге катысты мэселелерд1 шолудан
бастаймыз.
Жалпы жэне накты дагдылар
Дагдыларды б1рнеше турге белуге болады.
Жалпы дагдылар
кептеген пэндерге катар
колданылса,
нацты дагдылар,
аты айтып тургандай, накты салага катысты игершедг
Мысалы, проблеманы шешу мен сыни ойлауды жалпы дагдыларга жаткызамыз, себе-
б1 олар кептеген танымдык, кимыл-козгалыс жэне элеуметпк дагдыларды игеру у ш н
кажет, ал кеп мушел1 сандарды ж1ктеу мен квадрат туб1р - накты дагды, себеб1 олар
математикада гана колданылады.
Жалпы дагдыларды игеру кеп жагдайда окытуды жещлдетедт Брунер (1985)
«шахмат ойнауды уйрену, сыбызгы тартуды уйрену, есеп шыгарып уйрену жэне
Джерард Манли Хопкинстщ (рр. 5-6) елендершн уйкасын жаттау» - барлыгы да б1р-бь
рше уксас, себеб1 олардын барлыгына зеин, жад жэне табандылык кажет деп есептейдг
Алайда эр дагдынын езше тэн касиеттер1 бар. Брунер (1985) окыту тэсшдерше
тек дурыс немесе терю бага беруге болмайтынын айтады. Оларды уйрену кажет тап-
сырма мен бершетш бш м нщ сипаты жэне окушылардын жана жагдайга косатын уле-
d сиякты мэселелер денгешнде гана багалай аламыз. Тапсырмалар арасындагы айыр-
машылыктар, айталык, химиялык тепе-тенд
1
к пен гимнастикалык тепе-тенд
1
к сиякты,
б1р-б1рше уксамайтын дагдыларды уйрету ушш турл1 эдю-тэсшдер кажет деген ойын
белюедт
Салалыц ерекшелгкке
тYрлiше аныктама беруге болады. Сеси (1989) аталган
терминд1 дискретп декларативпк бш м нщ курылымын сипаттау ушш колданады
(5-тарау). Баска зерттеушшер оган процедуралык бшмд1 де косып, салалык ерекше-
лш бш м нщ кажет болуымен байланысты деп есептейд1 (Perkins & Salomon, 1989).
Алайда б1з бул пш рдщ б1р1 дурыс, б1р1 кате деуден аулакпыз, себеб1 жалпы дагдылар
да, накты дагдылар да окыту процеамен байланысты (Nandagopal & Ericsson, 2012;
Voss, Wiley, & Carretero, 1995). Мундагы мэселе окыту жалпы жэне накты дагдыларды
каншалыкты денгейде камтитынына, дагдылардын ерекшелЫне жэне калай игерше-
пнш е байланысты.
Достарыңызбен бөлісу: