Нейрогылым жене оцыту
хат жаза немесе телефон аркылы хабарлама ж1бере алады. Ол осы курылгылардын
61р1нен-61р1не жылдам ауысып отырады. Кай курылгы болсын, технологиянын ар-
касында акпаратка жылдам кол жетшзе аламыз. Интернета пайдалану, мысалы, кез
жYгiртiп жылдам оку мен баска желшермен шапшан байланысуга мYмкiндiк бередг
Хабарламалар ете кыска болатындыктан, б1з уакыт ш ш д е б1рнеше хабарды катар алу
жэне ж1беру ыктималдыгы жогары.
Онлайн ортада ем1р CYPУ жылдам окып, шапшан ойлауга жэне жYЙесiз окуга
алып келед1 (Carr, 2011). Эрине, терендетш окып, интернета асыкпай карап шыгуга
болар еду алайда онын курылымы оган мYмкiндiк бермейдт Интернет кайталанып
отыратын интерактивт жэне каркынды сенсорлык жэне танымдык акпаратка жол
ашады. Интернет желюш пайдаланушылар акпаратка кол жетшзу Yшiн б1р эрекетп
(жел1лерд1 1здестгру) аскан жылдамдыкпен б1рнеше рет кайталай алады. Кей тапсыр-
маларга (жазу, экранды езгерту) кейде дененщ баска мYшелерi де катысса, баскасына
визуалдык жэне есту жYЙелерi катысады. Бул эрекеттердщ де ез артыкшылыктары
бар. Сштемеш басып, хабарламага жауап бергеннен кешн жылдам жэне жана им
пульс орын алады. Осылайша кер1 байланыстын шапшан косылуы оны кайта колда-
нуга мYмкiндiк бередг
Бесшш1 тарауда сез болатын зешннщ ттркенд1рпшке жауабы шектеул1 жагдайда
юке асады. Технологияны шектен тыс колдану б1здщ пайдалану каб1лет1м1зге эсер
етедг Кдбылданган т1т1ркенд1рг1ш оперативт жадка жетш, сол жерде енделедг Б1р-
неше ттркенд1рпш катар келген кезде, танымдык акпараттьщ к е п т т н е байланыс-
ты, жад толып калады (5-тарау). Демек, толыгымен енделмегенд1ктен немесе узак-
мерз1мд1к жадпен байланыс орнатылмагандыктан, акпараттын деш жогалып кетедг
Каррдын (2011) п1к1р1нше, интернет тек б1здщ зей1н1м1зд1 беледг Сол себептг алатын
б1л1м1м1зд1н денгей де темен болады. Кайталанбаган акпарат жогалады, ал онлайн
ортада оны кайталаудын кажет! жок. Сонымен катар колданылмаган бшмд1 узакмер-
з1мд1к жадтагы бш ммен байланыстыру да онайга туспейдт
Нейрогылым тургысынан карасак, т^ л 1 танымдык эрекеттер мидын т^ л 1 кыз-
м е т болатынын керсетш отыр. Смолл, Муди, Сиддхартх жэне Букхаймер (2009) кгтап
оку (туракты зешн мен терен ойлауды кажет етед1) мен интернета пайдалану кез1нде-
ri ми кы змет турлш е болатынын аныктады. Кгтап оку ми белштершщ тш, жад жэне
визуалдык жYЙелермен байланысты кызметiн арттырады. Ал ж ел ш шолу, керiсiнше,
шешiм шыгару мен мэселеш шешуге жауапты мидын префронталды белiгiнiн кыз-
метш жаксартады. Ми кызметшщ осылайша «езгеруш онлайн кызметп пайдаланган
бiрнеше сагатта гана орын алады (Small & Vorgan, 2008).
Мундай тапсырмалардын бiрнеше максаты бар. Сiлтемелердi електен еткiзiп,
тандау жасау сананын бiр жерге тогысып, шешiм шыгаруын талап етедi. Ал бул,
ез кезегiнде, мидын мэтшдер мен акпаратты тYсiндiруiне бегет болады, сейтш, акпа-
ратты
тYсiнуге
немесе оны есте сактауга мYмкiндiк берiлмейдi. Онлайн аркылы да
окуга болганымен, бул кезде ойдын баска нэрсеге белiнуi эбден мYмкiн. Окуга берiлу
терен ойлауды кажет етеду демек, бул кезде бiздiн ойымыз белiнбейдi жэне алдынуы
(мандай) мида орын алатын мэселеш шешу кызмет де калыпты жагдайда орындала-
ды. Бiр мезетте бiрнеше курылгы катарынан колданылган кезде ой шашыранкы бола
ды, демек, оку процес де толык юке аспайды.
Эрине, желiлердi карауда турган ештене жок. Кебiнесе олардын пайдасы да бар.
Кеп жагдайда бiзге берiлiп окудын немесе терен ойлаудын каж ет жок, керiсiнше,
Достарыңызбен бөлісу: