Себеп-салдар салалас құрмалас сөйлем
314
- бет
Мектепті бітіргенше асықтым,
себебі
ересек өмірді тезірек көргім келді.
Әр адамның арманы бар,
неге десеңіз
армансыз адам, ормансыз бұлбұлмен
тең емес пе?!
Кеше халықаралық білім беру мәселелері туралы конференция болды,
сондықтан
бәріміз бұл шараның жақсы өтуіне көмектестік.
1
А) дегенмен
B) сондықтан
C) біресе
D) және
2
А) бірде
B) бірақ
C) Сол себепті D) мен
3
А) сондықтан B) алайда
C) яки
D) кейде
4
А) сонда
B) Сол себепті
C) бірақ
D) сондай-ақ
5
А) бірақ
B) және
C) алайда
D) өйткені
6
А) себебі
B) дегенмен
C) пен
D) біресе
7
А) бірақ
B) кейде
C) өйткені
D) және
8
А) дегенмен
B) сондықтан
C) да
D) біресе
9
А) соң
B) неге десеңіз
C) кейін
D) және
260
Xi
БӨ
ЛІМ
2. Сәйкестендіріңіз.
А
Жауабы
В
1
Қазіргі таңда ағылшын тілінің
маңызы артып келеді,
_____________
А
өйткені ата-ана мен оқушы төменгі
сыныпта өзіне керекті мектепті
таңдайды.
2
Британия мектептері әлемнің
түкпір-түкпіріндегі оқушыларды
магнит секілді тартып жатыр,
_____________
Ә
сондықтан бірінші сыныптан
бастап
мемлекеттік
тілде
емтихандар алынады.
3
Орта ғасырдан бері келе жатқан
ақылы интернаттарда (Boarding
School) «ақсүйектер» ұрпағы білім
алады,
_____________
Б
себебі Университет бітірген әрбір
студент бір жылда 21 мың фунт
айлық алатын жұмысқа тұруы
шарт.
4
Оңтүстік Кореяда білім беру
жүйесінің сатыларына өту емтихан
балымен есептелмейді,
_____________
В сондықтан тезірек тіл курсына
жазылуым керек
5
Германияның білім беру жүйесі
демократиялық деп айта аламыз,
_____________
Г
себебі британиялық мектептер
«біз нағыз серілерді тәрбиелеп
шығарамыз» деп ұрандайды
6
Францияның мектептерінде фран-
цуз тіліне ерекше көңіл бөлінеді,
_____________
Ғ
неге десеңіз мұндай есептер
оқушының жасына байланысты
анықталады.
7
Оңтүстік Кореядағы білім беру
деңгейі өте жоғары,
_____________
Д
себебі
жетістікке
жеткен
адамдардың көпшілігі интернатта
оқыған.
8
Ұлыбританияның университетінде
мемлекет тарапынан оқыған сту-
дент оқуын бітірген соң кредитін
төлемеуіне болады,
_____________
Е өйткені аз ғана оқушы үшін өте көп
мұғалім жұмыс істейді.
3. Мақал-мәтелдерді оқыңыз. Себебін түсіндіріңіз.
Ішің ауырса, аузыңды тый.
Көзің ауырса, қолыңды тый.
Бір әріп үйреткенге,
қырық жыл сәлем бер.
Білегі күшті бірді жығады,
Білімі күшті мыңды жығады.
Ата-бабамыз неге
бұлай дейді?
Неге сәлем беру
керек? Әріп
үйрететін кім?
Ал сіз бұған
не дейсіз?
Білімнің күшті
болуының себебі
неде?
261
Xi
БӨ
ЛІМ
артыҚ БОЛМас БІЛГенІң
Қазақстандағы тұңғыш жоғары оқу орны – 1928 жылы Алматыда ашылған Қазақ педагогикалық
институты.
Бірінші жылы бұл білім ордасында 124 студент білім алған, 9 мұғалім қызмет еткен.
Алғашқы оқытушылар қатарында А.Байтұрсынов, М.О.Әуезов, С.Сейфуллин, Қ.Қ.Жұбанов, т.б.
дәріс оқыды. 1935 жылы университетке Абай Құнанбаев аты берілді.
2017 жыл
2008 жыл
Әлемдегі ең қымбат оқу
орны – АҚШ-тағы Sarah
Lawrence колледжі.
Жылдық оқу ақысы:
$61,236
2017 жылғы жүргізілген
зерттеулер бойынша
Еуропа бойынша
Ұлыбританияда
орналасқан Оксфорд
университеті ең
үздік оқу орны болып
табылған.
262
Xi
БӨ
ЛІМ
Ой бөлісу.
тыңдаЛыМ
1. Тыңдаңыз. Сұрақтарға жауап беріңіз.
№27
1. Тыңдаған мәтініңізге қандай
тақырып сәйкес келеді?
А) шетелдік фирмаларды дұрыс таңдау
В) шетелдік білім беру мектептері
С) шетелде білім алудың жолдары
D) шетелге саяхат жасап, білім алуды
ұйымдастыру
2. Мәтін мазмұнына сәйкес
мемлекетіміздің азаматтары шетелде
не істей алады?
А) демала алады
В) тәжірибеден өте алады
С) тәжірибе жасай алады
D) ұзақ мерзімге қала алады
3. Шетелде білім алу үшін не қажет?
А) шет тілін білуі
В) оқуға деген құлшынысы
С) шет тілі білімі мен ниет
D) шетелді жақсы білуі
4. Елімізде шетелде білім алуға мүмкіндік
беретін қандай бағдарлама бар?
А) Бақытты балалық
В) Бақытты болашақ
С) Бала болашағы
D) Болашақ
5. Егер адам өз бетімен оқуға барғысы келсе,
қандай әрекет жасағаны жөн?
А) қаражат жинауы тиіс
В) шетелдік елшіліктердің, мәдени орталықтардың
және білім қорларының ресми сайттарын жиі
бақылап тұру керек
С) шетелдік елшіліктердің ресми сайттарын жиі
бақылап тұру керек
D) білім қорларының ресми сайттарын жиі
бақылап тұру керек
6. Қазақстанның қандай азаматтары шетелде
білім алу бағдарламаларына қатыса алады?
А) студенттер мен ЖОО түлектері
В) студенттер
С) ЖОО түлектері
D) студенттер мен мектеп оқушылары
Сіздің шетелде білім аламын деген
ұсынысыңызға ата-анаңыз келісімін береді
деп ойлайсыз ба? Не себепті?
Сіздің ойыңызша, шетелде білім алу
қазақ жастары үшін қолжетімді ме?
Қандай да бір бағдарлама бойын-
ша шетелге барып білім алу тиімді
деп ойлайсыз ба? Әлде әр адам өз
қаражатымен білім алуы керек пе?
Шетелде білім алуға мүмкіндік
беретін қандай бағдарламаларды
білесіз?
263
Xi
БӨ
ЛІМ
Ой бөлісу.
тыңдаЛыМ
1. Тыңдаңыз. Сұрақтарға жауап беріңіз.
№27
1. Тыңдаған мәтініңізге қандай
тақырып сәйкес келеді?
А) шетелдік фирмаларды дұрыс таңдау
В) шетелдік білім беру мектептері
С) шетелде білім алудың жолдары
D) шетелге саяхат жасап, білім алуды
ұйымдастыру
2. Мәтін мазмұнына сәйкес
мемлекетіміздің азаматтары шетелде
не істей алады?
А) демала алады
В) тәжірибеден өте алады
С) тәжірибе жасай алады
D) ұзақ мерзімге қала алады
3. Шетелде білім алу үшін не қажет?
А) шет тілін білуі
В) оқуға деген құлшынысы
С) шет тілі білімі мен ниет
D) шетелді жақсы білуі
4. Елімізде шетелде білім алуға мүмкіндік
беретін қандай бағдарлама бар?
А) Бақытты балалық
В) Бақытты болашақ
С) Бала болашағы
D) Болашақ
5. Егер адам өз бетімен оқуға барғысы келсе,
қандай әрекет жасағаны жөн?
А) қаражат жинауы тиіс
В) шетелдік елшіліктердің, мәдени орталықтардың
және білім қорларының ресми сайттарын жиі
бақылап тұру керек
С) шетелдік елшіліктердің ресми сайттарын жиі
бақылап тұру керек
D) білім қорларының ресми сайттарын жиі
бақылап тұру керек
6. Қазақстанның қандай азаматтары шетелде
білім алу бағдарламаларына қатыса алады?
А) студенттер мен ЖОО түлектері
В) студенттер
С) ЖОО түлектері
D) студенттер мен мектеп оқушылары
Сіздің шетелде білім аламын деген
ұсынысыңызға ата-анаңыз келісімін береді
деп ойлайсыз ба? Не себепті?
Сіздің ойыңызша, шетелде білім алу
қазақ жастары үшін қолжетімді ме?
Қандай да бір бағдарлама бойын-
ша шетелге барып білім алу тиімді
деп ойлайсыз ба? Әлде әр адам өз
қаражатымен білім алуы керек пе?
Шетелде білім алуға мүмкіндік
беретін қандай бағдарламаларды
білесіз?
7. Еуразия мен Орталық Азияда Халықаралық
студент алмасу бағдарламасы кімдерге
арналған бағдарлама?
А) тек қана Молдова, Ресей Федерациясы,
Тәжікстан, Түркменстан, Украина, Өзбекстан
елдерінің студенттеріне арналған
В) тек Ресей Федерациясының студенттеріне
арналған
С) қазақстандық студенттерге, Қырғызстан,
Молдова, Ресей Федерациясы, Тәжікстан,
Түркменстан, Украина, Өзбекстан елдерінің
студенттеріне арналған
D)
қазақстандық,
Армения,
Әзірбайжан,
Беларусь, Грузия, Қырғызстан, Молдова, Ресей
Федерациясы, Тәжікстан, Түркменстан, Украина,
Өзбекстан елдерінің студенттеріне арналған
8. Work & Travel бағдарламасының
мүшелері АҚШ елінде не істей алады?
А) кеңселер мен дүкендерде еңбек етеді
В) қызмет көрсету саласында еңбек етеді
С) білім беру саласында
D) денсаулық сақтау саласында еңбек етеді
2. Сәйкестендіріңіз.
А
В
1 - ___
тәжірибеден
А ресми сайттары
2 - ___
білім алу
Ә Германиялық қызметі
3 - ___
білім қорларының
Б қатысушысы
4 - ___
қысқа немесе ұзақ мерзімді
В қиын
5 - ___
академиялық ауысымның
Г өту
6 - ___
бағдарлама
Ғ жақсы меңгеру
7 - ___
қабылдану
Д білім алу
8 - ___
шет тілді
Е қызықтырса
3. Қайта тыңдаңыз. Қандай географиялық атауларды естідіңіз?
1.
______________________________________________________________________
9.
______________________________________________________________________
2.
______________________________________________________________________
10.
____________________________________________________________________
3.
______________________________________________________________________
11.
____________________________________________________________________
4.
______________________________________________________________________
12.
____________________________________________________________________
5.
______________________________________________________________________
13.
____________________________________________________________________
6.
______________________________________________________________________
14.
____________________________________________________________________
7.
______________________________________________________________________
15.
____________________________________________________________________
8.
______________________________________________________________________
16.
____________________________________________________________________
264
Xi
БӨ
ЛІМ
айтыЛыМ
1. Төменде берілген екі ой туралы екеуара пікірлесіңіз.
2. Шетелде білім алу қауіпсіз бе?
3. Ұл-қызды шетелде білім алу үшін қалай дайындау қажет?
жазыЛыМ
1. Төмендегі пікірлермен танысыңыз.
«Отандық және шетелдік оқу орындарындағы білім алу» тақырыбында мақала жазыңыз.
200 сөз.
Мақалаңыз төмендегі мәселелерді қамтуы тиіс:
А) отандық жоғары оқу орындары мен ең үздік шетелдік жоғары оқу орындарына сипаттама;
В) елімізде және шетелде білім алудың артықшылықтары мен кемшіліктері;
С) шетелге оқуға бару үшін қажет құжаттар;
Д) Егер шетелде оқу мүмкіндігі болса, баланы қай жаста жіберген дұрыс?
Е) Бала шетелде немесе өз қаласынан алыста білім алатын болса, қандай кеңес берер едіңіз?
Шетелде білім алған адам
өзгереді. Еліміздің салт-
дәстүрін ұмытып кетеді.
Шетелде білім алған адамның
көзқарасы өзгереді. Елімізге
пайдасын келтіретін білім
алады.
Өзін-өзі қорғауға үйренеді
Шетелде бала оқытуға үрке қараудың еш керегі жоқ, себебі ата-анасы жанында болмағаннан
кейін бала өзіне-өзі қызмет етіп, өзін қорғауға үйренеді. Сонымен қатар, шетел тіліне жүйрік
болады. Бұл баланы ерте есейтіп, жауапкершілік жүктейді. Менің де ұл-қызым шетелде оқиды.
Бір ескеретіні, шетелге баланы екінші мамандық алу үшін немесе магистратураға жіберу
керек, өйткені сол кезде оның тұлға ретінде көзқарасы қалыптасады. Елге деген сағыныштан
патриоттық сезімі оянады. Мәселен, орыс мектебін бітіріп, Канадада оқыған ұлым бірден
қазақша үйренді. Әнұранды жаттап алды, күйлердің, дәстүрлі әндердің альбомдарын өзімен
алып кететін…
Айман апай
265
Xi
БӨ
ЛІМ
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________
Елдің қадірін білдім
Мен Канадада Калгри қаласында оқыдым. Мектеп бітірген соң бірден кеттім, сол себепті көбірек
қиналдым. Сондықтан, баланы жастай шетелге жіберуге қарсымын. Бірақ намысқа тырысып,
жақсы оқыдым. Ақша үнемдеуді үйрендім. Ол жерде арқа сүйейтін таныс болмағандықтан, өзіме
ғана сенуге тура келді. Қазақстанымды қатты сағындым. Мен орыс мектебін бітірген едім.
Канадада жүріп, елге деген сағыныштан қазақша үйрендім. Қазақтың ұлттық тағамдары тары,
құрт, қазы-қарта, шұбат пен қымыздың қадірін сезіндім. Сондықтан жоғары оқу орнын бітіргенде
«Канадада қал!» деген ұсынысты қабылдамай елге келдім. Қазір Астанада қызметтемін.
Төрехан
Л. М. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті өз деңгейін ұдайы арттырып келеді
және қазіргі уақытта ол әлемдік рейтингте 345-орынды иеленіп отыр. Университетте жұмыс
істейтін шетелдік оқытушылар, сондай-ақ жұмыс берушілер студенттеріміздің дайындығына
жоғары баға беруде. Л. М. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті түлектерінің
жұмысқа орналасу критерийі жөнінен республикада алдыңғы орындардың бірін иеленді. Беделді
QS World University Rankings халықаралық рейтинг агенттігінің (Ұлыбритания) қорытындысы
бойынша, Еуразия ұлттық университеті физика пәнінен әлемнің үздік университеттерінің
қатарына қосылды.
266
Xii
БӨ
ЛІМ
XII
Бөлім
1-саБаҚ
Жеке тұлғаға қатысты құжаттар
2-саБаҚ
Ұжымдық құжаттар
267
Xii
БӨ
ЛІМ
1
- саБаҚ
жЕкЕ ТұлғАғА
ҚАТЫСТЫ ҚұжАТТАР
324 - беттегі сөздермен танысыңыз.
1. Тиісті сөздерді жазыңыз.
1. Мен Қаленов Азамат Дәулетұлы Мейрамбекк өз автокөлігімді
_______________________
тапсырамын.
2. Мейрамбек Дәулетұлына менің атымнан құжат тапсыруға
_______________________
беремін.
3. Сенімхат 4 ай
_______________________
берілді.
4. Осы сенімхатты нотариалды тұрғыда
_______________________
5. Сенімхат берген тұлға
_______________________
өз атына алады.
6. Жеке және заңды
_______________________
өзара сенімхат арқылы жұмыс істеуі мүмкін.
7. Ханкелді Дәулетұлы менің
_______________________
тұлғам болып табылады.
8. Бұл сенімхат
_______________________
әрекеттерді іске асыру үшін берілді.
2. Танысыңыз.
3. Есте сақтаңыз.
куәландарымын
сеніп
жауапкершілікті
тұлға
қаржылық
мерзімге
сенімді
рұқсат
Сенімхат — сенім білдірушінің өз атынан
өкілдік ету үшін екінші тұлғаға берген
жазбаша уәкілдігі.
Сенімхаттың мазмұндық-құрылымдық жүйесі:
• құжат атауы;
• күні, айы, жылы, мекенжайы;
• сенімхат беруші туралы толық мәлімет (аты-жөні, мекенжайы, жеке куәлік нөмірі);
• сенім білдірілетін тұлға туралы толық мәлімет (аты-жөні, мекенжайы, жеке куәлік
нөмірі);
• сенім білдірілетін әрекет түрі;
• нотариалдық мекеме мөрі.
268
Xii
БӨ
ЛІМ
4. Сенімхаттың құрылымын анықтаңыз.
5. Тиісті қатарды таңдаңыз.
6. Сенімхатқа қатысты сөздерді теріп жазыңыз.
рұқсат
тұлға
өкілетті
сенім
жалақы
жасау
қарау
жеке
мүлікті
айырбастау
қол
білдіру
келісім
беру
қою
қайталау
сеніп
заңды
тапсыру
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
Сенімхат
сенім білдіру
үшін
беріледі.
өкілдік ету
іс-әрекетті атқару
үйлену үшін
мүлікті сату
мүлікті айырбастау
ақша алу
той жасау
автокөліктерді сату
келісім жасау
сыйлық алу
келіссөз жүргізу
269
Xii
БӨ
ЛІМ
7. Жауап беріңіз.
1. Сенімхат қандай құжат?
2. Заңды тұлға жеке тұлғаға сенімхат бере ала ма?
3. Сіз сенімхат беріп көрдіңіз бе?
ОҚыЛыМ
1. Жауап беріңіз.
1. Қандай жағдайда адамдар бір-біріне сенімхат береді?
2. Не үшін сенімхат береді деп ойлайсыздар?
2. Оқыңыз.
Сенімхат
-
белгілі,
дәлелді
себептерге байланысты өзі атқара
алмайтындай жағдайда нақты іс-
әрекеттің орындалуын басқа адамға
тапсыру үшін жазылады. Сенімхат
- құжат иесі басқа біреуге бір істі
атқаруға өз атынан оның құқын
пайдалануға рұқсат беретін құжат
түрі. Сенімхатты мынадай ақша
түрлерін алу үшін пайдалануға
болады: жалақы, зейнетақы, алимент,
ақша аудару т.б. Сондай-ақ сатып алу,
сату, үй ауыстыру, басқару, автокөліктерді сату, ауыстыру т.б. әрекеттерді сенімхат арқылы жүзеге
асыруға болады. Сенімді өкілге сотта, кәсіпкерлікте іс жүргізуді, банктегі есепшотқа иелік етуді
т.б. сеніп тапсыруға болады.
Үлкен жауапкершілік жүктейтін іс-әрекетті орындауға немесе қымбат мүлікті алуға
берілген сенімхат нотариалдық тұрғыдан куәландырылуы мүмкін. Кей жағдайда қойылған
қолдар сенімхатта көрсетілген адамдар жұмыс істейтін мекемелердің кадрлық қызмет көрсету
орындарымен де куәландырылуы мүмкін. Сенімхат ұйымдар тарапынан өз қызметкерлеріне
де беріледі. Бұл жағдайда сенімді өкілге қандай құқықтар берілетіні дәл көрсетіледі. Ондай
құқықтарға келісім жасау, фирма атынан келіссөз жүргізу, жұмысшы жалдау немесе тауар
қабылдаулар жатады.
Достарыңызбен бөлісу: |