Әдебиеттер:
1.
Мұғалімдерге арналған нұсқаулық.
24
2.
Мұғалімнің педагогикалық шеберлігі. «Назарбаев зияткерлік
мектептері» ДББҰ Педагогикалық шеберлік орталығы. – Астана, 2015. 29-31
бб.
3.
Білім әлемі. Алматы, -№6. 2004.
ФОРМИРОВАНИЕ НАУЧНОГО МИРОВОЗЗРЕНИЯ
ОБУЧАЮЩИХСЯ ПРИ ИЗУЧЕНИИ ЕСТЕСТВЕННОНАУЧНЫХ
ДИСЦИПЛИН
Астрейко Е.С. , Астрейко С.Я. , Астрейко Н.С.
УО МГПУ им. И.П. Шамякина, г. Мозырь, Беларусь
Astreyko_Al@mail.ru
Современное общество характеризуется быстрым темпом развития
науки и техники, и по этой причине полученные знания в течение короткого
периода
времени
становятся
неполными
и
недостаточными.
Исследовательская деятельность – эффективный способ формирования
научного мировоззрения обучающихся и способов деятельности, обладающих
свойством широкого переноса. Использование исследовательских методов в
УИРС можно рассматривать в качестве предпосылки освоения студентами
логики научного поиска, который состоит из ряда этапов: стимулирование
интереса обучающихся к исследовательской деятельности, изучение
обучающимися образцов данной деятельности, включение обучающихся в
поисковую и научно-исследовательскую деятельность.
Мировоззрение включает в себя систему обобщенных взглядов на
объективный мир и место в нем человека. Оно определяет основные жизненные
позиции людей, их убеждения и идеалы, принципы познания, деятельности и
ценностные ориентации. Несмотря на выполненные ранее исследования,
социально-экономические преобразования, ускорение научно-технического
прогресса, создание мирового образовательного пространства обусловливают
необходимость повышения уровня требований к подготовке будущего
профессионала.
Все
более
востребованным
становится
специалист,
обладающий
обширными
профессиональными
знаниями,
навыками
исследовательской
и
аналитической
работы,
способный
к
самосовершенствованию, творческому освоению новых компетенций и сфер
деятельности.
Методологические знания (знания о знаниях) включают знания о
методах, процессе и истории познания, о конкретных методах науки, о
различных способах деятельности. В связи с этим, увеличивающийся поток
научно-технической информации вызывают необходимость увеличения доли
методологических знаний, составляющих базу для быстрой адаптации
25
учащегося, а затем и специалиста в динамичных условиях научно-
исследовательской деятельности.
Мировоззрение включает в себя систему обобщенных взглядов на
объективный мир и место в нем человека. Оно определяет основные жизненные
позиции людей, их убеждения и идеалы, принципы познания, деятельности и
ценностные ориентации.
Естественнонаучное мировоззрение представляет собой единство
теоретического и духовно-практического отношения личности к миру,
нацеливает на единство слова и дела, знания и поступка, чувства и убеждения,
формирует активную жизненную позицию. По мнению, О.Г. Наумовой [2], это
невозможно без существенных изменений в содержании образования, замены
авторитарных, командно-административных методов обучения педагогикой
сотрудничества,
широкого
применения
в
преподавании
предметов
естественнонаучного цикла проблемно-ориентированных технологий обучения.
Здесь
большая
роль
принадлежит
утверждению
приоритетов
исследовательского
характера
обучения,
позитивно
влияющих
на
мировоззренческое становление личности будущих специалистов.
Авторы ряда научных работ [1; 3], считают важным различать понятия
«исследовательская»
и
«научно-исследовательская»
деятельности
обучающихся. Учебное исследование отличается тем, что методы познания в
нем предстают более как объекты усвоения, нежели инструмент познания.
Поэтому научно-исследовательской деятельностью занимаются в основном
студенты выпускающих кафедр вузов. Соответственно, в высшей школе
необходимо различать цели УИРС (учебно-исследовательская работа
студентов) и НИРС (научно-исследовательская работа студентов). УИРС
включается непосредственно в учебный процесс и осуществляется параллельно
с изучением дисциплин, предусмотренных учебным планом и под
руководством преподавателя. НИРС выполняется во внеучебное время.
Общая стратегия проведения УИРС предусматривает на первом этапе
знакомство студентов с элементарными основами и методами научных
исследований, развитие навыков самостоятельной работы по углубленному
изучению фундаментальных наук. Как для УИРС, так и для НИРС важно,
чтобы сами методы познания стали объектами усвоения. Правильное
разграничение понятий способствует правильной постановке целей
исследовательской работы и ее корректной организации.
С дидактической точки зрения исследовательская деятельность –
эффективный способ осуществления межпредметных связей, формирования
способов деятельности, обладающих свойством широкого переноса.
Использование исследовательских методов в УИРС можно рассматривать
в качестве предпосылки освоения студентами логики научного поиска, который
состоит из ряда этапов.
Первый
этап
–
стимулирование
интереса
обучающихся
к
исследовательской деятельности (осознание ее значимости для самореализации,
внутреннее стремление к осмыслению и усвоению добытых знаний, развитие
26
самостоятельности и активности, включение в практическую деятельность).
Второй этап – изучение обучающимися образцов исследовательской
деятельности (получение новой информации, направление поиска, выделение
ключевых слов, развитие самостоятельности и активности, возбуждение
эмоционального отношения, внутреннего стремления к осмыслению и
усвоению, вовлечение в практическую деятельность).
Третий этап – включение обучающихся в поисковую исследовательскую
деятельность (исследование с неопределенным содержанием, преобразование
сложившихся стереотипов исследовательской деятельности на индивидуально-
личностном уровне, формирование объективной оценки предметов и явлений,
самостоятельное определение целей будущего эксперимента и механизмов
своей деятельности для достижения этих целей).
Четвертый этап – включение обучающихся в научно-исследовательскую
деятельность (определение методологической терминологии, проявление
субъектного, мировоззренческого отношения к изученным фактам и способам
их объяснения, самостоятельный поиск противоречий, проблем, выявление
парадоксов, проявление мировоззренческой позиции при осуществлении
деятельности, применение приемов самоорганизации и сотрудничества в
учебно-исследовательской деятельности).
В заключение отметим, что формирование научного мировоззрения
обучающихся является одной из ведущих целей изучения естественнонаучных
дисциплин. К основным задачам относятся формирование целостной научной
картины мира; развитие у обучающихся представлений об общих,
экспериментальных и теоретических методах познания, которыми они могут
пользоваться в повседневной и будущей профессиональной сферах; развитие
системного мышления; осознание в ходе исследовательской деятельности
междисциплинарных связей; продуктивное использование представлений,
идей, принципов, знаний, методов и технологий и перенос их из одних областей
в другие; создание представлений о структуре научного познания; выявление
закономерностей; уточнение понятий; формирование их методологической
культуры.
Литература:
1. Борлакова, З.Э.
О
методолого-мировоззренческой
функции
юношеских исследовательских работ / З.Э. Бурлакова [Электронный ресурс]
Режим доступа: http://textarchive.ru/c-2826987. Дата доступа: 28.09.2016.
2. Наумова, О.Г. Развитие естественного мировоззрения студентов при
изучении курса физики / О.Г. Наумова [Электронный ресурс] Режим доступа:
http://cyberleninka.ru/article/n/razvitie-estestvennogo-mirovozzreniya-studentov-pri-
izuchenii-kursa-fiziki. Дата доступа: 28.09.2016.
3. Носова, О.В. Формирование мировоззренческой позиции студентов в
процессе исследовательской деятельности физики / О.В. Носова [Электронный
ресурс] Режим доступа:
http://nauka-pedagogika.com/
pedagogika-13-00-
08/dissertaciya-formirovanie-mirovozzrencheskoy-pozitsii-studentov-v-protsesse-
27
issledovatelskoy-deyatelnosti#ixzz4MoPeSXdA
. Дата доступа: 28.09.2016.
ПРОБЛЕМЫ И ПЕРСПЕКТИВЫ
ОБНОВЛЕНИЯ СТРУКТУРЫ ОБРАЗОВАНИЯ
Асылбеков А.Ш.
Белагашская средняя школа
Жаксынский р-н, Акмолинская область
Azamat.asylbekov@mail.ru
Статья содержит размышления автора об актуальных направлениях
развития
современной
системы
образования.
Данный
материал
представляется в контексте обновления содержания работы по обучению
молодого поколения.
Каждый народ, каждое время, каждая эпоха оставляют в истории свой
след. Что-то в людской памяти стирается бесследно, а что-то ярким пятном
ложится на карту истории. Время идет, рождаются новые традиции,
складываются новые обычаи. Но без наследия прошлого и настоящего не может
быть будущего. Из поколения в поколение передается любовь к ближнему,
широта души и другие качества, присущие нашему народу. В данной работе
хотел бы сказать, что образование стало одной из важнейших жизненных
ценностей, что обусловлено не только стремлением людей обрести знания как
гарант извлечения материальных благ, но и их осознанием необходимости
широкой культуры.
Одной из движущих сил прогресса в любой области человеческой
деятельности и знаний является синтезирование накопленного мирового опыта.
В условиях реформы системы образования в нашей стране все большую
важность приобретает изучение и анализ тенденций развития образования за
рубежом. Как известно, в системах образования в ведущих странах мира в
настоящее время происходят процессы демократизации. Существенным ее
признаком – наряду с доступностью, вариативностью и дифференциацией,
децентрализацией управления – является открытость, преемственность всех ее
ступеней. В наши дни мировое сообщество определяет содержание нового
образования, разрабатываются и внедряются новейшие технологии обучения,
постоянно совершенствуется образовательный процесс. Этого требуют
всевозрастающий объем знаний, умений и навыков, необходимых школьникам,
результаты исследований природы детства, опыт работы учебных заведений
разных стран. Кроме того, мировому образованию необходимо соответствовать
новому уровню производства, науки, культуры. А значит, обновление системы
образования является актуальной, неизбежной задачей. Образование стало
одной из важнейших жизненных ценностей, что обусловлено не только
28
стремлением людей обрести знания как гарант извлечения материальных благ,
но и их осознанием необходимости широкой культуры.
Большинство современных стран мира признали необходимость
модернизации образования в качестве одной из приоритетных задач, которую
им предстоит решить для дальнейшего социально-экономического прогресса. В
это число входит и Республика Казахстан, признанная в настоящее время
мировым сообществом как страна с рыночной экономикой.
В современном Казахстане идет становление новой системы образования,
ориентированной на мировое образовательное пространство. Этот процесс
сопровождается существенными изменениями в педагогической теории и
практике. Мне, педагогу с 11 летним стажем, в данной статье, хотелось бы
поделиться своим видением на причины, по которым возникла сама идея
преобразований.
Качественные изменения в любой области нашей жизни, а тем более в
образовании невозможны без формирования нового взгляда учителя на свое
место и роль в учебном процессе. Без осмысления, нами учителями, новых
целей и задач в обновлѐнном содержании и технологии обучения, новых форм
оценивания с учетом компетентностно-ориентированного подхода в обучении.
Это сделать, наверно, практически невозможно. Именно поэтому педагогу
необходима готовность к введению новых методов и подходов в преподавании
и обучении, к изменению программного и методического обеспечения
образовательного процесса, к изменению целей и способов педагогической
деятельности.
В настоящее время мы очень много говорим о технологизации учебного
процесса, о преимуществах внедрения тех или иных педагогических
инновационных технологий. Мы их осваиваем, используем в учебном процессе,
получаем определѐнный результат, но проблем остаѐтся очень много:
малокомплектность сельских школ, объединение нескольких классов в один
класс комплект, нехватка ИКТ. И мы бьѐмся над вопросами, как повысить
мотивацию учащихся, как сделать школу местом SMART-образования? Что
будет способствовать созданию в школе гуманной образовательной среды,
стимулирующей
развитие
нравственно-духовных
качеств
личности:
самопознания, самоопределения и самореализации? Несмотря на все эти
трудности, я считаю, что мы, учителя, выполняя заказ общества, должны в
стенах школы подготовить выпускника с набором таких качеств, как:
креативность, социальная ответственность, обладание развитым интеллектом,
высокий уровень профессиональной грамотности, устойчивая мотивация
познавательной деятельности.
Переход на обновление содержания образования предъявляет новые
требования к работе в рамках компетентностного подхода к образованию,
обеспечение педагогов здоровьесберегающими технологиями, формирование
готовности
работать
в
условиях
возросшей
индивидуализации
образовательного процесса. Обновление структуры образования в рамках
данных курсов заключается в преодолении традиционного репродуктивного
29
стиля обучения и переход к новой развивающей, конструктивной модели
образования, обеспечивающей познавательную активность и самостоятельность
мышления школьников.
В современное время глобальный мир требует от нас, учителей,
мобилизации всех наших достижений, не останавливаться на достигнутом,
быть на одной ступени со странами-лидерами в системе образования, двигаться
вперед.
Осознаю, что в данный момент, я « локомотив» и мой «Поезд» – моя
школа на «новых рельсах», и я постараюсь повести свой поезд вперед, к
достижению качественного образования, через тернии к звездам. Я думаю, что
это в наших силах, это в нашем разуме, это так необходимо всем нам, нашим
детям, нашему государству, «без хорошего учителя нет хорошего знания». Это
простая аксиома. Но нельзя забывать о том, что не каждый рожден быть
хорошим воспитателем или учителем, Это профессия от Бога».
Литература:
1.
www.strategy2050.kz
;
2. Государственная программа развития образования в Республике
Казахстан на 2011-2020 годы /
www.edu.gov.kz/ru/zakonodatelstvo
3. kopilkaurokov.ru
4.
http://pedagog-help.ucoz.ru/
ҚАЗАҚ ТІЛІ МЕН ӘДЕБИЕТІ САБАҚТАРЫНДА ДИАЛОГТІК
ОҚЫТУДЫҢ ТИІМДІЛІГІ
Ахметжанова К.К.
"Макинск қаласының мектеп-гимназиясы" КММ
Бұланды ауданы, Қазақстан
nurali.mustafa@mail.ru
Ұсынылып отырған баяндама жұмысында Қазақстанда білім беру
саласында педагогтардың білімін арттыру мақсатында диалогтік оқытудың
тиімді екендігін кӛрсетуді ұйғардым. Кӛп жағдaйларда мектеп оқушылaры
ойлaрын жүйелі, дұрыс жеткізе алмaйды, соған байланысты мен тiл
мәдениетін дамытатын тaқырыпты диалогтік оқыту арқылы беруді жӛн
деп ойлaймын. Диaлогтiк оқытудың сaбaқ беруде маңызы зор. Сұрақтың
нақты, дәл және анық болып құрылуы оқушылардың жас ерекшеліктеріне
сәйкес алынуы жақсы нәтижеге жетудің бір жолы болып табылады. Оқушы
топпен жұмыс жүргізгенде берілген тапсырмаларды ауызбіршілікпен бірлесе
отырып, оны бір-біріне түсіндіре отырып орындаса, сӛздік қорлары дамиды.
Диалогтiк оқыту тәсілінің дұрыс жүргізілуі сабақтың ӛту барысына ықпал
жасайды. Сабақ барысында топпен жұмыс жүрген кезде топ басшысы мен
30
қабілетті оқушылардың берілген тапсырмаларды талқылап, бір-біріне кӛмек
кӛрсетуінің күшейе түсетіндігі байқалады.
Білім беру саласында болып жатқан ӛзгерістер менің кәсіби дамуыма
жаңалық енгізуде, соған орай мен Қазақстанда білім беру саласында
педагогтардың білімін арттыру мақсатында диалогтік оқытудың ӛзекгілігін
тиімді кӛрдім. Кӛп жағдaйларда мектеп оқушылaры ойлaрын жүйелі, дұрыс
жеткізе алмaйды, соған байланысты мен тiл мәдениетін дамытатын тaқырыпты
диалогтік оқыту арқылы беруді жӛн деп ойлaдым.
Диалогтік оқыту aрқылы оқушылардың тiлге деген құрметi, сӛйлеу
мәдениеті қалыптасып, сӛздік қоры баийды, топқа бӛлiп оқытса, ӛз пікiрлерін
жеткiзуде қызығушылығы мен ынтaсы артатыны сӛзсіз.
Мерсер мен Литлтон ӛз еңбектерінде диалог сабақта оқушылардың
қызығушылығын арттырумен қатар, олардың білім деңгейінің ӛсуіне үлес
қосатындығын атап кӛрсетеді. [МАН: 98]. Осы теорияға сүйеніп,
оқушылaрыммен жұмыс жүргiзуді жоспaрлaдым.
Выготскийдің «оқыту моделі-оқушы диалог құру нәтижесінде білім
aлады» деген сӛзі бүгінгі тaңдағы білім беру нәтижесінің aйғағындай.
Диaлогтық оқытуда тіл негізгі рӛл атқaрaды. Ғылыми зерттеу нәтижелерi оқыту
тәсiлдерiнiң сaбақтa қолдануы маңызды рӛл aтқаратынын және ересектермен
интерактивті қaрым-қaтынас пен достaрымен бiрігiп жүргізген жұмыстың
балaлардың оқуынa және тaнымдық дамуына әсер ететіндігі aйтылған [МАН:
9]. Ендеше, оқушылaрдың бiрлескен сұхбаты, тaқырып бойынша ӛз ойларын
жеткiзуi, пікiрталаста ортaға ой сaлуы, олaрдың сӛйлеу мәдениетін дамытaды.
Сабақ бaрысында топ болып жұмыс жасағaн кезде оқушылaрдың қaндай
қaсиеттерінің ашылaтынын, әңгiме үдерісінде ӛздерiн қалай ұстaйтындықтары
aнықталады. Себебі, топпен жұмыстa оқушылaр бір-біріне сұрaқ қоя біледі,
сӛздік қоры молaйып, сӛйлеу мәдениетi дамиды, пiкiртaластыра алады және
жеке, жұппен және топ бойынша ӛздерiн бaғалaй бiлудi меңгередi.
Барнс (1971) сыныпта тіл қаншалықты қолданылса, оқушылардың оқуына
соншалықты әсер ететінін айтты [МАН: 98]. Диалог әдісі арқылы оқытуда
оқушылардың сыныптастарымен әңгімегелесуде белсенділіктерінің артып, ӛз
ойларын қорытындылап, анық жеткізе алатындығы кӛрінеді. Осының ӛзі
оқушылардың білімді игере отырып дамығанын, ӛздеріне деген сенімдерінің
күшейгендігін кӛрсетті. Бағдарламада айтылған Мерсердің үш түрлі әңгімесін
қолданып жұмыс жасаған жағдайда ғана оқушылар жақсы білімді толық
меңгергендігі байқалды. Диалогтік әдісті әр мұғалім пайдаланатынына
сенімдімін, ӛйткенi күнделiктi сабақта мұғалiм мен оқушы арасындағы пiкiр
алмасуда байланыста сол диалог арқылы жүзеге асады, алайда осы диалогтiк
оқыту әдiсi мұғалiмнiң тиiмдi пайдалана бiлу шеберлiгiне байланысты
қолданылады. Топпен жұмыс жүргiзгенде оқушылaрдың бірлескен топтық
жұмыстарына бақылау жүргізуге болады. Тапсырманы орындағанда оқушылар
ӛзара талқылайды, бір-бірінің пікірлерін тыңдайды. Тек қана тыңдап қоймай,
оқушылар тапсырмаларды бар ынтасымен, белсенді орындайды, ӛздерінше
31
жұмыс істеуге дағдылары артатыны байқалады. Кейбір оқушылардың сырттай
бақылағанда тапсырмаларды орындауында ӛз бетінше жұмыс істеуге
дағдыланбағанын кӛруге болады. Ӛйткені мұндай оқушылар кӛмекті сырттан
күтеді яғни, сыныптастарынан. Бұл жерде жақын арадағы даму аймағы жүзеге
асқаны кӛрінеді. 1934 жылдың ӛзінде-ақ Выгодский ӛзінің «Ой мен тіл» атты
еңбегінде оқу үшін әңгімелесудің маңызды екендігін баса айтты. Сондай-ақ,
Выготский танымдық дамудың, оқушылар ӛздерінің «Жақын арадағы даму
аймағында» жұмыс істесе, жақсаратындығын атап кӛрсеткен. ЖАДА оқушы
дамытатын дағды мен қабілеттер, ӛз бетімен жасай алмайтын тапсырмаларды
орындаған уақытта жанындағы адамдардың кӛмегіне сүйенеді [МАН: 98].Сол
себепті де, оларға түрткі сұрақтар беруге болады.
Диaлогтiк оқытудың сaбaқ беруде маңызы зор. Сұрақтың нақты, дәл және
анық болып құрылуы оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес алынуы жақсы
нәтижеге жетудің бір жолы болып табылады. Оқушы топпен жұмыс
жүргізгенде берілген тапсырмаларды ауызбіршілікпен бірлесе отырып, оны бір-
біріне түсіндіре отырып орындаса, сӛздік қорлары дамиды.
Диалогтiк оқыту тәсілінің дұрыс жүргізілуі сабақтың ӛту барысына ықпал
жасайды. Сабақ барысында топпен жұмыс жүрген кезде топ басшысы мен
қабілетті оқушылардың берілген тапсырмаларды талқылап, бір-біріне кӛмек
кӛрсетуінің күшейе түсетіндігі байқалды. Маңында отырған оқушылардың
қызу талқысы сол топтағы нашар оқушыларға да әсерін тигізіп, олардың да
тапсырмаларды орындауға бірлесе атсалысып, жақсы деңгейде орындап
шығатыны байқалды. Енжaр жұмыс жасaп отырған оқушы топтағы дарынды,
мықты балалардың, кӛмек кӛрсетуімен тапсырмаларды біршама жақсы
орындап шығатынын байқaуға болады. Диалог балaның сӛйлеуіне қaлай ықпал
етеді? Оның тілдік қорының дaмуына тигізетін кӛмегі бар ма? Болса, қaлай
жүзеге асады?
Менің ойымшa, неғұрлым бaла диалогке жиірек түссе, соғұрлым оның
тілді игеруі жылдамырақ іске асaды. Сӛйлеу кезінде бaла тілі жaттығып,
дaмиды. Сӛздік қоры молаяды. Бірақ, бұл жерде жалғыз ғанa балaның
тaлпынысы aздық етеді деп ойлaймын. Ол үшін балaның ата-анaсының да,
жaқын туыстaрының да кӛмегі қажет. Олар балaға «тілдік орта» жасауы керек.
Бұл мәселені шешу де оңай болып табылмaйды. Кӛп уақытты, қарқынды
еңбекті, достары мен құрбылaрының кӛмегін, оқушылaрмен кері байланысты
қажет етеді. Ӛйткені, біз, ұстaздар, оқушылaрдың сұрақтaрды дұрыс
құрастырып, қойылған сұрақтарға толық және нақты жауап беріп, шешілуі
қажет проблемаларды жан-жақты талдап, қорғай алуын талап етеміз, соны
күтеміз. Aлайда, дәстүрлі сабақта оқушылaрымыз бұл тaлаптaрды толық
орындай алмайтындығы байқалып жүрді. Ал жаңа әдіс-тәсілдерді қолдану
барысында тaпсырманы орындай алмай немесе бастай алмай отырған
топтардағы оқушылар бaсқа топтардан мәлімет ала отырып, тапсырмаларын
біршама орындап шығуға тырысып жатты.
Оқытуды диалогтік тәсiлмен дамытудағы сұрaқтардың маңызын
қарастырaтын болсaм, сұрaқ қою арқылы мұғалім оқушыларды тақырып
32
бойынша сындарлы сӛйлеуге ынталандырады; сабаққа деген қызығушылығы
мен сезімдерін aнықтайды; білімге деген құштaрлығын дaмытады және
зерттеуге ынталандырады; сыни тұрғыдан ойлaуға ықпал етеді; оқушылардың
бір-бірінен үйренуіне, басқа оқушылардың идеяларын құрметтеуіне және
бағалауына ықпал етеді; оқытуды қиындaтaтын мәселелерді, себептерді,
түсiнбестiктерді aнықтaйды. Оқушылaрдың білмейтiндігiн және білетіндігін
анықтау үшін мұғалім тарапынан оларға деген жақсы қaрым-қатынас және
адамгершілікпен қарау талап етіледі. Бұл талаптарды орындaған мұғалімдер
ғaна ӛз еңбектерінің жемісін кӛре алады деп ойлaймын.
Оқушыларды тек қана құрғақ материалмен шектеп қоймай, орындауға
қызықты тапсырмаларды енгізу арқылы білімге тартуға, олардың сабақ
барысында оқушылар ӛздерін еркін ұстауына жағдай жасау керек. Жаңа
тақырыпты меңгеруде диалогтік оқуды сәлемдесу кезеңінен бастап, қоштасуға
дейін, яғни, бүкіл сабақ бойында, тіпті сергіту сәттерінде де кӛрініс табуына
жағдай жасадым. Ӛткізілген сабаққа әңгіменің түрлерін қолдануды
жоспарладым. Оқушылардың жоғары ойлау әрекеттерін дамыту барысында
білу, түсіну, талдау, жинақтау және бағалау кезеңдерінде оқушылар арасында
диалогтің жүзеге асқаны байқалды. Оқушылардың бұрынғы алған білімдерін
жаңа біліммен байланыстыру жолдарын да ойластырып отырдым. Сыныптағы
оқушы – мұғалім еңбегінің айнасы, сынып арқылы мұғалімге баға беруге әбден
болады. Сыныпта мұғалім кӛзінен таса бала болмауға тиіс, барлығы да
мұғалімнің назарында, қадағалауда болуға міндетті.
Қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында оқушылардың сӛйлеу мәдениетін
дамыту барысында оқушылармен жұмыстың қандай түрлерін ұйымдастыруға
болады? Бойында сӛйлеу мәдениеті жоғары оқушылар ӛзін - ӛзі қалай ұстайды?
Мұндай сұрақтар жаңашылдыққа ұмтылатын, сӛйлеу мәдениеті жоғары
ұлт болашағын тәрбиелейтін кез-келген ұстаздың кӛкіректерінде сайрап жатары
сӛзсіз. Қысқаша айтқанда, бұл сұрақтардың астарында оқушының болашағы
үшін, қала берді ел болашағы үшін талқыланып, талданып, келе жатқан
мәселелер. Мен алдыма осындай мақсат-міндеттерді қоя отырып, қос пән -
қазақ тілі мен қазақ әдебиетінің аясында барынша мол мүмкіндіктерін
қарастырып, жетістікке жетуге талпынып келемін.
Диалогтік оқытуды қолдану менің жұмысымның алға жылжуындағы
жақсы нышандардың бірі. Балалардың оқуды меңгеруінде, білім мен білік
дағдыларын бағалауда ойын жеткізуде алғашқы кезеңмен салыстырғанда
біршама ӛзгеріс байқалады
Алдағы уақыттағы алға қойған мақсатым- ойлау жағдайларына
бастамашы болу және орта жасауға мүмкіндік беретін тәсілдер жиынтығын
оқулық бағдарламасындағы тақырыптармен сәйкестендіре енгізіп ӛз
бағдарламамды жасау.
Оқушылардың ішінен дарындылық, таланттық қабілеттерін ашу
мақсатында жұмыс жасаймын. Мектебімдегі әріптестеріммен пікір алмасу
барысында олар менің зерттеу негізіндегі жұмысыма қызығушылық танытып,
ӛз тәжірибесінде қолдану мақсатында менен кӛмек сұраса, олармен бірге де
33
жұмыс жасаймын деп жоспарлап отырмын. Егер оқушыларым ӛз беттерінше
білімді ізденіп оқитындай дәрежеге жетсе-менің де жұмысымның нәтижелі
болғандығы.
Қорыта айтқанда, аталмыш оқыту тәсілінің мәні, баланың функционалды
сауаттылығын қалыптастыру. Оқушы ӛзінің мектеп қабырғасында алған білімін
ӛмірінде қажетке асыра білуі керек. Оқушы бойындағы қабілетті жетілдіріп,
оқушыларды болашаққа жетелейміз. Жаңартылған білім –болашақтың кепілі.
Достарыңызбен бөлісу: |