Дәріс №7.Ақпарат және PR
Қосалқы коммуникациялар кезеңдері.
PR мәтіндерді таратушы – БАҚ-пен жұмыс.
ХХІ ғасыр - ақпарат заманы. Қазіргі қоғамдағы негізгі ақпарат көзінің
бірі – бұқаралық ақпарат құралдары (БАҚ). Қазіргі коммуникативтік
кеңістікте ақпарат көздері сан алуан болып келеді: радио, теледидар, газет,
журнал, кітаптар, жарнама, интернет жүйесі, жаңа медиа-технологиялар т.б.
Ақпарат көздерінің қай-қайсысының да басты мақсаты - көпшілік назарын
аудару.
Ақпараттар арнасы шектен тыс көбейген осындай ортада бірнеше
кезеңнен тұратын қосалқы коммуникациялар жүзеге асырылатындығын атай
келіп, зерттеуші Қ.Есенова ол кезеңдерді былайша атап көрсетеді: 1) белгілі
бір аудиторияның назарын аударту; 2) ұсынылатын хабарламаға
қызығушылық тудыру; 3) осы ақпаратқа сәйкес әрекет ету ниеті мен
қажеттілігін қалыптастыру; 4) осы хабарламаға сәйкес әрекет етушілердің
мінез-құлқын, іс-қимылдарын басқару. Осы қосалқы коммуникация саласына
үгіт-насихат, жарнама және PR жатқызылады
PR (паблик рилейшнз) тіркесінің тура мағынасы «жұртшылықпен байланыс»
дегенді білдіреді. Кейде оның баламасы ретінде «баспасөзге арналған
материалдар» деген тіркес те жұмсалады. Оның мақсаты - субъектілер мінез-
құлқын өз қажеттілігіне орай өзгерту.
PR мәтіндерді таратушы – БАҚ. PR-ақпаратқа құрылған мәтіндер
негізгі коммерциялық құралдар ретінде танылады. Себебі, олар жекелеген
мекемелердің, фирмалардың, ұйымдардың, ЖШС т.б. туралы мәліметтерді
жұртшылыққа таратады. Бұл қызметті PR-менеджерлер атқарады. Олардың
міндетіне баспасөзге, басқару органдарына, инвесторларға арналған
ақпараттық материалдарды (брошюралар, мақалалар, пресс-релиз т.б.)
дайындау енеді. Ақпараттық материалдарды зерттеушілер, негізінен, екі
топқа бөліп қарастырып жүр: 1) жаңалықтар деп танылатын іс-шараларды
ұйымдастыру және өткізу барысында таратуға арналған материалдар; 2)
БАҚ-та тікелей жариялауға арналған материалдар [2, 112 б.].
Әдебиеттерде бұл құбылысты «PR – жарияланым», «PR – мәтін»
терминдерін қатар қолдану тәжірибесі байқалады. Алайда, «PR –
жарияланым» тіркесінің «PR – мәтінге» қарағанда қолданылу аясы тар. «PR
– мәтін» терминінің мағынасы Б.Момынованың «Қоғамдық-саяси
лексиканың түсіндірме сөздігінде» былай беріледі: ПИАР – зат. Ақпарат
алмасу мен қоғамдық пікірге баға беруді өрістете отырып, жеке тұлға, ұйым,
топтар мен қоғам арасындағы өзара түсіністіктің қалыптасуына әсер ету
(pablik relations (PR) (ағылш.) – қоғаммен байланыс.
Достарыңызбен бөлісу: |