ЖАҢАРТЫЛҒАН БІЛІМ БЕРУ НЕГІЗІНДЕ, ҚАЗАҚ ТІЛІ МЕН ӘДЕБИЕТІ ПӘНІНЕН

7 

 

Оқушы  білімін  бағалау   жаңа  білім  беру  мазмұнында   бес  балдық  бағалау  емес,  критериалды 

бағалау  арқылы  бағалануы  –  оқушылардың  оқу  жетістіктерін  нақты   айқындалған,   бірге  даярланған, 

оқу  үдерісінің  барлық  қатысушыларына  алдын  ала  белгілі,  білім  берудің  мақсаттары  мен  мазмұнына 

сай  критерийлермен  салыстыруға   негізделген  бағалау  үдерісі.  Критериалды  бағалау  оқыту,  тәлім-

тәрбие  беру  және  бағалаудың  ӛзара   байланысына  негізделген.Бұл  бағалау  жүйесінің  оқушы  үшін 

ерекше екендігін тәжірибе барысында байқадым. 



 

Қалыптастырушы бағалау шынайылыққа бағытталады. 



 

Оқушының ӛз бетімен жұмыс жасап, тұжырым жасауына ықпал етеді. 



 

Мұғалім үшін қай оқушының қандай деңгейде екендігін байқауға мүмкіндік береді. 



 

Оқушының ӛзара бір-бірін бағалауын қалыптастырады. 



 

Ата-ана  ӛз  баласының  қай  оқу  мақсатынан  тӛмендігіне  кӛз  жеткізіп  ,  сол  бойынша  жұмыс 

жасауға мүмкіндік жасап отыр. 



 

Әр  мұғалім  қалыптастырушы  бағалау  тапсырмаларын  жасау  арқылы  ӛздерінің  кәсіби  бағытта 

дамуына қол жеткізетіндігі. 

Шығармашылық  –бұл  адам  іс-әрекетінің  түрі,бұл  адамның  ӛмір  шындығында  ӛзін-ӛзі  тануға 

ұмтылуы,  ізденуі.Ӛмірде  дұрыс  жол  табу  үшін  адам  дұрыс  ой  түйіп,  ӛздігімен  сапалы,  дәлелді 

шешімдер  кезінде  қабылдай  білуге  үйренуі  керек.Тек  шығармашылық  қана  адамға  ӛмірдің  мәнін 

түсінуге,  бақытын  сезінуге  мүмкіндік  әпереді.мұндай  күрделі   мәселені  шешуде  үздіксіз  білім  беру 

ісінің алғашқы сатыларының бірі болып табылатын бастауыш мектептің алатын орны ерекше, ӛйткені 

бастауыш мектеп: 

1.Оқушылардың 

интеллектуалдық, 

рухани, 

табиғи 

нышандарын 

дамытуға 

ӛзінің 

қызығушылықтарымен бейімділіктерін іске қосуға жағдай жасайды. 

2.Жеке адамдық сенімдерін қалыптастыруға жағдай жасайды. 

3.Ұжымдық және жеке іс-әрекеттертәсілдеріне үййретеді. 

Баланың  еркін  шығармашылықпен  ойлауына,  оның  барлық  қабілеттерін  дамытуға,  ӛз  күшіне 

деген  сенімнің  болуына  жағдай  жасайды.кіші  жастағы  баланың  оқуға,  оқу  арқылы  қабілеттерінің 

дамуына кӛп мүмкіндіктер бар. 

Ұстаз  үшін  ең  маңызды  мақсат-әр  сабағын  түсінікті,  тартымды,  тиімді  ӛткізу.Оны  жүзеге 

асырудың  бір  жолы  –оқушыларға  білім  беру,  тәрбиелеу  барысында  кеңінен  қолданылып  келген, 

оқушылардың  білім  сапасын  кӛтеруге  жағдай  жасайтын,  сабақты  тиімді  ұйымдастыруға,   сабақ 

уақытын ұтымды пайдалануға,  оқушылардың ойлау қабілеттерін дамытуға кӛп кӛмегін тигізетін әдіс – 

эссені қолдана білу. Ӛз пәнімде эссені жиі қолданымын, оқушылардың ӛзіндік шығармашылық ойлау 

және  сол  ойды  жазбаша  бере  білу  дағдылары  дамиды.Эссе  -жеке  кӛзқарасты  білдіретін  шағын 

кӛлемдегі,  еркінкомпозициялық  прозалық  шығарма.   Эссе  жазудың  нақты  мақсаты:  Белгілі  мәселе 

бойынша ӛз пікірін айту және дәлелдеу; 

Сұрақ бойынша ӛзінің түсінігін, ойын айту; 

Оқырмандарды ақпараттандыру; 

Мәселені талқылау және шындықты табуға тырысу; 

Ӛзінің және оқырманның кӛңілін толтыру, рақатқа бӛлеу; 

Кӛңіл-күйіңді білдіру және оқырман кӛңілін аудару, эмоция туғызу; 

Іс-әрекетке түрткі болу. 

    Эссе жаза отырып оқушылар  басқа адамның кӛзқарасын білу, іскерлік қарым-қатынас жасау, 

қоғамдық ойға пікір білдіру, ӛз жаңалығын жүзеге асыра, табысқа қол жеткізе алады. Қазіргі кезде эссе 

жазуға  оқушылар  тӛселіп  келеді.  Оның  нәтижесін  де  кӛріп  отырмыз.  Қазақстан  Республикасының 

Тұңғыш Президентінің күніне арналған облыстық «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол» атты сайыста 7- 

сынып оқушысы Әділхан Жұпар бас жүлде иеленгенін атап кӛрсетуге болады. 

Мен   жаңа  сабақты   проблемалық  ой  тудыра  отырып  хабарлаймын,  оқушы  жаңа  сабаққа  ерте 

еніп, ұмтылып жауап іздейді, талпынады, қызығушылығы артады.Үнемі сұрақ   қою жүйесімен жұмыс 

жасау  білімді  меңгерту  барысында  оқушы  деңгейін  шығармашылық  сатыға  кӛтереді.Бұл  –  сабағыма 

жан  бітіріп,  шығармашылық  серпіліс  тудырды.Оқушылардың  шығармашылық  қабілеттерін  арттыру 

үшін қосымша әдебиеттерді шығармашылығы дамитындай етіп пайдаланып отырдым. 

    Оқушылардың  шығармашылық  қабілетін  арттырып,  ынталандыру  үшін  сабақтарымды 

мынадай жолдармен ӛткіземін: 

1.Сабақта АКТ-ны тиімді  пайдалану; 

2.Сабақты түрлендіріп ӛткізу; 

3.Сабақта оқушылар ӛздері жасаған суреттер, кестелер мен сызбаларды пайдалану; 

8 

 

4.Сабаққа қатысты бейнетаспаларды, фильмдерді кӛрсету. 

Оқушылардың шығармашылық қабілетін арттыруда мынадай нәтижеге жеттім: 

1.  Ӛз бетімен оқуға, жұмыстануға дағдыланады. 

2.  Шығармашылық ізденіске жетелейді. 

3.  Ӛз ісіне деген сенім пайда болады. 

4.  Әр нәрсеге сын кӛзбен қарауға үйренеді. 

5.  Салыстыруға, қорытынды жасауға үйренеді. 

6.  Шығармашылдық белсенділік артады. 

Осылардың  нәтижесінде  дарынды,  қабілетті  жеке  тұлға  қалыптасады.  Жаңартылған   білім  беру 

бағдарламасында  қазақ  тілі  пәнінің  берілу  жайы  да  ӛзгеше.  Бағдарлама  оқушының  тӛрт  тілдік 

дағдысын:  тыңдалым,  айтылым,  оқылым,  жазылым  жетілдіруге  бағытталған.  Бұл  тӛрт  дағды  оқу 

жоспарында «Шиыршық әдісімен» орналастырылған және бір  –бірімен тығыз байланысты. Яғни, жыл 

бойына бірнеше рет қайталанып отырады және сынып ӛскен сайын тілдік мақсат та күрделене түседі. 

Қазіргі 

күні 

оқу 

процесінде 

«ең 

бірінші 

тыңдаймыз»   

деп 

оқушылардың 

тыңдалымға   дағдылануына  баса  назар  аударып  отыру   оқушыда  ӛз  бетімен  тыңдауға  назар  аудару 

дағдысын  қалыптастыруда.  Күнделікті   сабақ  басталмас  бұрын  бүгінгі  сабақтың   мақсатын 

таныстыру   оқушыда  ӛз  алдына  мақсат  қоя  білуге,  сабақ  соңында  бүгінге  мақсатқа  қол 

жеткізгендіктеріне  қайта  шолу  жасау  арқылы  ӛз  нәтижесіне   саралау  жасауға  мүмкіндік  беру  бұл  да 

жаңа білім беру мазмұнының  жаңа бір қыры деп айта аламын.. 

Қорыта  айтқанда,  аталмыш  бағдарламаның  мәні,  баланың  оқу   сауаттылығын  қалыптастыру. 

Оқушы ӛзінің мектеп қабырғасында алған білімін ӛмірінде қажетке асыра білуі керек. Сол үшін де бұл 

бағдарламаның  негізі  «Ӛмірмен  байланыс»  ұғымына  құрылған.  Ұстаздарға  үлкен  жауапкершілік 

міндеттелді.  Оқушылардың  бойына  ХХІ  ғасырда  ӛмірдің  барлық  салаларында  табысты  болу  үшін, 

қажетті дағдыларды дарыту үшін, мұғалімдер тынымсыз еңбектену керек. 

Шәкірттерді  бәсекеге  қабілетті  жеке  тұлға  дәрежесіне  жеткізе  білу  әр  ұстаздың   міндеті. 

Сондықтан  заман талабына сай болып жатқан ӛзгерістерден қауіптенбей,  мақсатқа сай,нәтиже аламыз 

деп сенемін. 

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 

 

жүктеу/скачать 1,26 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: