Н. А. Маженова
36
еңбектің қоғамдық сипатына байланысты олардың бәрі біртұтас
қоғамдық ұдайы өндіріс процесіне тартылған. Оқшауланған
тауар өндірушілер арасындағы экономикалық байланыстардың
формасы – ақша айналымы арқылы жүретін тауар айырбасы
болып табылады.
3) Меншік қатынастарының тереңдетілген негізін өндіріс
факторларын біріктіру тәсілдері құрайды. Біріктірудің екі тәсілі
ажыратылады:
тікелей және
үзілісті.
Айналым сферасын қоспағанда, өндіріс процесінде жүзеге
асырылатын өндіріс құралдары мен тікелей өндірушілердің
бірігуін өндіріс факторларының тікелей бірігу тәсілдері
сипаттайды. Бұл жағдайда, бір адам екі түрлі қызметті іске
асырады:
өндіріс
құралдарын
иеленуші
қызметі
және
материалдық игіліктерді тікелей өндірушінің қызметі.
Кейде басқа да нұсқалары болуы мүмкін, бұл жағдайда екі
қызмет ажыратылып, түрлі субъектілерге бекітіледі; бірінде -
өндіріс құралдарын меншіктеуші қызметі, екіншісінде - жұмыс
күші қызметі. Бұл жағдайда жұмысшы өндіріс құралдарынан
оқшауланады. Өндіріс факторлары бірігуі үшін, өндіріс
құралдарын меншіктеуші еңбек нарығында жұмыс күшін
жалдауы қажет. Сондықтан да, өндіріс саласында жүзеге асатын
заттық және өзіндік факторлардың бірігуі жұмыс күшін сату-
сатып алу актісінен кейін, яғни тауар-ақшалы қатынастары
арқылы жүреді. Өндіріс факторлары бірігуінің бір нұсқасы
үзілісті деп аталады.
4)
Табыстарды
үлестіру
өндіріс
құралдарын
меншіктеушілер мүдделі үшін жүзеге асырылады.
5) Меншік
субъектілері жеке тұлғалар, отбасы, әлеуметтік
топ, өндірістік ұжым, халық, басқару органдары бола алады.
Меншік объектілері: өндіріс құралдары, мүлік, ақша, бағалы
қағаздар, ақпарат, интеллект, жұмысшы күші.
Достарыңызбен бөлісу: