Қазақстан Республикасының жалпы білім беретін мектептерінде

292 
Республиканың жалпы білім беретін мектептерінде балаларға қосымша 
білім берудің ерекшеліктері 2020-2021 оқу жылында жалпы орта және қосымша 
білім берудің неғұрлым тығыз интеграциясы қажеттігінен туындап отыр. 
Қосымша білім беру жүйесі, яғни үйірмелер, секциялар және басқа да 
сыныптан тыс шаралар нақты білім беру ұйымының материалдық базасында 
қалыптасады. Қолданыстағы кабинеттер, мүкәммал, әдебиет пайдаланылады. 
Бірақ барлық мектептер сыныптан тыс сабақтарды ұйымдастыру және пәндерді 
тереңдетіп оқыту үшін жеткілікті ресурстарға ие емес. Егер мектеп ӛз 
бюджетімен қосымша білім беруді қамтамасыз ете алмаса, ақылы секциялар мен 
үйірмелер енгізіледі. 
Сондай – ақ мектептен тыс ұйымдардың ресурстарын-сарайлар, үйлер, 
орталықтар, кешендер, балалар мен жасӛспірімдер шығармашылығының 
студиялары, жас техниктердің, туристердің, натуралистердің станциялары мен 
базалары, балалардың музыкалық, кӛркемӛнер мектептері, ӛнер мектептері, 
қызығушылықтары бойынша клубтар, спорттық, сауықтыру, туристік лагерлер 
және т. б. пайдалануға болады. 
Әскери-патриоттық клубтар
бірқатар міндеттерді шешуге мҥмкіндік 
береді
: бұл жасӛспірімдердің бос уақытта жұмыспен қамтылуы; патриоттық 
тәрбие; оқушылардың ой-ӛрісін кеңейту; салауатты ӛмір салтын қалыптастыру; 
ҚР Қарулы Күштері қатарында қызметке оң кӛзқарас қалыптастыру. 
Клуб – бұл таңдау еркіндігін кӛздейтін қоғамдық ұйым, әлеуметтік 
пайдалы қызметтің түрлі түрлеріне қосылуға, ӛз күшін тексеруге, ӛзін-ӛзі 
растауға мүмкіндік береді. Бұл жерде тұлғаның маңызды моральдық қасиеттері 
қалыптасады: барлық ұжымға жауап беруге, ӛзінің ӛмірлік позициясын жасауға 
әзірлігі. 
Білім беру мен демалысты, балаларды сауықтыруды ұйымдастыру үшін 
кадрлар даярлау жүйесін жетілдіру факторларының бірі педагогикалық 
отрядтардың қызметі болып табылады, оларды құру кезінде «командалық» тәсіл 
қолданылады. 
Тәжірибе кӛрсетіп отырғандай, командалық жұмыс принциптерін 
пайдаланатын педагогикалық жасақтар педагогикалық бағдарламаларды іске 
асырудың жоғары сапасын қамтамасыз етеді; жаңа технологияларды белсенді 
әзірлейді, апробациялайды және енгізеді, ӛзекті мәселелерді шешудің 
стандартты емес жолдарын іздейді. 
Сондықтан 
«Тәлімгерлер 
мектебі» 
ретінде 
мектеп 
базасында 
педагогикалық отрядтар құру қажет, олар балалармен балалардың 
қызығушылықтары бойынша әртүрлі іс-шаралар ӛткізеді. 
Балалар мен жастарды ұлттық ӛнер мен ұлттық спортқа тарту мақсатында 
«ALTYN URPAQ» жобасы ұсынылады. 
Жоба ӛскелең ұрпақты отансүйгіштікке тәрбиелеуге, ақыл-ой қабілеттерін 
дамытуға, ұлттық спорт түрлеріне (асық ату, тоғызқұмалақ, қазақ күресі және 
т.б.), ұлттық ӛнер (домбыра, қобыз, жетіген, Қазақ биі, Қазақ әндері және т.б.) 
үйрету арқылы ұлттық рухты кӛтеруге бағытталған. 
Жоба бастауыш мектепте (1-4 сыныптар): «Домбыра», «Қазақ биі», «Асық 
ату», «Тоғызқұмалақ», орта мектепте (5-7 сыныптар): «Қазақша күрес», «Қазақ 

293 
әндері» білім алушылардың жас ерекшеліктерін ескере отырып жүзеге 
асырылады. 
Мектепішілік, аудандық (қалалық) және облыстық деңгейлерде 
конкурстар мен жарыстарды ұйымдастыру және ӛткізу ұсынылады: 
1) Алғыс кҥніне арналған «Ризашылық-қайырымдылық бҧлағы» жалпы 
ҧлттық мәдени – білім беру жобасы шеңберінде
:
– жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға 
арналған ұйымдардың тәрбиеленушілері арасындағы «Қазақстан – менің алтын 
бесігім» балалар фестивалі номинациясы бойынша: «Татулықтың тұтқасы – 
бірліктің бесігі» халық билері байқауы; «Жүрек жылуы» байқауы; «Ризамын 
халқыма!» вокалистер байқауы; 
- жалпы білім беретін мектеп оқушыларының арасында «Ұшқыр ой 
алаңы» атты пікір-сайыс турнирі. Турнир дебаттық қозғалыс мүмкіндіктерін 
кеңейту арқылы білім алушылардың әлеуметтенуі мен ӛзін-ӛзі дамыту 
міндеттерін шешуге бағытталған;
- ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалар арасындағы «Шексіз 
шығармашылық» байқауы; 
2) «Драмалық спектакль; «Музыкалық спектакль» (опера, оперетта, 
мюзкл, балет, данс-спектакль және т. б.); «Әәдеби-музыкалық композиция»; 
«Қуыршақ спектаклі»; 
3) жас ӛлкетанушылар, экологтар мен натуралистер форумы «Табиғатты 
аяла» номинациялары бойынша: «Туған ӛлкені зерттейміз», «Жасыл 
экономика», «Денсаулық және қоршаған орта» зерттеу жобаларының конкурсы; 
«Экоәлем» Экологиялық жұмыс туралы бейнеролик; «Жасыл оазистер» 
экодизайнерлер байқауы; 
4) 
«Алтын қазына» кӛркем және сәндік-қолданбалы балалар 
шығармашылығының кӛрме-конкурсы номинациялар бойынша:
- тоқыма бұйымдарын дайындау: гобелен, кесте, батик, киіз басу, құрақ 
пластика; 
- ағашты, сүйекті, былғарыны кӛркем ӛңдеу: кӛлемді және тегіс ою, 
ағашқа сурет салу, қабықтан жасалған бұйымдар; инкрустация (сүйек, металл, 
ағаш); 
- шыны кӛркем ӛңдеу: витраж; 
- металды кӛркем ӛңдеу: зергерлік бұйымдар, шағын формадағы мүсін, 
нақыштау, соғу; 
- ағаштан, тастан, саздан (қыш саздан), сабаннан, ағаштан, тоқымадан 
шағын формадағы мүсіндер жасау; 
- ұлттық ою-ӛрнек элементтерімен халықтық киім үлгісін жасау; 
- қағаздан бұйымдар жасау: оригами, аппликация, квиллинг, папье-маше; 
5) «Ұлы ӛнертабысқа алғашқы қадам» атты инновациялық идеялар 
конкурсы номинациялар бойынша:
- автокӛліктің қолданыстағы модельдерін әзірлеу саласында техникалық 
құрастыру (автобустар, жеңіл кӛлік, жүк кӛлігі, арнайы техника, жол 
талғамайтын жерлер және эксперименталды модельдер);

294 
- ӛнеркәсіп саласындағы техникалық құрастыру (станокты жабдықтар, 
техникалық ойыншықтарды қоса алғанда, түрлі техникалық объектілердің 
модельдері, оның ішінде дәстүрлі емес материалдардан (қағаз пластика және 
т.б.) және эксперименттік үлгілер); 
- ауыл шаруашылығы техникасы мен жабдықтары саласында техникалық 
құрастыру (тракторлар, комбайндар, тұқым сепкіштер, тиегіштер, іріктегіштер, 
копнительдер, ауыл шаруашылығы кешендерінің модельдері, эксперименталды 
модельдер және т. б.);
- әскери техника саласында техникалық құрастыру (танктер, зеңбіректер, 
бронетранспортерлер, әуе шабуылына қарсы қорғаныс құралдары модельдері, 
тапаншалардан, автоматтардан, руждардан және т.б. басқа эксперименталды 
модельдер); 
- су кӛлігі саласында техникалық құрастыру (әуе жастығындағы кемелер, 
кемелер, яхт, гидробландар, катерлер, қайықтар үлгілері, эксперименталды 
үлгілер және т.б.);
- 
құрылыс саласындағы жобалар (тұрғын үйлердің, әкімшілік 
ғимараттардың, 
коттедждердің, 
кешендердің, 
спорт 
ғимараттарының, 
вокзалдардың, порттардың, аэродромдардың, сауда орталықтарының және т. б. 
макеттері);
- жылу энергетикасын, электр энергетикасын, баламалы энергетиканы 
(ядролық энергетика және жылуфизика; баламалы және кӛміртекті емес 
энергетика) әзірлеу саласындағы жобалар; 
- энергия үнемдеу технологиялары; отынды ӛндіру және қайта ӛңдеу; 
радиоактивті қалдықтарды кәдеге жарату және кӛму технологиясы және т. б.);
- авиация саласындағы жобалар: авиациялық техниканы әзірлеу 
саласындағы жобалар мен үлгілер (ұшақтар, тікұшақтар, ұшқышсыз ұшу 
аппараттары, экрандар, гидроұшақтар, амфибиялар және т.б.);
- ғарыш және аэроғарыштық техника саласындағы жобалар: ғарыш 
техникасын (зымыран жүйелері, ғарыш станциялары, жерсеріктер, аппараттар 
және т.б.), зымыран жасау (ғарыш кемелері, зымырандар және ілеспе техника) 
саласындағы жобалар мен үлгілер); 
6) «Ақ шағала» хореографиялық фестиваль-конкурсы номинациялар 
бойынша: халық биі және халық биі (әлем халықтарының биі; қазақ биі); 
Заманауи би (эстрадалық би, микс-би); 
7) «Қазақстан балалары әлемде шексіз!» номинациялар бойынша: 

жүктеу/скачать 4,42 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: