Ііі халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары


Перне-домбыра дыбыстарының реттік орны



Pdf көрінісі
бет219/330
Дата07.02.2022
өлшемі7,21 Mb.
#84247
1   ...   215   216   217   218   219   220   221   222   ...   330
Байланысты:
3 том (1)

Перне-домбыра дыбыстарының реттік орны

Бір қызығы мойынға қанша перне 
байласаңыз сонша дыбыс алуға болады. Бірақ оның бәрі жүйесіз орналасса, музыкалық 
шығарма ойнау мүмкін болмай қалады. Қазіргі домбыралардың пернелері белгілі ноталық 
жүйеге түсірілген де, мойындағы орны тұрақталған. Домбыра бөлшектерінің өлшемдері 
міндетті түрде бір-біріне байланысты болады. Шанағы жалпақ домбыраның бірнеше нұсқасы 
кең тараған. Егер батыс аудандардағы домбыраларға 12—14 перне тағылса, ал шанағы 
жалпақ домбыраға не бары 7—8 ғана перне байланған. Перне санын арттыру процесі өте 
баяу жүрді және оның өзі орындалатын репертуарға тікелей байланысты еді. Әдетте, жаңа 
перне онымен алғаш орындалатын күйдің атымен аталынды. Пернелердің бірі домбырада 
«Түрікпен күйін» орындағанда байланды да, «Түрікпен пернесі» деп аталды. Бейтарап 
терция интервалын беретін басқа бір перне Қазақстанның батыс аудандарында «Сарыарқа 
пернесі» деп аталады.Домбыра негізінен 7-8 пернеден басталғаны белгілі. Халық күйшілері
өздерінің күйлеріне байланысты пернелер қосып отырған. Қосылған пернелер күй 
атауларымен аталып отырған. Атап көрсетсек:


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   215   216   217   218   219   220   221   222   ...   330




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет