Коммерциялық емес акционерлік қоғам электртехникалық материалтану
жүктеу/скачать 0,83 Mb. Pdf көрінісі
|
ess 48
| 12 Дәріс №12. Жартылай өткізгіштер
Дәріс мазмұны: - жартылай өткізгіштердің өткізгіштігінің физикалық негіздері; - қарапайым және күрделі жартылай өткізгіштер, оларды қолдану облыстары. Дәріс мақсаты: - жартылай өткізгіштердің электр өткізгіштік түрлерінің физикалық мәнін және оның әртүрлі факторларға тәуелділігін түсіндіру ; - жартылай өткізгіштердің қасиетін зерделеу және электр энергетикасында олардың қолданылу облысы. 12.1 Жартылай өткізгіш материалдар Бөлме температурасында меншікті кедергісі 10 -6 - 10 9 Ом∙м құрайтын жартылай өткізгіштер, материалдар мен диэлектриктердің арасында орын алады. Жартылай өткізгіштердің меншікті кедергісі сыртқы факторларға, түріне және құрамындағы қоспалардың мөлшеріне, тәуелді. Жартылай өткізгіштердің меншікті кедергісінің температуралық коэффиценті теріс, ал меншікті өткізгіштігі оң. 12.1 сурет - а-материалдары мен б-жартылай өткізгіштерінің γ=φ(Т) ге тәуелділігі Жартылай өткізгіштерге химиялық элементтер тізбегі жатады ( жай жартылай өткізгіштер): германий Ge, кремний Si, селен Se, бор В, көміртегі С, фосфор Р, мышьяк As, сурьма Sb, сера S, теллур Те, қалайы Sn, йод I. 45 Күрделі жартылай өткізгіштер бинарлы қосылған А В (GaP, GaAs, және басқалары) бастап, А В дейін ( ), үш қосынды А В В ( CuSbS 2 және басқалары) бастап, А IV B V B VI (PbBiSe 2 және басқалары) дейін, қатты ерітінді: GeSi; GaAs 1-x P x , және басқалары. Көп фазалы жартылай өткізгіштерге кремнидің карбиді, графит, арнайы керамикалық немесе басқа байланыс (тирит, силит және т.б.), қазіргі уақытта шыны тәрізді және сұйық жартылай өткізгіш жасалуда. Жартылай өткізгіштердің ерекше қасиеттеріне орай, техникалық кең қолданылуы әр түрлі аспаптардың – жартылай диод, транзисторлар, тиристорлар, фотодиодтар, фототранзисторлар, светодиодтар, жартылай өткізгішті лазерлер, қысым датчиктерін, магнитті өрістерді, температура, сәулелену, және т.б. жасалуында қолданылады. Жартылай өткізгішті электроника, электрондық жабдықтардың микроминиатюризациясына жол ашты. Жартылай өткізгіштерден жасалған аспаптар бір қатар артылықшылықтары бар: ұзақ мерзімді қызметі, көлемі және салмағы аздығы, констукцияның оңайлығы және сенімділігі, механикалық беріктігі үлкен жартылай өткізгішті аспаптар, қыздыру тізбектерінің жоқтығы, төмен қуатты қолданылуы және инерциялығының аздығы. Көп мөлшерде өндіргенде олар экономикалы орынды. жүктеу/скачать 0,83 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|