53
кристалы әр түрлі кристалдың осьтер бойымен жеңіл магниттелу түрлілігіне
келетін, магниттік анизатропиямен сипатталады.
а) б)
1 - ерекше таза темір; 2 - таза темір (99.88 %);
3 – техникалық таза темір (99,92 % Fe); 4 - пермаллой (78 % Ni);
5 - никель (100 % Ni); 6 - темір - никель балқымасы (26 % Ni).
14.1 cурет - Магниттелу қисығы (а) және магниттік өтімділік (б)
а) б) в)
а - темір; б - никель; в - кобальт.
14.2 cурет - Монокристалдардағы жеңіл, орташа
және қиын магниттелулер
бағыттары
Ферромагниттік
заттардың
монокристалды
магниттік
әртүрлі
криссталдық осьтердің маңында әртүрлі жеңіл магниттелуге әкеліп соғатын
анизотропиямен сипатталады. 9.2 суретте Fe, Ni және Сол үшін жеңіл, орташа
және қиын магнителу бағыттары көрсетілген.
Поликристаллдық магнетиктерде анизотропия
жеткілікті тез ұсталған
болса онда ферромагнетик магниттік текстурамен иелік етеді айтуға болады.
54
Магниттік текстура техникада белгелі бір бағытта магниттік материалдардың
жоғары магниттік сипаттамаларын құруға арналған.
Айнымалы магниттік өрістердегі ферромагнетиктердің сипаттамасы
болып динамикалық магниттік
өтімділік болып табылады
, бұл магниттік
индукцияның В
m
амплитудалық мәнінің, магниттік өтімділік кернеулігінің Н
m
амплитудалық мәніне қатынасы болып табылады.
.
/
m
m
H
(14.1)
Магниттелу теориясының басты практикалық
сипаттамасы болып
гитерезис тұзағы болып табылады. Егер сыртқы магнит өрісте
ферромагнитиктің асқын магниттелуін шығаратын болсақ, онда сол кез келген
негізгі сызықтың асқын магниттелген нүктісінен
Н-ты кішірейтіп бастасақ
онда В кеми бастайды, бірақ бас қисық бойымен
емес ақырын азая береді
осыдан гистерезис құбылысы пайда болады (негіз). Кернеулікті өсірген сайын
магниттік өрістін кері бағытындағы үлгі магнитсізденуі мүмкін жаңадан Н, В
айнымалыларын бергенде орнына кайтып келуі мүмкін.
14.3 cурет - Бастапқы магниттелу қисығы және ферромагниттік материал үшін
гистерезис тұзағы
Қалдық индукция (Вr) деп В -ның Н=0 кезіндегі үлгінің
магнитсіздендіру процессін мәнін айтамыз. Индукцияның мәнін Вr -дан нөлге
дейін кішірейту үшін, тоқтататың (коэрциттік) күш
деп аталатын кері
бағытталған өзгеріс кернеулігін кері қою қажет.
Достарыңызбен бөлісу: