48-ші ғылыми-әдiстемелiк конференциясының материалдары



Pdf көрінісі
бет276/295
Дата07.02.2022
өлшемі5,84 Mb.
#92969
1   ...   272   273   274   275   276   277   278   279   ...   295
Байланысты:
3-книга

Түйін сөздер: кадрларды даярлау жүйесі, PhD диссертациялар, ғылыми кадрлар, ақпараттық 
ресурстар, ғылыми-білім беру саласы. 
2011 жылы Қазақстанда заң жүзінде кадрларды даярлаудың үш деңгейлі жүйесі бекітіліп, толықтай 
PhD докторантураға ауысуы жүзеге асырылды. PhD докторантураның алғашқы түлектерінің қорғалуы 
2008 жылы өткізілді. Алайда, тағы 3 жыл аралығында дәстүрлі қорғау жүйесі бойынша ғылым 
кандидаты, ғылым докторы және PhD философия докторлары ғылыми дәрежелері беріліп отырды. Осы 
жұмыстың зерттеу негізі болып табылатын мемлекеттік тіркеу бойынша Қазақстан Республикасында 
қорғалған PhD диссертациялардың статистикалық мәліметтерінің көпаспектілі талдауы және олардың 
сандық сипаттамалары, түрі, салалық және аймақтық құрылымына негізделген
 
ғылыми-техникалық 
әлеуетті дамытудың үрдістері мен жай-күйін анықтау олып табылады.
2008 жылдан 2016 жылға дейінгі кезеңдегі қорғаныстың талдауы ғылыми-білім беру саласындағы 
процестер мен адами ресурстардың құрамдас бөлігін анықтауға мүмкіндік береді. Дегенмен, 2016 жыл 
әлі аяқталмаған және ол туралы мәліметтер толық емес. Ғылым саласын бағалаудағы сандық тәсіл 
толыққанды емес және көптеген маңызды көрсеткіштер туралы түсінік бермейді. Бірақ ғылым 
дамуының деңгейін салыстыруға мүмкіндік береді.
Жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру және ғылыми кадрларды даярлаудың PhD докторантура 
бағдарламаларына көшуінен бастап, 9 жыл ішінде «НЦНТИ» АҚ 1539 диссертацияны тіркеді (1-сурет). 
Жоғары білікті кадрларды даярлау және біліктілігін арттырудың дәстүрлі жүйесі бойынша жыл сайын 
1500 Кандидаттық және 300-500 докторлық диссертация тіркелді. 
Осы мәліметтерге қарағанда, PhD докторлары санының өте баяу өсуі байқалады. PhD докторантура 
бағдарламасы бойынша ғылыми кадрларды даярлаудың он жылда дерлік дәстүрлі оқыту жүйесі мен 
жоғары білікті кадрларды аттестациялау арқылы бір жылдық қорғаныс көрсеткішіне әзер қол жеткізді. 
Қазақстанда ғылыми кадрларды көбейту мәселесі адам ресурстарының өсуіне ғана емес, сонымен 
бірге доктор дәрежесінде қорғалған ғалымдардың абсолютті санының өте аз екеніне байланысты, 
сондай-ақ, олардың басым бөлігі ғылымнан тыс жерлерде жұмыс атқарады. Яғни, жоғары білікті 
кадрларды даярлаудан және дайындықты өте қымбат және шетел ғалымдарының қатысуымен жүретін 
докторлық дәрежесі бар жоғары білікті мамандармен толықтырылғаныменен, олардың көпшілігі 
ғылымнан тыс жерде жұмыс істеуді таңдайды [2, 7-10б.]. 


322
1 сурет – Тіркелген PhD диссертациялардың динамикасы 
Ғылым докторлары және (PhD) философия докторы дәрежесін иеленетін мамандарды даярлау 
кәсіби оқу бағдарламалары негізінде кем дегенде үш жыл мерзімге шетелдік жоғары оқу орындарының 
профессорларының докторанттармен бірлесіп жұмыс істеп, тренингтер өткізуге қатысуы арқылы
жүзеге асырылады. Дегенмен, жақсы халықаралық байланыстары бар тек кейбір қазақстандық 
университеттер ғана бакалавриат, магистратура және докторантураның білім беру бағдарламаларын 
игеріп отыр. 
2008 - 2011 жж. аралығында PhD диссертациялары даярланып, олардың қорғалуы республиканың 
тек 3 университеттерінде ғана өтті. Олар Алматы қаласындағы Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ және 
ҚазҰАУ мен Астана қаласындағы Л.Н. Гумилев атындағы ЕҰУ университеттерінің студенттері. 2012 
жылдан бастап PhD дәрежесіндегі диссертацияны қорғайтын университеттер саны айтарлықтай өсіп, 
сол жылы Алматы, Астана, Шымкент және Қарағанды қалаларында 11 жоғары оқу орнында ғылым 
дәрежелері бойынша қорғау жұмыстары өтті. 2013 жылы - 12 ЖОО-да; 2014 жылы - 20, 2015 жылы - 
38, 2016 жылы - 19 жоғары оқу орны (1-кесте). Бүгінгі күні профильді докторлық диссертация және 
(PhD) профессорлық-оқытушылық құраммен қамтамасыз етілген 41 жоғары оқу орны жоғары білікті 
мамандарды даярлаумен айналысады. Бұл тізімнен ЖОО-дардың жартысында алғашқы қорғау 
жұмыстары өтті, ал басқалары айтарлықтай мол тәжірибе жинады. 
1 сурет – 2012-2016 жж. аралығында PhD докторлық диссертациялар бойынша қорғау жұмыстары 
өткен жоғары оқу орындар. 
Жоғары оқу орынның атауы 
Қала атауы 
Қорғалған диссертациялар саны
2012 
2013 
2014 
2015 2016
1.
Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ
Алматы 
65 
65 
161 
75 
19 
2.
Абай атындағы ҚазҰПУ 
Алматы 

25 
19 
10 
10 
3.
Л.Н.Гумилев атындағы ЕҰУ 
Астана 
44 
41 
47 
38 

4.
«Астана» Медициналық
университеті АҚ
Астана 
10 

12 


5.
С.Д. Асфендиярова атындағы 
ҚазҰМУ 
Алматы 

15 

11 

6.
К. Сатпаева атындағы ҚазҰТЗУ
Алматы 
21 
21 
45 
38 

7.
КарҰМУ 
Карағанды 


8.
КарҰТУ 
Карағанды 



9.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   272   273   274   275   276   277   278   279   ...   295




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет