технологияларды игеруіміз
керек. Мұның өзі жеке адамның
бас бостандығын,
оның
белсенді
де
шығармашылық
деңгейге көтерілуін талап етеді. Бұл мәселелерді толығырақ
оқулықтың әлеуметтік философия сұрақтарына арналған тарауында қараймыз. Сонымен жоғарыда
айтылған ойлар, бір жағынан алғанда, философияның филологиялық, гуманитарлық жағын көрсетсе
(рһіlео - сүю, logos - сөз), екінші жағынан, оның герменевтикалық (hermeneutic - грек сөзі, түсіндіру,
мән-мағынасын ашу) мәнін көрсетеді.
Өзінің «Болмыс пен уақыт» деп аталатын көлемді еңбегінде М.Хайдеггер адамның өмір
сүруін «Базеіп» деген ұғыммен береді. (оның қазақшаға тікелей аудармасы - «осы арадағы
болмыс»).
Мұндай ұғымды философияға енгізіп, ол адам болмысы - тарихи болмыс екенін, ол яғни
«қазір және осы арада» өмір сүріп жатқаныи көрсеткісі келді. Дүниеде адамнан басқа ешқандай
тіршілік өзінің шектелгенін, яғни өлетіндігін білмейді. Олай болса, тек адамға ған;і
уақыттылық, ал сонымен бірге өмірде болу мәселесі тән. Бұл тұрғыдан алғандағы
философияның негізгі мадсаты - ол Дәл қазір өмір сүріп жатқан адамның ішкі тебіренісін
зерттеу, содан шығатын өмір тәжірибесін талдау болып табылады. Бұл М.Хайдегтердің жасаған
жаңа онтологиясы еді. Яғни ол - уақытпен шеңберленгеи адам болмысы, осы арада өмір сүріп,
басқалармен бірге комму-никацияға (қатынасқа) түсу.
Алайда индустриалдық қоғамда адамның болмысы өзінің бишынайылығымен тең.
Конвейерден шыққан бір-біріне ұқсас заттар саяқты , адамдар да орталанып, бір тұлға екіншіні
жеңіл ауыстыра алады. Адамдар бірін-бірі ауыстыра алатындықтан, «басқа», ол - «нақтылы
басқа тұлға» емес, «қайсыбір басқа», «жал-пы бір басқа». Мұндай жағдайда «ол да», «мынау
да», менің «өзім де» шынайы субъект емеспіз. Мұндай тобыр адамын М.Хайдеггер
«йя$
Достарыңызбен бөлісу: |