Дипломдук иш темасы: Жаңы кыргыз корпусундагы "Атоочтуктарды" энтектөө



Pdf көрінісі
бет60/66
Дата08.02.2022
өлшемі1,4 Mb.
#98772
түріДиплом
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   66
Байланысты:
diploma paper alinapdf

саа/л/а элек   
 (complex VA) 

уй/лар  
  
өңгүрө/ш/үп    
/$,/ 
музоо/лор/ун  
  
изде/ген/дей     
эки  
жак/ты    
кара/ш/а/т    
/$./ 
-
Төрөлө элек баласына тон бычыптыр
. (макал)
 
[törölö elek balasına ton bıchıptır]
 Lit.: 
"Made a fur coat for an unborn baby." 
 
 
төрөл/ө элек  
 (complex VA) 

бала/сы/на   
  
тон    
быч/ыптыр   
/$./ 
Complex verbal adjective can be substantiated and perform all syntactic nominal functions 
forming grammatical noun forms: 
-
Көргөнүңдөн көрө элегиң көп.
(Н. Байтемиров)
 
[körgönündön körö elegın köp]
 
(proverb). Lit.: "More unseen than seen."
 
 
көр/гөн/үң/дөн  
  

көр/ө   
элег/иң  
көп  
/$./ 
 


78 
-
Абир кыркыла электерин бир башка, кыркылгандарын бир башка бөлдү 
[abır kırkıla 
elekterın bır bashka, kırkılgandarın bır bashka böldü] 
Lit.: “Abir separated the sheared 
(sheep) to the one side, and not sheared to the other side.”
 
 
Абир   
кырк/ыл/а   

элек/тер/ин 
  
   

бир  
башка  
/$,/ 
 кырк/ыл/ган/дар/ын   
  
  

бир  
башка  
бөл/дү   
/$./ 
-
Быша электин күйүтү жаман
. (макал)
 
[bısha elektın küyütü jaman]
 (proverb). Lit.: 
“There are many sorrows from uncooked (food).” 
 
 
быш/а   
 

элек/тин 
   

күйүт/ү  
жаман  
/$./ 
 3.1.5 Verbal Adjective as the Basis for Formation Tenses
From the historical point of view of a morphological scope, the verbal adjective is known 
for being a basis for formation a verbal tenses in the Kyrgyz language. Namely, following affixes 
serve for formation tenses: 
-
the affix –
чу 
for formation the Habit Past Tense (Адат өткөн чак); 
-
the affix –
ар/-бас
for formation the Indefinite Future Tense (Арсар келер чак); 
-
the affix 
–ган
for formation the General Past Tense (Жалпы өткөн чак). 


79 
The VA affix 
–(оо)чу
, apart from modifying the subject also serves for the formation of 
The Habit Past Tense (Адат өткөн чак), which is used for actions or events that ‘used to’ or 
would’ occur, but not any longer. For instance: 
-
Мурат бербей койсо, ал ыйлаган бойдон Масылканга баруучу.
(К. Баялинов)
 
[murat 
berbey koyso, al ıylagan boydon masılkanga baruuchu] 
Lit.: “If Murat did not give, she 
usually used to go Masylkan crying loudly.” 
 
Мурат   
бер/бе/й    
кой/со   
/$,/ 
ал 
 
ый/ла/ган     
бойдон 
Масылкан/га    


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   66




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет