Дипломдук иш темасы: Жаңы кыргыз корпусундагы "Атоочтуктарды" энтектөө



Pdf көрінісі
бет59/66
Дата08.02.2022
өлшемі1,4 Mb.
#98772
түріДиплом
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   66
Байланысты:
diploma paper alinapdf

жап/ыл/уучу   
  

кашкар   
килем/дин    
/$,/ 
өң/ү   
өч/өйүн    
де/п   
бозомук   
/$,/ 
ал 
 
тургай 
бир  
бурч/у/на   
 
жама/ачы     
түш/көн    
сыяктан/а/т   
/$./ 
 
-
Түрмөдөн чыгуучу алсыздарды алып кетүүгө арабаларын камдашып, бул Даут хан 
менен бирге бир жаш кытай бала турат
. (К. Жантөшев)
 
[türmödön chıguuchu 
alsızdardı alıp ketüügö arabaların kamdashıp, bul daut han menen bırge bıt jash kıtay bala 
turat]
 Lit.: "There is one young Chinese man with Daut Khan, who has prepared 
barriques for transporting exhausted prisoners."
 
 
түрмө/дөн    
чык/уучу    
алсыз/дар/ды  
ал/ып   
кет/үү/гө     
араба/лар/ын  
  


75 
камда/ш/ып    
/$,/ 
бул 
  
Даут хан  
менен  
бирге 
бир  
жаш  
кытай    
бала    
тур/а/т   
/$./ 
-
Анан ал дагы бир азга катты телмире тиктеп, сандыктагы кат сактоочу 
тулубуна салып коет
. (Ч. Айтматов)
 
[anan al dagı bır azga kattı telmıre tıkten, 
sandıktagı kat saktoochu tulubuna salıp koet]
 Lit.: "Then she, having looked a little more 
at the letter, put it in a storage bag, which is lying on the chest." 
 
 
анан 
ал 
 
дагы  
бир  
аз/га   
кат/ты    
телмир/е   
тикте/п   
/$,/
сандык/та/гы     
кат   
сактa/оочу    
тулуб/у/на   
 
сал/ып   
кой/о/т   
/$./ 
These verbal adjectives, like others, can freely substantiate, forming all the 
grammatical forms of nominals and adopt any syntactic role:


76 
-
Экинчи маселе комсомолго мүчө алуу болгондуктан, өңкөй арыз берүүчүлөр 
текшерилди. 
(К. Баялинов)
 
[ekınchı masele komsomolgo müchö aluu bolgonduktan, 
önköy arız berüüchulör teksherıldı]
 Lit.: "Since the second was the question of admission 
to the Komsomol, all applicants who submitted applications were checked."
 
 
эки/нчи  
маселе    
комсомол/го    
мүчө    
ал/уу   
бол/гон/дук/тан     
/$,/ 
өңкөй 
арыз    
бер/үүчү/лөр    
 

текшер/ил/ди   
/$./ 
 
-
 Пахта терүүчүлөргө сыйлык берилди
. (“Кыргыз Руху”)
 
[pahta terüüchülörgö sıylık 
berıldı]
 Lit.: "The collectors (cotton pickers) were awarded."
 
 
пахта    
тер/үүчү/лөр/гө    
  

сый/лык   
бер/ил/ди   
/$./ 
 
*Sometimes this substituation can be fixed in the language due to frequent use, and the 
verbal adjective begins to be interpreted as a nominals: 
-
окуучу/okuuchu "student", жазуучу/jazuuchu "writer", тергөөчү/tergööchü 
“investigator"
and others.
Complex verbal adjective is formed analytically by combining verbal adverb’s affix 
(-а /-й)
(pprs) to the semantic verb + auxiliary component 
элек/elek
, which indicates a form of verbal 
incompleteness. It denotes a sign of the subject as an action that has not yet begun: 


77 
-
Саала элек уйлар өңгүрөшүп, музоолорун издегендей эки жакты карашат
.(Н. 
Байтемиров)
 
[saala elek uylar öngüröshüp, muzoolorun ızdegendey ekı jaktı karashat]
 
Lit.: "The cows not yet milked, mumbling, looked around, as if looking for calves."
 
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   66




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет