Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету
жүктеу/скачать 6,76 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы патфиз
| Этиологиясы
. Қантты диабеттің себебі болып, тҧқым қуатын және жҥре пайда болған ықпалдар есептеледі. Диабетке тҧқым қуалайтын қабілеттілік бәсеңкі тҥрде бір немесе бірнеше гендермен беріледі. Бірақ аурудың пайда болуы ортаның қосымша ықпалдарының әсерлеріне байланысты. Жорамал бойынша диабеттің гендері халықтардың арасында 25%-ға жуық адамдарда болуы мҥмкін, бірақ олардың 2-3%- ғана ғана диабетпен ауырады. Инсулинге тәуелді диабет кезінде тектік ерекшеліктің маңызы ете ҥлкен. Диабеттің гені тін ҥйлесімділік НLА- кешенінің локусында иммундық реактивтіліктің генімен бірге орналасқан. Сонымен бірге бҧл диабеттің дамуында вирустық жҧқпалар (қызамық, паротит вирустары т. б.) маңызды орын алады. Олар, ҧйқы безінің бета-жасушаларын тікелей бҥліндіруімен қатар, жасушаларға қарсы аутоантиденелер тҥзілуі мен сезімталдығы кӛтерілген лимфоциттер ӛндірілуіне әкеледі. Инсулинге тәуелсіз диабет кезінде тҧқым қуалаушлыққа бейімділік кӛптеген гендермен ҧрпақтан ҧрпаққа ауысуы ықтимал. Бҧл диабетті кӛп факторлық ауруларға жатқызады. Оның дамуына қолайлы ықпалдар болып, жеңіл қорытылатын кӛмірсулары кӛп тағамды артық пайдалану және қимыл- қозғалыстың азаюы, гиподинамия есептеледі. Бҧл екі жағдай да организмнің семіруіне әкеледі, ал диабеттің бҧл тҥрімен ауыратын науқастардың кӛпшілігі тым толық болып келеді. Семіру кезінде организмнің инсулинге мҧқтаждығы кӛтеріледі. Ӛйткені май жасушаларының сырттарындағы инсулинді қабылдайтын рецепторлар азайып, бір-бірінен алшақтап кетеді. Қазіргі кҥні май жасушалары кахексин – деп аталатын зат ӛндіретіні белгілі. Бҧл зат организмнің инсулинге деген тӛзімділігін арттырады. Сондықтан ҧйқы безінің бета-жасушалары ҧзақ мерзім артық қызмет атқарудан олардың пайдаланылмаған мҥмкіншілктері тез қалжырауға ҧшырайды. Семіру кезінде организмнің глюкозаға тӛзімділігі (сырттан енгізілген глюкозаны пайдалану қабілеті) жиі тӛмендеген. Бҧл кӛптеген тіндерде, соның ішінде бауыр мен май тіндерінде, инсулинді қабылдайтын рецепторлардың саны азаюымен байланысты болады. Сондықтан семіру кезінде организмнің зат алмасуға мҧқтаждығын қамтамасыз ете алмайтын гиперинсулинемия дамиды. Осыдан артынан бета-жасушаларының қызметі, артық қызмет 149 атқарудан, тез қалжырауы мҥмкін. Сонымен бірге қантты диабеттің дамуы акромегалия, Иценко - Кушинг ауруы, феохромоцитома кездерінде соңғы кӛріністері ретінде байқалады. Бҧл кездерде инсулинге қарсы гормондардың артық ӛндірілуінен, ҥйқы безінің бета- жасушаларының тҧқым қуалайтын пайдаланылмаған мҥмкіншіліктері шектелген адамдарда, инсулиннің жеткіліксіздігі тез дамуы ықтимал. БДҦ жіктеуінде қантты диабеттің басқа сирек кездесетін тҥрлері де келтірілген. Оларга жоғарыда кӛрсетілген гормондық диабеттен басқа ҥйқы безінің қабынулық, некроздық, резекциядан кейінгі т.б. бҧзылыстары кездеріндегі диабет және жҥкті әйелдердің диабеті т. с. с. жатады. жүктеу/скачать 6,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|