Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету
Иммундық жҥйенің ӛспе дамуындағы маңызы
жүктеу/скачать 6,76 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы патфиз
| Иммундық жҥйенің ӛспе дамуындағы маңызы.
Тҧқым қуалайтын иммундық жҥйенің жеткіліксіздігі бар адамдарда ӛспе сау адамдарға қарағанда 10000 есе жиі кездеседі. Ағзалары ауыстырылып отырғызылған адамдарға иммундық тежегіштер енгізілудің нәтижесінде оларда ӛспе дамуы 80—100 есе жиі байқалады. Организмде иммундық шабуылдың нәтижесінде обыр алды жағдайлардың обырға айналуы алдын ала ескертіледі. Жорамал бойынша әрбір адамда кемінде бір жасуша болса да ӛспе жасушасына айналып тҧрады. Бірақ кӛпшілік жағдайларда олар организмнің иммундық шабуылына ілініп, жойылып отырады. Ал, иммундық жҥйенің жеткіліксіздігінде ӛспеге айналған жасуша кӛбейіп, ӛспенің тҥйіні пайда болуына әкеледі. Ӛспе ауруымен ауыратын организмде ӛспе жасушаларын жойып отыратын лимфоциттер және олармен арнайы байланыса алатын антиденелер болатыны дәлелденді. Былайша айтқанда пайда болған ӛспеге жауап ретінде организмде иммунитеттің жасушалық және гуморалдық факторлары дамиды. Сонымен, организмде ӛспеге жауап ретінде иммундық серпілістер бар. Бірақ, соған қарамай ӛспе дамиды және организмнің тіршілігін тоқтатады. Тіпті жануарларды алдын ала ӛспе жасушаларымен иммундап, содан кейін организмге сол ӛспе жасушаларын ауыстырып отырғызса, ол тым тез дамиды. Жоғарыда келтірілген деректерден ӛспеге қарсы иммунитет бір жағынан одан қорғанудың негізгі тетігі болады, екінші жағынан ол, керісінше, ӛспенің дамуын кҥшейтеді. Ӛспеге қарсы организмнің тӛзімділігі қалыптасуында жасушалық факторлар ӛте маңызды. Кӛптеген ӛспелер антиденелердің немесе антиденелер мен комплементтердің әсерлеріне ӛте тӛзімді, ал киллер (ағылш. killer - жендет) жасушаларының әсерінен тез ыдыратылып жіберіледі. Организмнің ӛспеге қарсы қорғанысында табиғи киллерлер немесе NК-жасушалары, Т-жендет жасушалары және макрофагтар ҥлкен қызмет атқарады (13-сурет). Бҥдан басқа антидене 394 тәуелді жасушалардың {К-жасуша) қатысуымен болатын цитотоксиндік әсер ӛспе жасушаларын ыдыратады (14-сурет). Организмде ӛспе ӛсуі иммунитеттің әлсіреуінен болады. Ӛспе туындататын кӛптеген химиялық, физикалық (иондағыш сәулелер) ықпалдардың әсерлеріңен немесе жастың ҧлғаюына байланысты иммундық жҥйенің тежелуі (депрессиясы) болатыны белгілі. Сонымен бірге ӛсіп келе жатқан ӛспе жасушалары иммундық тежегіш әсер етеді деген пікір бар. Бҧл пікірді жақтаушылар, ӛспе жасушаларында және басқа тіндерде иммундық тежегіш ретінде әсер ететін заттар ӛндіріледі деп болжайды. Бҧл заттарға шағын молеку-лалық ӛнімдер (қанықпаған май қышқылдары, олигопептидтер), протеазалар, ҧрықтық антигендер (α-фетопротеин, трофобластық глобулин) полиаминдер, Т- және В-лимфоциттердің супрессорлық факторлары, глюкокортикоидтар т. б. жатады. Ӛспеге организмнің иммундық жауабы әлсіреуінде супрессор жасушаларға маңызды мән беріледі. Ӛспе ӛсуі кезінде Т-және В-супрессор жасушаларының әсерлілігі кҥшейеді. Олар хелпер жасушаларына қарағанда антигенге ӛте сезімтал болады. Сондықтан, антигеннің шамалы мӛлшеріне супрессорлардың белсенділігі артады, жәрдемші (хелпер) жасушалардың белсенділігі тӛмендейді. жүктеу/скачать 6,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|