Лейкоздардың пайда болуындағы химиялық ықпалдардың

453
Ақ 
тышқандарға 
кейбір 
эндогендік 
канцерогендік 
(лейкоздан ӛлген адамдардың бауырынан, кӛкбауырынан, 
лимфалық тҥйіндерінен, сҥйек кемігінен немесе жіті 
лейкозбен ауыратын адамның зәрінен алынған) заттарды 
енгізгенде лейкоз дамитыны байқалады (М. О. Раушенбах т. 
б.).
Лейкоздардың пайда болуындағы вирустардың маңызы.
Ең алғаш 
лейкоздардың этиологиясында вирустардың 
маңызына Еллерман 
мен Банг (1908) кӛрсетті. Олар 
эритролейкозбен, миелобластозбен ауыратын тауықтардың 
тіндерінен 
алынған 
жасушасы 
жоқ 
сҥзінділерін 
сау 
тауықтарға енгізу арқылы лейкоздарды алды. Осыдан кейін 
тышқандарда 
болатын 
лейкоздардың 
да 
вирустардан 
туындайтыны 
дәлелденді. 
Тышқандардың 
лейкозбен 
жиі 
ауыратын тҥрлерінде вирус бӛлініп алынды. Бҧл вирусты жаңа 
туған тышқандарға, егеуқҥйрықтарға енгізгенде оларда 
карцинома, саркома, эндотелиома, лимфолейкоз дамитыны 
анықталды. 
Бҧл 
вирустан 
басқа 
миелолейкоз 
бен 
лимфосаркоманы, 
эритробластозды, 
жіті 
миелобластық 
лейкозды т. б. туындататын кӛптеген вирустар ашылды. 
Адамның Т-жасушалы лейкозының вирусы (HTLV) болатыны 
белгілі. Сонымен бірге басқа жануарлардың да (ит, мысық, 
ірі қара мал, жылқы т. б.) лейкоздарының дамуында да 
вирустың маңызы кӛрсетілді.
Лейкоз туындататын вирустар РНК-дан тҧратын вирустарға 
жатады. Бҧл вирустар ҧзақ мерзімде организмде жасырын 
сақталуы мҥмкін және әлсіз дерттік әсер етеді деп 
есептелінеді. Олардың сау жануарлардың организмінде алдын-
ала болатыны анықталды. 
Сонымен қатар, басқа әсерлерден дамитын лейкоздарда 
вирустардан дамиды деген пікір талас жҥріп жатыр. Мәселен, 
рентген сәулелерінен немесе диметил-1,2-бензантраценнен 
туындаған лейкоздарда вирустардың әсерлерінен дамиды деп 
есептеледі. 
Зерттеушілердің 
кӛпшілігі: 
лейкозды 
туындататын әртҥрлі әсерлер оны ӛз беттерінше туындатпай, 
жасырын вирустарды әсерлендіру арқылы дамытады – деп 
есептейді. 

жүктеу/скачать 6,76 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: