Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету



Pdf көрінісі
бет381/599
Дата12.10.2022
өлшемі6,76 Mb.
#152853
1   ...   377   378   379   380   381   382   383   384   ...   599
Байланысты:
Жалпы патфиз

 
Лейкоздардың жіктелуі. 
Шеткері қанда лейкоциттердің санына қарай оларды: 
● лейкемиялық (200-400 •10
9
/л-ге жуық); 
● сублейкемиялық (60-80 • 10
9
/л); 
● алейкемиялық (қалыпты немесе азайған деңгейде)
лейкоздар деп ажыратады. 
Даму жылдамдығына қарай: 
● жіті;
● созылмалы - болып ажыратылады. 
Жіті лейкоздар
 
кезінде сҥйек кемігінде аз нақтыланған 
және ары қарай нақтылану қабілетін жоғалтқан жасушалардың 
ӛсіп-ӛнуі қарқынды тҥрде артып кетеді. Бҧлар ӛте тез 
дамиды және организм тіршілігіне ауыр қатер тӛндіреді. 
Созылмалы лейкоздар кезінде нақтыланып келе жатқан
ары қарай нақтылану қабілетін сақтап қалған жасушалардың 
және жетілген жасушалардың ӛсіп-ӛнуі байқалады. Олар 
салыстырмалы тҥрде баяулау және жеңілірек ӛтеді. 
Жіті және созылмалы лейкоздар дерттік ӛзгеріске 
ҧшыраған қан тҥйіршіктерін ӛндіретін тіндердің тҥрлеріне 
қарай 
ажыратылады. 
Осыған 
байланысты 
миелобластық, 
монобластық, 
мегакариобластық, 
эритробластық, 
лимфобластық, плазмобластық және ажыратылмаған жасушалық 
жіті лейкоздарды ажыратады.
Созылмалы лейкоздар: созылмалы лимфолейкоз, созылмалы 
миелолейкоз, 
созылмалы 
моноциттік 
лейкоз, 
созылмалы 
мегакариоциттік лейкоз, эритромиелоз, эритремия, созылмалы 
базофилдік 
лейкоз, 
созылмалы 
эозинофилдік 
лейкоз 
тҥрлерінде кездеседі.
Лейкоздың негізгі нышаны болып қан ӛндіретін тіннің 
артық ӛсіп-ӛніп кетуі есептеледі. Ол сҥйек кемігінде және 
шеткері қанда байқалады. Кейде лейкоздық ӛзгеріске 
ҧшыраған жасушалардың ӛсіп-ӛнуі сҥйек кемігінде болып, 
шеткері қанда олар лейкоздың соңғы сатыларында ғана пайда 
болуы ықтимал. 
Жіті лейкоздар. 
Жіті миелобластық лейкоз (ЖМЛ)
миелоидтық тіндегі 
бластық жасушалардың ӛсіп-ӛніп кетуі. Бҧл жасушаларға 
миелобластар, промиелобластар, монобластар, эритробластар 


456
және мегакариобластар жатады. Қалыпты жағдайда олар 
эритроциттерге, 
нейтрофилдерге, 
моноциттерге 
және 
тромбоциттерге дейін нақтыланады. Жіті миелобластық лейкоз 
дамуы ҥшін нақтылану қабілеті азайған, қатерлі ӛскін 
туындататын, хромосомасы бҥлінген бір жасушаның пайда 
болуы жеткілікті. Бҧл бластық жасушалар, апоптозға 
ҧшырамай, барлық жағдайда тіршілігін сақтап қалады. Олар 
жетілмейді және кемелденген жасушаларға нақтыланбайды да, 
сҥйек кемігінде және басқа тіндерде жинақталып қалады. 
Осыдан жетілген эритроциттер, лейкоциттер, тромбоциттер 
азайып кетеді. Бҧл лейкоздар кезінде хромосомалардың 
қалыптыдан ауытқулары байқалады. 
Қан жасушаларының сҥйек кемігінде болатын, жетілмеген 
жас (бластық) тҥрлері шеткері қанға шығады және онда 
лейкоциттердің жалпы саны тым қатты кӛбейіп кетеді. 
Шеткері қанда лейкоциттердің бластық тҥрлерінің неғҥрлым 
кӛп болуы тез дамитын, жіті лейкоздардың белгісі болады. 
Сондықтан тез дамитын миелобластық лейкоз кезінде шеткері 
қанда біршама кӛп миелобластар кездеседі. Бӛлшектелген 
ядролы нейтрофильдер азаяды. Миелобластар мен бӛлшектелген 
ядролы 
нейтрофильдердің 
арасындағы 
аралық 
жасушалар 
(промиелоциттер, миелоциттер, метамиелоциттер және таяқша 
ядролы нейтрофилдер) бірен-саран немесе мҥлде болмауы 
мҥмкін. Бҧндай жағдайды лейкемиялық ҥңгір (грек. hiatus 
leukaemicus) 
деп 
айтады 
(-кесте). 
Сонымен, 
жіті 
миелобластық лейкоз кезінде сҥйек кемігінде лейкоциттердің 
жас, 
бластық, 
тҥрлерінің 
жетіліп 
кемелденуі 
қатты 
тӛмендеген және олардың шеткері қанға кӛптеп тҥсуі 
байқалады (-сурет). 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   377   378   379   380   381   382   383   384   ...   599




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет