Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету
жүктеу/скачать 6,76 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы патфиз
| Ауыру сезімінің тҥрлері.
Ауыру сезімі біріншілік және екіншілік болатыны жоғарыда келтірілді. Кӛптеген дерттер кездерінде ішкі ағзаларда орналасқан ауыру сезімі байқалады. Мҧндай ауыру сезімін висцералдық (ағзалық) ауыру деп атайды. Бҧл ауыру белгілі бір жерге орналаспай, бҥкіл іш қуысына тараған болып келеді және кӛңіл-кҥйдің қатты қобалжуымен, адамның тҧнжырауымен, дербес жҥйке жҥйесі әрекеттерінің ӛзгерістерімен сипатталады. Іш қуысы ағзаларының, ішек-қарын, бауыр, бҥйрек, кӛкбауыр, ӛкпе, жҥрек, ми тіндерінің механикалық тітіркендіргіштерге ауыру сезімталдығы болмайды. Ал, бҧларға шажырқай, іргелік іш пердесі мен ӛкпеқап, коронарлық артериялар, жҥрек қабы қатты ауыру сезімімен жауап қайтарады. Ішкі ағзалардың ауыруы мына жағдайлардан байқалуы мҥмкін: ● қанайналым бҧзылыстарынан (жҥрек ҧстамасы, ми тамырларының қатты жиырылуы немесе тым кеңуі, шажырқай мен бҥйрек артерияларының тромбозы т.б.); ● тегіс салалы еттердің жиырылуынан (асқазан мен ҧлтабардың ойық жара ауруы, холецистит, энтерит, колит т.б.); ● қуыс ағзалар қабырғаларының (ӛт қабының, бҥйрек тҥбекшелерінің, несеп жолдарының) керіліп кетуінен; ● қабынудың іргелік іш пердесіне, ӛкпе қабына тарауынан. Ішкі ағзалардың дерттерінде басқа жерлерге жаңғырыққан ауыру сезімі пайда болуы мҥмкін. Мәселен, жҥрек қыспасы кезінде ауыру сезімі сол жақ жауырында, сол қолда, иықта, тісте т.б. жерлерде орналасуы ықтимал. Ӛт қабы керілгенде ауыру сезімі жауырын аралық жотада, несеп жолдарында тас тҧрып қалғанда — белде, шапта орналасуы мҥмкін. Бҥлінген ішкі ағзалардан серпіндер жҧлынның артқы мҥйізі нейрондарына тҥседі. Бҧл нейрондарға терінің сезімтал жҥйке талшықтары аяқталады. Сондықтан ішкі ағзалардан тҥскен серпіндер жҧлынның артқы мҥйіз 711 нейрондарының қозуын арттырып, терінің сәйкес бӛліктеріне таратуы ауыру сезімі ретінде қабылданады. Бҧндай ауыру сезімін жаңғырыққан ауыру дейді. Қҧбыжық ауыру аяқ немесе қолы кесіліп тасталған адамдарда байқалады. Бҧл кезде организмде жоқ дене мҥшелері бар сияқты сезіліп, олардың орнында қатты ауыру сезімі пайда болады. Даму жолдары жоғарыда келтірілді. Каузалгия - дененің ірі жҥйке тармақтары бҥлінуден, жанға қатты бататын, қақсап ауыратын сезім. Бҥлінген мҥшеге болымсыз әсерлердің ӛзі қатты ауыруға әкеледі. Каузалгия жиі жҥйкенің толық кесілмеуінен, бірақ бҧл кезде жуан миелиндік талшықтардың кӛпшілігі бҥлінуінен дамиды. Оның даму тетіктері жоғарыда келтірілген қҧбыжық ауыруға сәйкес болады. жүктеу/скачать 6,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|