Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету



Pdf көрінісі
бет382/600
Дата19.05.2022
өлшемі6,36 Mb.
#143928
1   ...   378   379   380   381   382   383   384   385   ...   600
Байланысты:
Патофизиология учебник (1)

 
Лейкоздардың жіктелуі. 
Шеткері қанда лейкоциттердің санына қарай оларды: 
● лейкемиялық (200-400 •10
9
/л-ге жуық); 
● сублейкемиялық (60-80 • 10
9
/л); 
● алейкемиялық (қалыпты немесе азайған деңгейде)
лейкоздар деп ажыратады. 
Даму жылдамдығына қарай: 
● жіті;
● созылмалы - болып ажыратылады. 
Жіті лейкоздар
 
кезінде сүйек кемігінде аз нақтыланған 
және ары қарай нақтылану қабілетін жоғалтқан жасушалардың 
өсіп-өнуі қарқынды түрде артып кетеді. Бұлар өте тез 
дамиды және организм тіршілігіне ауыр қатер төндіреді. 
Созылмалы лейкоздар кезінде нақтыланып келе жатқан
ары қарай нақтылану қабілетін сақтап қалған жасушалардың 
және жетілген жасушалардың өсіп-өнуі байқалады. Олар 
салыстырмалы түрде баяулау және жеңілірек өтеді. 
Жіті және созылмалы лейкоздар дерттік өзгеріске 
ұшыраған қан түйіршіктерін өндіретін тіндердің түрлеріне 
қарай 
ажыратылады. 
Осыған 
байланысты 
миелобластық, 
монобластық, 
мегакариобластық, 
эритробластық, 
лимфобластық, плазмобластық және ажыратылмаған жасушалық 
жіті лейкоздарды ажыратады.
Созылмалы лейкоздар: созылмалы лимфолейкоз, созылмалы 
миелолейкоз, 
созылмалы 
моноциттік 
лейкоз, 
созылмалы 
мегакариоциттік лейкоз, эритромиелоз, эритремия, созылмалы 
базофилдік 
лейкоз, 
созылмалы 
эозинофилдік 
лейкоз 
түрлерінде кездеседі.
Лейкоздың негізгі нышаны болып қан өндіретін тіннің 
артық өсіп-өніп кетуі есептеледі. Ол сүйек кемігінде және 
шеткері қанда байқалады. Кейде лейкоздық өзгеріске 
ұшыраған жасушалардың өсіп-өнуі сүйек кемігінде болып
шеткері қанда олар лейкоздың соңғы сатыларында ғана пайда 
болуы ықтимал. 
Жіті лейкоздар. 
Жіті миелобластық лейкоз (ЖМЛ)
миелоидтық тіндегі 
бластық жасушалардың өсіп-өніп кетуі. Бұл жасушаларға 
миелобластар, промиелобластар, монобластар, эритробластар 


456
және мегакариобластар жатады. Қалыпты жағдайда олар 
эритроциттерге, 
нейтрофилдерге, 
моноциттерге 
және 
тромбоциттерге дейін нақтыланады. Жіті миелобластық лейкоз 
дамуы үшін нақтылану қабілеті азайған, қатерлі өскін 
туындататын, хромосомасы бүлінген бір жасушаның пайда 
болуы жеткілікті. Бұл бластық жасушалар, апоптозға 
ұшырамай, барлық жағдайда тіршілігін сақтап қалады. Олар 
жетілмейді және кемелденген жасушаларға нақтыланбайды да, 
сүйек кемігінде және басқа тіндерде жинақталып қалады. 
Осыдан жетілген эритроциттер, лейкоциттер, тромбоциттер 
азайып кетеді. Бұл лейкоздар кезінде хромосомалардың 
қалыптыдан ауытқулары байқалады. 
Қан жасушаларының сүйек кемігінде болатын, жетілмеген 
жас (бластық) түрлері шеткері қанға шығады және онда 
лейкоциттердің жалпы саны тым қатты көбейіп кетеді. 
Шеткері қанда лейкоциттердің бластық түрлерінің неғүрлым 
көп болуы тез дамитын, жіті лейкоздардың белгісі болады. 
Сондықтан тез дамитын миелобластық лейкоз кезінде шеткері 
қанда біршама көп миелобластар кездеседі. Бөлшектелген 
ядролы нейтрофильдер азаяды. Миелобластар мен бөлшектелген 
ядролы 
нейтрофильдердің 
арасындағы 
аралық 
жасушалар 
(промиелоциттер, миелоциттер, метамиелоциттер және таяқша 
ядролы нейтрофилдер) бірен-саран немесе мүлде болмауы 
мүмкін. Бұндай жағдайды лейкемиялық үңгір (грек. hiatus 
leukaemicus) 
деп 
айтады 
(-кесте). 
Сонымен, 
жіті 
миелобластық лейкоз кезінде сүйек кемігінде лейкоциттердің 
жас, 
бластық, 
түрлерінің 
жетіліп 
кемелденуі 
қатты 
төмендеген және олардың шеткері қанға көптеп түсуі 
байқалады (-сурет). 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   378   379   380   381   382   383   384   385   ...   600




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет