Павлодар облысының аумағын дамытудың 2016-2020 жылдарға арналған бағдарламасы Мазмұны
жүктеу/скачать 2,33 Mb.
|
| Жер ресурстары. Жер балансының деректері бойынша облыс жерінің жалпы ауданы 12,5 млн. га құрайды, соның ішінде 11,2 млн. га ауыл шаруа-шылық алқаптар (89,6%).
Ауыл шаруашылық мақсатындағы жерлердің санатына ауыл шаруашы-лық тауарын өндірушілерге ауыл шаруашылық алқаптың 4,6 млн. га (41,1%) бекітілді, соның ішінде 1,9 млн. га егістікке пайдалы жерлер. 2012-2014 жылдары республикалық бюджет қаражаты есебінен Павлодар облысының қалалары мен аудандарында ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерге түгендеу жүргізілді.
4 282,1 мың га жер тексерілді, 586,8 мың га пайдаланылмайтын ауыл шаруашылық алқаптар анықталды, оның ішінен 220 мың га мемлекеттік мен-шікке қайтарылды, 77,1 мың га иесіз жылжымайтын зат ретінде есепке қойыл-ды, олар бір жылдық мерзімі біткенде мемлекеттік меншікке қайтарылатын бо-лады. Жүргізілген түгендеу мақсаты іс жүзіндегі аумағының есепке алу дерек-теріне сәйкес келу мәніне аумақты нақтылау, оның жағдайын зерделеу, сондай-ақ оны тиімді пайдалану бойынша ұсыныстар әзірлеу болып табылады. Көрсетілген жұмыстар нәтижелерінің қорытынды материалдары жерге құқықты қайта тіркеу және жер-кадастрлық құжаттамаға тиісті өзгерістер ен-гізу үшін негіз болды. Конкурстық негізде ұсынылатын ауыл шаруашылық мақсатындағы жер аумақтарының жыл сайынғы өсуі 17%-дан 29%-ға дейін құрайды (2011 жылы – 79 конкурс, 2012 жылы – 102, 2013 жылы – 132, 2014 жылы – 164, 2015 жылдың басынан – 192). Жер нарығын одан әрі дамыту және мемлекеттік меншіктегі бос пайдала-нылмайтын жерлерді тек жер саудасы (конкурстар, аукциондар) арқылы беру осы көрсеткіштің 2020 жылы 183%-ға дейін өсуіне әкеледі (қалалар мен аудан-дардың ұсыныстары бойынша жоспарланатын кезең ішінде 351 конкурс өткізу жоспарлануда). SWOT – талдау. Күшті жақтары: Жерлерді ауыл шаруашылығы айналымына тартудың үш жылдық жұмыс қорытындысы бойынша Павлодар облысы республикада төртінші орында тұр-ғанын атап өту қажет. АЕМ жерлерін ұтымды пайдалану мақсатында оның аумағының жер-шаруашылық құрылғысын әзірлеу жүзеге асырылды. Осал жақтары: Жер пайдаланушы нотариалдық өтініш негізінде жер телімінен бас тартқаннан кейін әділет органдарында иесіз жылжымайтын зат ретінде есепке қоюсыз бір жақты тәртіпте жалға алу шартын бұзу мүмкін емес. Қатерлер: Шаруа қожалықтарының ауыспалы егісті қолдануы, олардың жер пайда-лануы ауыл шаруашылық алқаптардың 400 га көп емес аумақта орналасқан, ша-ғын мөлшерлер аясына ұстауға әкеледі, бұл топырақтың механикалық өңдеуін тиімсіз және үнемсіз қылады. Мүмкіндіктер: Пайдаланылмайтын ауыл шаруашылық алқаптарына жер салығы мөлшер-лемесін ұлғайту бойынша қабылданатын шаралар ауыл шаруашылығы айналы-мына одан әрі тарту және жергілікті бюджеттерге ақшалай қаражаттың қосым-ша түсуі мақсатында жер телімдерін мемлекеттік меншікке қайтарудың негізгі тетігі болып табылады. Проблема: Ірі шаруашылықтарда нысаналы пайдалану бойынша пайдаланылмайтын жер телімдерінің болуы. 2.1.6 Мемлекеттік қызметтер Мемлекеттік қызмет көрсету саласында қызмет алушылардың қанағат-танарлық деңгейінің тұрақты және елеулі өсуі байқалады, бұл мемлекеттік қыз-мет ұсыну сапасы артуының және олардың тиімділігінің ең сенімді көрсеткіші болып табылады. 2012 жылы мемлекеттік қызметтер әлеуметтік-маңызды қызметтердің тек 77 түрі бойынша бағаланды. 2013 жылы заңнамаға енгізілген өзгерістерге бай-ланысты, жекелей алғанда «әлеуметтік маңызды қызметтер» ұғымын алып тастау, халықтың мемлекеттік қызмет көрсету сапасымен қанағаттану дәрежесі 127 түр бойынша анықталды, 2014 жылы – 132. Жыл сайын Халыққа қызмет көрсету орталықтары арқылы қызмет түрле-рінің саны артуда (бұдан әрі - ХҚКО). 2012 жылы 15 түрі бойынша 12 080 қыз-мет көрсетілді, 2013 жылы 25 түрі бойынша – 26 377 қызмет, 2014 жылы 35 тү-рі бойынша – 49 239 қызмет. 2015 жылғы 9 ай ішінде 56 түрі бойынша 89 442 қызмет көрсетілді. «Мемлекеттік органдармен көрсетілетін мемлекеттік қызметтерге қызмет алушылардың қанағаттанарлығы» критерийі бойынша баға МҚІСЖҚІҚА мем-лекеттік қызмет көрсету сапасына өткізілген қоғамдық мониторинг қорытын-дысы бойынша алынған ақпарат негізінде есептейді. Көрсетілген мониторинг-тің нәтижелеріне сәйкес 2014 жыл ішінде Павлодар облысында көрсетілген қызметтер сапасына қанағаттанушылық 88%-ды құрады (республика бойынша орташа – 87%). 2014 жылы мемлекеттік қызмет регламенті және стандарттары талаптары бойынша қызметтің 10 түрі бойынша 68 бұзушылыққа жол берілді (сыртқы жарнаманы орналастыру, спорттық разрядтар және категорияларды иелену, балабақшаға жіберу үшін балалар кезегіне қою және басқалары). Бұзушылық-тардың көп бөлігіне жол беру себептері «ҰАТ» АҚ жүйесіндегі ақаулар (қыз-мет көрсету мерзімдерін есептеу кезінде демалыс және мереке күндері ескеріл-ді), сондай-ақ мамандардың төмен біліктілігі болып табылады. SWOT – талдау. Күшті жақтары: релгаменттелген мемлекеттік қызметтер санының өсуі; мемлекеттік қызмет көрсететін барлық жергілікті атқарушы органдарда «ХҚКО шоғырланған ақпараттық жүйесін мониторингілеу» автоматтандырыл-ған жұмыс орындары белгіленді; Павлодар облысы әкімінің аппараты және Павлодар облысы бойынша «ХҚКО» РМК филиалы арасында мемлекеттік қызметтердің мониторингісін жүргізу туралы меморандум жасалды. Осал жақтары: мамандардың жеткіліксіз біліктілігі. Мүмкіндіктер: мемлекеттік қызмет көрсету сапасын арттыру; мемлекеттік қызмет көрсету мерзімдерін бұзушылықтар санын азайту; қызмет алушылар үшін қолайлы жағдайлар жасау; мемлекеттік қызмет көрсету барысының айқындығы және дұрыстығы. Қатерлер: техникалық себептер бойынша жүйенің ауытқуы, кадрлардың тұрақсыздығы; мемлекеттік қызмет көрсету сапасының төмендеуі және мерзімдерінің бұзылуы; қызмет алушылар қанағаттануының төмендеуі. Проблема: Қызмет көрсетудің белгіленген мерзімдерін сақтамау бөлігінде мемлекеттік қызмет көрсету стандарттары мен регламенттерін бұзушылықтар-дың болуы. 2.2 Орта мерзімді перспективада Павлодар облысының орнықты әлеуметтік-экономикалық дамуының бәсекелі басымдықтары мен мүмкін-діктерінің факторларын ұстанатын негізгі проблемалар, қауіп-қатерлердің кешенді сипаттамасы Соңғы жылдар ішінде Павлодар облысының әлеуметтік-экономикалық жай-күйіне келтірілген талдаудан өңірдің инвестициялар салу үшін салмақты бәсекелі басымдықтары барына қорытынды шығаруға болады. Павлодар облысында минералды шикізаттың мол қоры жинақталған. Елдің көмірге, ферроқорытпаға, жер балшыққа және алюминийге деген қажет-тіліктерінің басым бөлігін қамтамасыз ететін күшті тау-кен-металлургия кешені құрылды. Барланған кен орындары базасында ірі қала құраушы кәсіпорындар жұмыс істейді. Өңірдің қолайлы географиялық орналасуы және дамыған өнеркәсіп об-лыс аумағында көліктің барлық түрлері мен жол желісінің дамуына негіз бол-ды. Қолда бар жер және әуе көліктері коммуникациясы алыс және жақын шетелдердің басқа өңірлерімен дәстүрлі шаруашылық байланысты қамтамасыз етеді және шетелдермен ынтымақтастықты кеңейту үшін оңтайлы жағдайлар жасайды. Павлодар облысында энергия барынша жарақтанған себебі өндірістің профициті және тарифтердің төмендігі болып табылады (орташа республика-лық тарифтен төмен). Электр станциялары облыстың шаруашылық кешені мен халқының электр энергиясын тұтынуын қамтамасыз етеді, электр энергиясы-ның бір бөлігі экспортқа шығарылады. Облыстың өнеркәсіп кәсіпорындарының базалық жүктеме режиміндегі тұрақты жұмысы мен резервтік қуаттарының болуы өндірісті дамыту мен жаңа энергиялық ауқымды кәсіпорындарды орналастыру жағынан инвесторлар үшін Павлодар өңірін тартымды етуде. Павлодар облысында отандық және шетелдік инвесторлардың қалыпты жұмысы үшін қажетті инфрақұрылымда оң өзгерістер болды. Өңірде химиялық және мұнайхимиялық арнайы экономикалық «Павлодар» аймағы ресми қызмет жасайды. Өңірлік және жетекші республикалық операторлар арқылы танылған дамыған телекоммуникация жүйесі сапалы және сенімді байланысты, Интер-нет, бейнетелефон және басқа заманауи ақпараттық технологиялар желісін пайдалану мүмкіндігін қамтамасыз етеді. Теміржол және автомобиль көлігі қызметтерінің сапасы артуда. Халықта мәдениет саласы қызметіне деген қажеттілік дәрежесі ұлғаюда. Білім беру саласында апаттық объектілер жойылды, үш ауысымды оқыту жоқ. Тұтас алғанда, пайдалы жағдай, дамыған көлік коммуникациясының, ұлт-тық және әлемдік шаруашылық жүйесінде өңірдің дәстүрлі және жаңа шаруа-шылық байланысының облыс экономикасының тұрақты дамуы және халықтың өмір сүру сапасының артуы үшін қолайлы алғышарттар жасауда. Дегенмен, облыста бірқатар экономикалық және әлеуметтік мәселелер бар, осы Бағдарлама соларды шешуге бағытталған. Әлеуметтік қолдауды қажет ететін халық топтарының өсу проблемасы байқалуда. Облыстың коммуналдық шаруашылығындағы мәселелер қиындауда. Тұр-ғын үй-коммуналдық қызмет ақысының өсуі халықтың есебінен саладағы құ-рылымдық өзгерістермен, көрсетілетін қызметтер сапасының артуымен және негізгі қорлардың барынша жаңалануымен сүйемелденген жоқ. Энергиялық тиімді және ресурс үнемдеу үлгілерін енгізудің төмен қарқындары тұтынуға шығындарды және баға түрленуін төмендетуге толық көлемде мүмкіндік бермейді. Ғылыми әлеует ірі экономикалық міндеттерді шешу және өңірде инно-вациялық үдерістердің дамуы үшін толық көлемде тартылмаған. Экономиканың соңғы өнімді шығаруға бағдарлануы нашар. Шетелдік ұқ-сас кәсіпорындарымен салыстырғанда өнім өндірісінің жоғары ресурстық және энергия сыйымдылығы және жоғары өнімділік секторларының төмен үлесі сақ-талуда. Арнайы экономикалық аймақ резиденттер үшін дамыған инфрақұры-лымға ие емес. Табиғи жағдайлар ауыл шаруашылығын дамыту үшін қолайсыз. Көлік қызметтеріне, электр энергиясына, жер мен ғимараттарды жалға алуға тарифтердің өсуі кері әсер етеді. Облыста автожолдардың 24%-ы қанағаттанғысыз деңгейде. Жабындысы қатты автомобиль жолдары арқылы аудан орталықтарымен байланыс жасай алмайтын ауылдық елді мекендер бар. ЖӨӨ үлесінің өсуіне қарамастан шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту-дың төмен деңгейі. Кадрларға деген құрылымдық тапшылық байқалуда. Жұмыспен барынша жеткілікті қамтамасыз етілуіне қарамастан, техникалық мамандықтар мен ауыл шаруашылығы жұмысының мамандарына деген қажеттілік сезіледі. Облыстың жоғары оқу орындарында жекелеген кәсіптер бойынша жет-кіліксіз дайындығымен байланысты мәселе орын алуда, еңбек нарығында олар-ға сұраныс бар. Негізінен, бұл, ауыл шаруашылығы мамандықтары. Қолайлы факторлардың болуына қарамастан өңірлік туризмнің әлеуеті, Павлодар облысының туристік-рекреациялық кешенінің бірегей мүмкіндіктері толық көлемінде пайдаланылмауда. Орналастыру құралдарының материалдық базасы мен туризмнің басқа инфрақұрылымын жаңғыртуды және дамытуды қажет етеді. Шығу және ішкі туризм нашар дамыған. Туристік-экскурсиялық қызметтер халыққа ақылы қызметтер көрсетудің жалпы көлемінде тым аз. Өңірдегі экологиялық жағдай күрделі. Энергетика, металлургия, тау-кен өндіру, мұнай өңдеу, химия өнеркәсібі салаларының шаруашылық қызметі көп-теген он жылдар бойы Павлодар өңірінің экологиялық жүйесін маңызды, кейде тіпті орны толмас салдарлар мен бұзылуларға, ауқымды үйінділер мен шыға-рындылар көлемінің жинақталуына, аймақтың едәуір ластануына алып келді. Атмосфераға шығарындылар көп құрамды химиялық құрамымен сипат-талады, оларда күкірттің диоксиді басым. Атмосфераға ластаушы заттар шыға-рындыларының негізгі стационарлық көздері энергетика және кен-металлургия кешендері кәсіпорындары болып табылады. Осы және басқа өткір экологиялық проблемалар өңірдің қоршаған ортасына антропогендік престі азайту бойынша шаралар кешенін атқарушы органдар мен шаруашылық қызметі субъектілерінің бірлескен және барынша тиімді іс-қимылдарды жүзеге асыруын талап етеді. Өңірді дамытудың әлеуметтік-экономикалық нәтижелерінің кешенді си-паттамасы өңір дамуының күшті және нашар жақтарын, оны дамытуды шек-теуді және мүмкіндіктерін анықтаған SWOT-талдауда көрсетілген. Күшті жақтары: облыстың қолайлы географиялық жағынан орналасуы облыс аумағы ар-қылы транзитті әлеуеттің дамуы үшін пайдалы; облыс пайдалы қазбаларға бай, солардың негізгісі көмір болып табылады. Өңірде Қазақстан Республикасының барлық көмір қорларының үштен бір бөлі-гінен астамы шоғырланған; өңір халықтың жан басына шаққанда республикада ЖӨӨ көрсеткіші бойынша 6 орынды иемденеді; өңірдің өңдеу өнеркәсібінің көпшілігі үшін маңызды шикізат базасының болуы; облыстың энергетикалық базасы күшті. өңір өз дамуында кейіннен барынша жоғары бөлу өнімдерін шығара оты-рып, өңдеу өндірістерінің экспортқа бағдарланған өнімдерін ұлғайту стратегия-сына бағытталған; өңір тарихи мұралардың, сол сияқты әдемі демалыс орындарының болуы-нан елеулі туристік-рекреациялық әлеуетке ие; Ертіс өзені мен көптеген көлдердің болуы, осыған байланысты облыста су ресурстарының жетіспеушілік проблемасы жоқ; әлеуметтік қамтамасыз етуге, білімге арналған бюджет шығыстарының көп бөлігі адами капиталды дамытуға, ішкі сұранысқа қолдау жасауға да әсер етеді; өңірдің, сондай-ақ шекаралас ынтымақтастықты жандандыруға мүмкіндік беретін Ресей Федерациясының іргелес аймақтарының көлік инфрақұрылымы-ның дамуы; облыстың тарихи-мәдени мұрасының сақталуы, дамуы және насихат-талуы. Осал жақтары: облыс экспортының құрылымында шикізат өнімі мен төмен деңгейдегі бөлу өнімдерінің басым болуы. Өңдеу салалары өндірушілерінің ірі жеткізу-шілерден, ірі тұтынушылардан тәуелділігі; қайта өңдеу өнімдерінің бәсекеге қабілеттілік деңгейінің жеткіліксіздігі салдарынан олардың кейбірі бойынша импорт үлесінің жоғары болуы; ұсақ тауарлы өндірістің басым болуы; халықты сапалы ауыз сумен сенімді қамтамасыз ету мәселесі; өндіріс қалдықтарын кәдеге жарату және тереңдетіп қайта өңдеу өндіріс-терінің болмауы; коммуналдық желілердің тозу деңгейінің жоғары болуы; қоршаған ортаның ластану деңгейінің жоғары болуы және жоғары эколо-гиялық тәуекел; шағын кәсіпкерлікті дамытудың жеткіліксіз деңгейі; туризм объектілерінің іс жүзіндегі тозуы, «Баянауыл» демалыс аймағын-да инфрақұрылым дамымаған, демалушылар үшін тұрмыстық жағдайлар жоқ; облыс аумағына арақатынаста облыс халқы санының салыстырмалы тө-мен болуы; ауыл халқының қалаларға тұрақтауға көші-қоны; облыста білікті кадрлардың тапшылығы; облыста ішкі тұтыну нарығы көлемінің шектеулі болуы және сыртқы на-рыққа өнім жеткізу логистикасының жеткіліксіз дамуы; халықтың қатерлі ісік өскіндерімен ауыру деңгейінің жоғары болуы – 100 мың халыққа шаққанда 303,6 адам (республикада 2 орын). Қатерлер: өңірді металлургия өнеркәсібіне мамандандыру осы саланың тұралауына байланысты экономиканы ауқымды экономикалық құлдырау тәуекеліне мәж-бүр етеді. Мұндай құлдырау осы саланың өніміне бағаның, сұраныстың күрт төмендеуі жағдайында болуы мүмкін; өңірдің минералды-шикізат ресурстары таусылған жағдайда облыс эконо-микасының шикізатқа бағдарлануы салдарынан экономикалық дағдарыс қаупі сақталуда; іс жүзіндегі тозу себебі бойынша жабдықтың мүмкін болатын істемеуі; өңірдің инвестициялық әлеуетінің төмендеуі салдарынан өңірдің инвес-тициялық тартымдылығының төмендеуі; білікті кадрлардың жеткіліксіздігі салдарынан еңбек өнімділігінің төмен-деуі; облыстың еңбек нарығында жұмыс күшіне деген сұраныс пен ұсыныстың тең болмауы; азық-түлік тауарларының жекелеген түрлерін әкелуден болатын сыртқы тәуелділікке байланысты облыста азық-түлік қауіпсіздігі қатері; техногендік факторлардың әсерінен жер және табиғи ресурстардың бұзы-луы; өңірде экологиялық жағдайдың нашарлау қаупі; халықтың облысқа көші-қон деңгейінің төмендеуі. Мүмкіндіктер: қолда бар табиғи-шикізат ресурстарының базасында – кластерлердің ке-шенді даму мүмкіндігі; өңдеу өнеркәсібінде жүйе құраушы жобаларды іске асыру есебінен, ЖҚҚ ұлғайта отырып, ЖӨӨ құрылымын оңтайландыру – машина жасауда, металлур-гияда, мұнай-химияда, құрылыс индустриясында; арнайы экономикалық аймақты дамыту есебінен, өңірдің инвестициялық тартымдылығын арттыру; халық санының өсуі және облысқа жоғары білікті мамандар тарту үшін қолайлы жағдайлар жасау; экономиканың басым және төмен салаларында жаңа өндірістерді дамыту мүмкіндігіне негізделген жұмыспен қамтудың өсуін ұлғайту; өңір халқының ақшалай табысының барынша өсуі; өңдеу өнеркәсібі салаларында барынша жоғары бөлуде жаңа өндірістер құру перспективасы; ауыл шаруашылығында, соның ішінде ауыл шаруашылығын дамытудың инновациялық негізінде өндірістің өсу перспективасы; ауыл шаруашылығының инфрақұрылымын дамыту (сату-дайындау, қайта өңдеу, көлік, қаржы); мемлекеттік және жеке инвестицияларды әлеуметтік инфрақұрылымды дамытуға тарту; өңірде экологиялық жағдайды жақсарту; сапалы коммуналдық қызметтер ұсыну. 3. Негізгі бағыттары, мақсаттары, нысаналы индикаторлары және оларға қол жеткізу жолдары 1-бағыт: Экономика 1.1. Өңірлік макроэкономика Мақсаты: Өңірдің серпіндік дамуына жәрдемдесу, халықтың әл-ауқатын жақсарту үшін облыс салық әлеуетін көтеру.
* - келісімдеу бойынша Қол жеткізу жолдары: Жалпы өңірлік өнімнің өсімі нақты секторды және қызмет салаларын дамыту есебінен (өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы, құрылыс, көлік және байланыс) қамтамасыз етілетін болады. Салықтық және салықтық емес төлемдердің түсуі материалдық өндіріс саласында аумақтың даму Бағдарламасының іс-шараларын іске асыру есебінен жүзеге асырылатын болады. 1.2. Өнеркәсіп Мақсаты: Экономиканың басымды секторларын дамыту.
жүктеу/скачать 2,33 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||