В.В. Давыдовтың пікірінше, оқу процесінде оқушылардың ойлауы ғалымдардың ойлауымен ұқсас. Оның пікірінше, білімді меңгеру жолын осындай сипаттармен сипаттауға болады - оқушының ойы жалпыдан жекеге қарай бағытталады, ал мұндай меңгеру олар меңгерген ұғымдардың шығу тегі жағдайын анықтауға бағытталған. Оқу қызметін мынадай іс-әрекеттерді орындау арқылы іске асыруға болады:
- оқу тапсырмасын қою;
- шарттарын түрлендіру;
- модельдеу процесі, жаңа форма құру;
- модельді оның қасиеттерін «таза түрде» зерттеу үшін түрлендіру;
- жеке тапсырмалар жүйесін құру; іс-шаралардың орындалуын бақылау;
- әдістің ассимиляциясын бағалау.
Жаттығу әрекеттері тапсырмаға байланысты әртүрлі болуы мүмкін жеке операциялардан тұрады. Білімді игеруде бақылау және бағалау сияқты оқу әрекеттері маңызды рөл атқарады. Бақылау іс-әрекеттердің операциялық құрамының қажетті толықтығын және олардың дұрыс орындалуын қамтамасыз етеді. Бағалауға келетін болсақ, ол оқу материалын қаншалықты меңгергенін және мүлде игерілгенін анықтауға мүмкіндік береді.
Дж.Брунердің жетекшілігімен жүргізілген психологиялық-педагогикалық зерттеулердің негізінде құрастырылған модель тұжырымдамаларды қалыптастырудың кілті ретінде келесі қадамдарды анықтайды:
1) ұғымның атауы;
2) осы ұғым қолданылатын немесе қолданылмайтын қарама-қарсы мысалдар (оң және теріс);
3) ұғымның белгілері, белгілердің мәні (маңызды және маңызды емес белгілерді ажырату);
4) маңызды белгілерге негізделген ұғымды анықтау.
Бірыңгай дидактикалық жүйе жоқ, кейбір теорияға ортақ нәрсе бар. Көптеген оқыту тәсілдері оқыту мақсатын - тек білімді қалыптастыру демей, оқушылардың жалпы дамуы, еңбек, ақыл-ой, көркемөнер іскерлігіне үйрету дейді.
Оқыту мазмұны негізінен пәндік болып құралады. Бастауыш және жоғары сыныптарда интегративтік курстар бар. Осы жерден оқу процесі білім мазмұнының мақсаты және мазмұнына сай жүргізіледі, сондықтан екі жақты басқарылатын процесс деп түсініледі. Мұғалім оқушылардың оқу танымдық қызметіне басшылық етіп, өздік жұмыстарын ұйымдастырады, ынталандырады.
Қазіргі дидактикалық тұжырымдама мұғалім мен оқушының өзара әрекеті мен өзара түсіністігіне негізделген. Оқу үрдісі оқушының репродуктивті әрекетінен ізденімпаздық әрекетіне көшу негізінде құрылады. Мұғалімнің міндеті – мақсат, мәселе қою; қиын оқу-тәрбиелік жағдайдан шығудың жолын табудың белсенді көмекшісі. Бірақ педоцентристік концепциядан айырмашылығы, мұғалім оқушы мәселені тапқанша күтуге мәжбүр емес, ол оны жасанды түрде жасайды. Мұғалім мен оқушының бірлескен іс-әрекеті барысында міндетті түрде мәселе шешілуі керек. Оқытуда топтық жұмыс және білімді талдау құпталады.
Достарыңызбен бөлісу: |