Сын тұрғысынан ойлау – сынап қарау емес, оқушылардыңшыңдалған әрекеті. Класс оқушылары топпен жұмыс істеу арқылы
өзара пікірлесіп, ұтымды жауапты тауып айтуға үйренеді. Сұрақтаға тынымсыз іздене отырып, өз ойын айтуға , дәлелдеуге мүмкіндік алады. Бұл технология бойынша сабақ құрылымы 3 деңгейден тұратын оқыту мен үйретудің моделі. Ол:
1. Қызығушылықты ояту – бұрынғы білетін және жаңа білімді үштастыру. Үйренуші жаңа ұғымдарды түсініктерді жаңа ақпаратпен толықтырады, кеңейте түседі. Сондықтан сабақтағы қаралғалы тұрған мәселе жайлы оқушы не біледі, не айта алады. Осы кезеңге қызмет ететін “ой ашар, ой шақыру”, “топтау”, “болжау” т.б. аттары бар әдістер жинақталған. Мысалы: Әл-Фарабидің суреті арқылы бас киімі, киім үлгісі, талғампаз адам, қарапайым адам, ақылды, ойшыл, көрікті, ғалым.
Қызығушылықты оятудың екінші мақсаты белсенділігін арттыру. Оқушы өз білетінін еске түсіреді, көршісімен бөліседі, тота талқылайды. Оқушы осы кезеңде жаңа білім жайлы ақпарат жинап, оны баяғыдағы білімімен ұштастырады.
2. Мағынаны тану-түсіне білу – бүгінгі сабақты игеру. Бұл кезде үйренуші жаңа ұғыммен танысады. Тақырып бойынша жұмыс істейді, талқылайды, өз бетімен жұмыс жасайды. Бұл кезеңде “Insert” әдісін қолданған тиімді. Оқушыға оқу материалымен танысу барысында:
V – білемін
+ үйренгенім
? үйренгім келеді. Белгілерін қойып отыру тапсырылады. “Insert” оқыту оқығанын түсініп отыруға, ойын анықтап, білмейтіндерін сұрауға әзірлейді.
3. Ой толғаныс. Күнделікті оқыту процесінде оқушының ой толғанысын қалыптастыру. Өзіне, басқаға сын көзбен қарау, баға беру көзден тыс қалып жатады. Толғануды тиімді етіп “бес жолды өлең”, “Вен диаграммасы”, “еркін жазу”, “симатикалық карта” стратегиялары әр сабақтың ерекшеліктеріне, ауыр-жеңілдігіне қарай қолданылады. Оқушылардың бір-бірімен ой алмастыруын қамтамасыз етеді. Бұл кезең сабақты қорытындылап, оқушыларды бағалауға негіз болады. Сын тұрғысынан ойлау үшін мына шарттар ескерілуі қажет:
Сын тұрғысынан ойлауды тудыру үшін уақыт керек.
Оқушылардың өз ойларын ашық айтуға рұхсат керек.
Әртүрлі идеялар мен пікірлерді қабылдау.
Үйрену барысындағы оқушының белсенді іс-әрекетін қолдану.
Кейбір оқушылар түсіп қалатын жағдайды әжуаға, мазаққа
айналдырмау.
6. Оқушының жасаған жауабына класс дәлелді, дәйекті болуын талап етеді. Стратегияны кез-келген үш кезеңде қолдана білуге байланысты. Стратегия оңай, мұның нәтежиесі тезірек көрінеді, жүйелі түрде білімді игеретін, жеткізетін стратегиялар.
№21 дәріс тақырыбы: Ынтымақтастықта оқыту.
Әлеуметтік-белсенді мектеп: өзара әрекетте оқыту.
Топтық жұмыстың мәні.
Ынтымақтастықта қалыптасатын дағдылар. «Үш тыйым» ережесі.
Зейін фокусының ауысуы.
Ынтымақтастық педагогикасы. Талап ету педагогикасынан қарым-қатынас педагогикасына көшу. Бұл балаға ізгілік тұрғысынан қарау, оқыту мен тәрбиенің ажырамас бірлігі:
- мұғалім-оқушы, оқушы-мұғалім, оқушы-оқушы, оқушы да – субъект, мұғалім де – субъект;
қарым-қатынас.
№23 дәріс тақырыбы: Интерактивті оқыту және оның ЖОО-дарында қолдану жағдайлары
Дәрісті интерактивті формада жүргізу
Семинарды интерактивті формада өткізу
СОӨЖ өткізудің интерактивті формалары
Пікірталас- тұрмыстық сауалдармен қатар саясат, идеология теорияларының проблемаларының плюрализмдік пікірі құпия болмаушылық кезінен бастап, тек соңғы жылдарда интерактивті технология әдістері қатарына жатқызылатын болды.
Пікірталас әдісі жеке тұлғаның интеллектуалды дамуын, оның әлеуметтік белсенділігін арттыруына ықпалын тигізеді. Оның себебі пікірталаста алынған тақырыпқа дайындық барысында оқушылар мен студенттер талқыланатын мәселелерге қатысты зерттеу жүргізіп, көптеген ақпаратпен таныса алады. Бұл өз ретінде олардың өзіндік пікірлерін қалыптастыруға, өз ойларын қарсыластарының көзқарастарымен салыстыра отырып, ойын барысында қорғауға үйренеді. Пікірталас жастардың жан-жақты білімдерін жетілдіріп, мәдениетін деңгейлерін көтереді, басқа адамдарға түсіністікпен қарап, олармен санасуға үйренеді, әрі шешендік өнерге баулиды.
Пікірталасты ұйымдастыру әрі құрылымы жағынан өте күрделі болып келеді. Оқытудың басқа әдістерінен мұның ерекшелігі, оқушылардың жай тыңдаушылар қатарына емес, керісінше қаралып отырған мәселеге олардың белсене қатысу жағдайында ұйымдастырылуы, оған ұжым болып пікір алмасуы, дербес ойлай білуге дағдылануы т.с.с. болып келеді. Соның негізінде оларды сөйлей білуге, өз ойларын еркін жеткізіп, дәлелдей білуге, жолдастарының пікіріне сын көзбен қарай білуге үйретеді. Пікірталасты ұйымдастырудың барысында оқушылардың дүниетанымы кеңейіп, сенімдері артады, өмірлік көзқарастары шыңдалады.
Ол әдіс арнайы- алдын-ала дайындалған оқу бағдарламасындағы теориялық сұрақтарды еркін әңгіме ету, эвристикалық әңгімеден туындап, « жағалауға шыққан» пікірталасқа айналады.
« Миға шабуыл», «ойға шабуыл» (мозговая атака) немесе «миға батыл әрекет» ( мозговой штурм) әдісі мен термині ең алғашында Сократтық эвристикалық диалогты негізге ала отырып жасалынған.
1938 ірі жарнамалық компания иегері Алекс Ф.Осборн фирмасында кейін қызметкерлерімен «миға шабуыл» аталып кеткен әдісті тәжірибелеген. Миға шабуыл кезінде кез келген идеялар тыңдалына беріп айтылған ойды ешкімге, сынап, келеке еткізілмеген. Айтылған пікірлердің барлығы қағазға жазылып, келесіде жиналыста талқыланған.
Фирма жетекшілері миға шабуылдың жемісі керемет идеялардың көптен пайда болуы бірден таңырқатқан. Әдістің сәттілігі соншалық, ол 50 жылдарда барлық Американдық корпорациялардың басты қаруы бола бастаған.
Ал Осборнға бұл әдісті жазуға шабыт берген 1788 жылы Фридрих Шиллердің досына жазылған хаты еді. Досы оған жаңа идеялардың жетіспеушілігіне көңілсіздігін білдіреді.
Сонда Шиллер : « Сенің қиындыққа тап болуың... сенің ақыл-ойыңның қиялға бағынатын шектеулігінде. Сен өте жеңіл ойлап және қатал сынай бәрін жоққа шығарасын. Сондықтан да сенің ақыл-ойыңның шығармашылық жұмысы тоқталуда»,- деп классик жауап қайтарған.
Қазіргі таңда «миға шабуыл» әдісінің бірнеше түрі модификацияланады.
Достарыңызбен бөлісу: |