Тулгалык, даярлык

Тулгалык, даярлык, -
баланьщ улкендермен, курдас­
тарымен, ез-ез1мен катынасын орната бшу бш ктиигш камтиды.
Ал Е. Е. Кравцова мектепке даярлыктыц терт багытын ка- 
растырды:
1-багыт
- балаларды мектептеп окуга кажетп накты юкерлж- 
тер мен дагдыларды калыптастыру;
2-багыт -
мектеп жасына дейш п кезецнщ аягында байкалатын 
жаца курылымдар мен бала психикасындагы езгерютерд1 зерттеу;
3-багыт -
оку эрекеттершщ алгышарттары;
4-багыт
- баланыц бершген ережелер мен ересектер талабына 
саналы турде багыну юкерлит.
Республикамызда эр жылдары мектепке даярлау мэселесш зерт- 
теумен айналыскан галымдар ецбектерш карау барысында зерт- 
теушшердщ мэселеш психологиялык тургыдан емес, педагогикалык 
тургыдан шешущ басшылыкка алгандары айкындалды. Мектепке 
даярлау мэселес1 1\азакстан галымдары: 
Крйбагаров, К. Т. Ше- 
рьязданова, Б. Баймуратова, М. С. Сэт1мбекова, Ф. Н. Жумабекова, К^. 
Сейсенбаев, Ж. Рысбекова, Г. Ьу Айкынбаева, Р. К,. Бекмагамбетова, 
Г. 3. Таубаева жэне т.б. ез ецбектершде зерттегеш белгип. Мысалы, 
«Баланы мектепке даярлау» деп аталатын К,. Крйбагаровтыц ецбеп 
мектепке даярлаудыц каж еттш пн керсетш, когамдык тэрбие релш 
жактайды.
Б. Баймуратова «Балаларды мектепке даярлау женшде» ецбепн­
де мектепке даярлау — мектепке дейшп кезецнщ басты мэселелерь 
нщ 6ipi деген багытты устана отырып, осы непзп мш детп мектеп­
ке дейш п мекемелер кызмет1 деп тауып, оны бала бакшадагы 
оку-тэрбие yqepici аркылы шешу жолдарын усынады: баланыц тшш 
дамыту; сауат ашу жумыстарын жандандыру; балаларга окып беру 
ymiH косымша мэтшдер жасау.
К. Сейсенбаевтыц «Отбасы тэрбиесшдеп баланы мектепке 
даярлауда казак халык педагогикасынын прогресшш идеялары 
мен тэж
1
рибелерш гтайдалану проблемасы» ецбеп улттык непзде 
жазылган. Этникалык педагогика мен психология гылымыныц не- 
пздерше суйене отырып, мектепке даярлауды - баланыц сездж ко- 
рын молайту, есте сактау, ойлауын дамытуга арналган ауыз эдебиет 
улгшерш жэне улттык дэстурлер мен эдет-гурыптарды пайдалану 
аркылы шешуд1 кездейдг
149

Ж. Рысбекованыц «6-7 жасар балаларды мектепке окуга даяр- 
лаудыц педагогикалык мэселелерЬ) такырыбындагы диссерта- 
циялык зерттеушде мектепке психологиялык даярлык багыттарыиа 
биологиялык кемел мен танымдык даярлыгы, epiKTiK, коцш-куйлж 
жэне жеке басыныц даярлыктарына сэйкес педагогикалык кате- 
гориялар ретшде карастырылады.
К. Т. Шериазданованыц «Жогары оку орындарында болашак 
педагог-психолог мамандарды даярлаудыц непздерЬ) атты зерт­
теушде, баланыц мектепке танымдык даярлыгы аса мацызды уш 
тургыда: зешннщ даму децгеш (ырыкты; ырыксыз); естщ даму 
децгеш жэне ойлаудыц карапайымнан жогары формага дейшп 
дамуы карастырылады.
2-сурет.
Баланы мектепке дайындаудыц психологиялык багыттары
150

Сонымен катар «Баланыц мектепке психологиялык даярлыгын 
айкындау» деп аталатын JT. К. Ермекбаева мен К,. Н. Ныгметова жаз- 
ган ецбектерш де атап етущ жен кердж. Онда мысалы: «Бастауыш 
сынып окушыларыныц тулгалык ерекшел1п мен интеллекту ал дык 
кабшетш аныктауга арналган тапсырмалар жинагы, «Баланыц мек­
тепке деген дайындыгын аныктау Керн-Иирасик 
T e c T i c i H e
нускау», 
«Мектепке окуга дайындаудыц психологиялык сипаттамасыныц 
кейб1р ерекшелштерЬ), «Баланыц мектепке дайындыгын, ойлау ка­
бшетш аныктау 
T e c T i c i » ,
«Бастауыш мектепке келген балалардыц 
даму децгешн аныктап, бшу эд1стемесЬ> сиякты тесттер бершген.
Бупнп кунде «мектептеп окуга даярлык» угымы комплекса 
жэне бала ем1ршщ барлык сферасын камтиды.
Баланы мектепте окуга даярлау мэселесш зерттеген психо- 
логтардыц пш рлерш е талдау жасай отырып, М. К. Оракбаева «Ба­
ланы мектептеп окуга дайындаудыц психологиялык багыттары» 
атты макаласында оныц темендегщей багыттарын белш керсетп.
Баланыц мектепте табыска жетушде бул багытгар аса мацызды 
болгандыктан, 3p6ip багытка жете токталу кажет.

жүктеу/скачать 8,02 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: