Пән бойынша оқыту бағдарламасының титульдік парағы (Syllabus)

Пән бойынша оқыту бағдарламасының титульдік парағы (Syllabus)

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/37

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі

Павлодар

Пән бойынша оқыту бағдарламасын (Syllabus) бекіту парағы

Нысан МПУ ҰС Н 7.18.3/38

ММЖжКФ деканы

__________ Т.Т. Тоқтағанов

(қолы)

Құрастырушылар: т.ғ.к., профессор Сүйіндіков М.М. _________

(қолы)

т.ғ.к., доцент Быков П.О. ______________

(қолы)

магистр, аға оқытушы Шошай Ж.Ш _________

(қолы)
Металлургия кафедрасы

Пән бойынша оқыту бағдарламасы (Syllabus)
«Мамандыққа кіріспе және конструкциялық материалдар технологиясы» пәні бойынша

5В070900 «Металлургия» мамандығындағы студенттерге арналған

(қолы)

Хаттама №____,

(қолы)

Сүйiндiков Мерхат Мәдениұлы

Профессор, техника ғылымдарының кандидаты

Металлургия кафедрасы Б-1 корпуста орналасқан (Павлодар қ., Чокин ак. к. 139 үй), 224 аудиториясы, телефон 67-36-23.

1 курс (1 семестр – емтихан).

Студенттердің кен, минералдар, минералды шикізат кенорындары, металлургия саласының негізгі терминдары, қайта балқытудың металлургиялық негізгі процестері, базалық металдарды алудың негізгі технологиясы, республика аумағында ғылым және білім беруші металлургиялық орталықтардың, металлургиялық кәсіпорындардың орналасуы, кен шикізаттарының ерекшеліктері және Қазақстан зауыттарында оларды өңдеу технологиясы туралы білім беру және машықтарына үйрету.

Металлургиялық өндіріс құрлымы бойынша студенттердің металлургия өндіріснің негізгі технологиялық үрдістерінің келесідей өңдеулер (құю, металдарды қысыммен өңдеу, пісіру, кесумен өңдеу, ұнтақты металлургия және т.б.), Қазақстан республикасының экономикалық дамуына металлургияның рөлі, сонымен қатар ҚР ЖОО –ның қызметтері туралы, кредиттік оқу жүйесі нің негізі және С. Торайғыров атындағы ПМУ ішкі тәртіптері ережелері бойынша жалпы мағлұмат алуы.

• 
  классификацию металлов и сплавов и область их применения;
  
• 
  металлургиялық өндірістің негізгі технологиялық үрдістері;
  
• 
  металлургиялық өндіріс құрлымы бойынша студенттердің металлургия өндіріснің негізгі технологиялық үрдістерінің келесідей өңдеулер (құю, металдарды қысыммен өңдеу, пісіру, кесумен өңдеу, ұнтақты металлургия және т.б.);
  

құймаларды, дайындамаларды және бөлшектерді құю әдісі бойынша жасаудың және металдарды қысыммен өңдеудің, кесудің, пісірудің және т.б. негізгі операцияларын орындауды.

Осы пәнді оқып ұғыну үшін келесі пәндер бойынша (жалпы білім беретін оқу оырндарынан) алған білімі және машықтары болуы қажетті: математика, физика, химия, сызу.

Пәнді оқып меңгеру және алған білімі келесі пәндерді ұғынуға қажетті: материалтану, металлургиялық процессдің технологиясы, металлургиялық процессдің теориясы.

1 тақырып. С. Торайғыров атындағы ПМУ туралы жалпы мағлұмат. Кридиттік оқу жүйесі, оның қағидалары және жалпы ережелері.

С. Торайғыров атындағы ПМУ – Павлодар өңіріндегі көне жоғары оқу орнының бірі. Қазақстанда жоғары білім алу. Кридиттік оқу жүйесі, оның қағидалары мен жалпы ережелері.

2 тақырып. Кридиттік оқу жүйесінде студенттердің білімін бағалау тәртібі, пәндер бойынша қорытынды бағалауды есептеу әдістемесі және GPA.

Кридиттік оқу жүйесінде студенттердің білімін бағалау, пәндер бойынша қорытынды бағалауды есептеу әдістемесі және GPA. Рейтинг, балды-рейтингті жүйе түсінігі және т.б.

3 тақырып. Металлургия туралы тарихи мағлұматтар. Қазақстанда металлургияның дамуы.

Негізгі даму дәуірі. Металлургия тарихындағы атаулы күндер. Қазақстанда металлургияның дамуы.

4 тақырып. Металдың күйі. Металдардың физика-химиялық қасиеттері, жіктелуі. Периодтық заң. Металдардың маңызды қасиеттері.

Металдың күйі. Металдардың физика-химиялық қасиеттері, жіктелуі. Периодтық заң. Металдардың маңызды қасиеттері.

5 тақырып. Конструкциялық материалдардың жіктелуі. Металдар мен қорытпалардың кристалдануы. Пластикалық деформация және материалдардың механикалық қасиеттері

Техника мен технологияда заманауи инновациялық-өнеркәсіптік дамудағы материалдардың маңызы.

Металдардың құрылуы. Кристалдық торлар типтері. Реалдық кристалдар құрылуы. Кристалдық құрылу ақаулары және олардың кристалдық құрылу қасиеттеріне әсері. Дәнекше шамасы, кристалдар пішіндері. Модифицирлеу үрдістері.

Кернеу мен деформация. Серпімді және пластикалық деформация. Металдардыңтеориялық және тәжірибелік беріктігі. Деформациялық беріктендіру. Металдардың қирауы. Материалдардың механикалық қасиеттері. Болаттар мен шойындардың жіктелімі. Түсті металл қорытпаларының жіктелімі. Олардың қолданылу саласы.

6 тақырып. Шикізат және қосымша материалдар. Кендер және минералдар. Қазақстанның пайдалы қазба кен орындары және негізгі кендері, минералдары.

Шикізат және қосымша материалдар. Кендер және минералдар. Қазақстанның пайдалы қазба кен орындары және негізгі кендері, минералдары.

7 тақырып. Металлургиялық өңдеудің жалпы негізгі нобайы. Кен байытудың негізгі әдістері. Қазақстанның кәсіпорындарында қара және түсті металдар кендерін байыту.

Металлургиялық өңдеудің жалпы негізгі нобайы. Кенді табу, қазу, дайындау, байыту, металлургиялық өңдеу, материалдар өңдеу(металл бұйымдарын алу). Кен байытудың негізгі әдістері. Қазақстанның кәсіпорындарында қара және түсті металдар кендерін байыту.

8 тақырып. Шойын және болат алу. Домналық және конвертерлік процестер және т.б.

Шойын және болат алу. Домналық және конвертерлік процестер. Шикізат, технологиялық нобайы, үрдістің көрсеткіштері. Қазақстанда домна және конвертлік өндірістердің дамуы

9 тақырып. ЖОО-дағы межелік бақылау. Оның қызметтері және өткізуді ұйымдастыру.

Студенттердің білімін ағымдағы бақылау. Бақылау түрі. ЖОО-дағы межелік бақылау. Оның қызметтері және өткізуді ұйымдастыру.

10 тақырып. Электраболатбалқыту және ферроқортпа өндірісі.

Электраболат балқыту және ферроқортпа өндіріс. Шикізаты, технологиялық нобайы, үрдістің көрсеткіштері.

Ферроқорытпалар және олардың тағайындалуы. Шикізаты, технологиялық нобайы, ферроқорытпаларды балқыту процесіндегі көрсеткіштері.

11 тақырып. Глинозем және алюминий өндірісі. Жеңіл металдар металлургиясы.

Глинозем және алюминий өндірісі. Шикізаты, технологиялық нобайы, үрдістің көрсеткіштері. Қазақстанда глинозем және алюминий өндірісінің дамуы.

12 тақырып. Ауыр түсті және асыл металдар өндірісі (Cu, Ni, Pb, Zn, Au, Ag).

Ауыр түсті және асыл металдар өндірісі (Cu, Ni, Pb, Zn). Шикізаты, технологиялық нобайы, үрдістің көрсеткіштері. Асыл металдар металлургиясы. Шикізаты, технологиялық нобайы, үрдістің көрсеткіштері. Қазақстанда ауыр түсті және асыл металдар өндірісінің дамуы. Сирек металдар туралы жалпы мағлұмат.

13 тақырып Машинажасау өңдірістің негіздері. Дайындаманы құю әдісі арқылы алу.

Құю өндірісінің машина жасаудағы қазіргі орны, маңызы және болашақта дамуы. Құю қорытпалары мен олардың қасиеттері. Құю қорытпаларын дайындау тәсілдері классификациясы. Бір реттік құм-балшық қалыптарында құймалар дайындау.

Құймалар алудың арнайы түрлері. Қабыршықты қалыптарға, балқитын үлгілері бойынша, кокильге, қысыммен, орталықтан тепкіш құю.

14 тақырып. Дайындамаларды қысыммен өңдеу арқылы алу.

Металдарды қысыммен өңдеудің физика- химиялық негізі. МҚӨ негізгі түрлерінің жіктелімі. Илемдеу. Илемдеу өндірісінің өнімі. Соғу және қалыптау. Ыстық көлемдік қалыптау. Сығымдау және созу. Өндірісі технологиясы, жабдықтары, бұйымдардың қасиеттері және олардың тағайындалуы.

15 тақырып. Пісіру өндірсі. Ұнтақты металлургия

Пісіру өндірісінің жалпы сипаттамасы. Доғамен балқытып пісіру. Газбен балқытып пісіру. Флюс астында және оқшауланған ортада пісіру. Электрошлакпен пісіру. Түйістіріп пісіру. Пісірудің арнайы түрлері: диффузиялық, суық түрде, жарылыс арқылы пісіру, үйкеліспен пісіру және басқалар.

Ұнтақты металлургия негіздері. Металл ұнтағын алу өндірісінің әдістері. Металл ұнтақтарынан бұйымдарды жасаудың технлогиялық үрдістері. Металлокерамикалық материалдар және олардан бұйым жасау.

16 тақырып. Металдарды кесіп өңдеу негіздері.

Дайындамаларды фрезерлік және токарлық станоктарда өңдеу. Беттерді ажарлап өңдеу әдістері: жалтырату, суперфиништеу, хонингтеу, шевингтеу. Металдарды электрофизикалық және электрохимиялық әдіспен өңдеу.

17 тақырып. Емтихандық сессияны өткізуді ұйымдастыру және оның қызметтері.

Емтихандық сессияны өткізуді ұйымдастыру және оның қызметтері.
10.2 Тәжірибелік сабақтардың мазмұны мен тізімі
13 тақырып Машинажасау өңдірістің негіздері. Дайындаманы құю әдісі арқылы алу.

Тәжірибелік сабақ № 1. Қорамда қалыптау және қалыпқа балқыған металды құю.

Тәжірибелік сабақ № 2. Өзекше жасау.

Тәжірибелік сабақ № 3. Кокильге құю.

14 тақырып. Дайындамаларды қысыммен өңдеу арқылы алу.

Тәжірибелік сабақ № 4. Сығымдау процесін меңгеру.

Тәжірибелік сабақ № 5. Металдарды илемдеу

15 тақырып. Пісіру өндірсі. Ұнтақты металлургия

Тәжірибелік сабақ № 6. Электродтардың технико-экономикалық көрсеткіштерін анықтау

16 тақырып. Металдарды кесіп өңдеу негіздері.

Тәжірибелік сабақ № 7. Кесуші аспабтың геометриясын меңгеру.
Студенттердің өздік жұмыстарының мазмұны
СӨЖ түрлерінің тізімі

№	СӨЖ түрі	Есептін түрі	Бақылау түрі	Жұмыс көлемі (cағ)
1	Тәжірибелік сабақтарға дайындалуы, үйге берілген тапсырмаларды орындау	Конспект	Сабаққа қатысу, қорғау	30
2	СӨЖ орындау	Реферат	Ауызша сұрау	20
3	Аудыториялық сабақтан тыс материалдарды меңгеру	Конспект	Ауызша сұрау	20
4	Бақылау шараларына дайындалу		МБ1, МБ2,	20
Барлығы					90

Сабақтың тақырыбы бойынша видеофильмдерді көрсету және тақырып бойынша көбірек қызық және қиын сұрақтарды талқылай отырып сабақ баяндама жасау түріне өткізіледі.

Ұснылатын әдебиеттер: [1, с. 34 – 72].

Тақырып 2. Түсті металдар мен қорытпалар өндірісі (алюминий және мыс). Бақылау түрі: тестілеу+ауызша сұрау.

Ұснылатын әдебиеттер: [1, с. 13 – 29]

Тақырып 3. Дайындамаларды құю әдісімен алу. Бақылау түрі: тестілеу+ауызша сұрау.

Ұснылатын әдебиеттер: [1, с. 459 – 509], [2, с. 372 – 427]

Тақырып 4. Металдарды қысыммен өңдеу технологиясы (МҚӨ). Бақылау түрі: тестілеу+ауызша сұрау.

Ұснылатын әдебиеттер: [1, с. 560 – 617], [2, с. 427 – 458]

Тақырып 5. Пісіру өндірісінің технологиясы. Бақылау түрі: ауызша сұрау.

Рекомендуемая литература: [1, с. 622 – 666], [2, с. 458 – 549]

Тақырып 6. Ұнтақты металлургия негіздері. Бақылау түрі: ауызша сұрау.

Рекомендуемая литература: [1, с. 72 – 93].

Тақырып 7. Конструкциялық материалдарды кесумен өңдеу технологиясы. Бақылау түрі: ауызша сұрау.

Ұснылатын әдебиеттер: [1, с. 749 – 805], [2, с. 549 – 615]

Университеттің Ғылыми кеңесі бақылау түрлеріне және ағымдағы үлгерімге байланысты төмендегідей салмақтық үлес бекітілген.

Студенттің семестр бойы пән бойынша жинаған жіберу рейтингісінің бағасы мынаған тең

ЖР = (Р1 + Р2)/2
Студенттің рейтингісі (Р1 және Р2) мына формула бойынша анықталады
Р1(2) = АҮ1(2) ·0,7 + МБ1(2) ·0,3
Ағымдағы үлгерім (АҮ) 100 балдық шкаламен анықталады(бақылау іс-шараларының күнтізбелік графигін қара).

Сонымен қатар межелік бақылаудың (МБ) бағасы да 100 балдық шкаламен анықталады.

Қорытынды бақылау (ҚБ) 100 балдық шкаламен анықталады.

Баллдық жүйе бойынша пәннен қорытынды рейтинг “Оқушылардың оқу жетістіктері” және “Рейтингтік ведомость” журналдарына балл түрінде кестелерге енгізіліп эквивалентті бағаға айналдырылады.

Межелік бақылау (МБ) жіберілу үшін студенттің ағымдағы үлгерімі (АҮ) бойынша ұпайы болуы керек.

Егер студент межелік бақылауға (МБ1, МБ2) кірмей кетсе немесе одан 50 баллдан төмен ұпай алса, ондай жағдайда студенттің рейтингі (Р1, Р2) есептелмейді. Мұндай жағдайда декан студентке МБ тапсыру үшін жеке мерзім тағайындайды.

Қорытынды бақылауға (ҚБ) жіберу үшін студент пәннің жұмыстық бағдарламасында белгіленген талаптардың барлығын (өзіндік жұмыстарды, берілген тапсырмаларды) орындап шығуы және жіберу рейтингі (ЖР) бойынша 50 ұпайдан кем алмауы керек.

Жіберу рейтингі (ЖР) мен Қорытынды бақылау (ҚБ) бойынша оң бағасы бар студенттің ғана Қорытынды рейтингі (Қ) шығарылады. Болмашы себептердің салдарынан қорытынды бақылауға келмей қалған жағдайда ондай студентке «қанағаттанарлықсыз» деген баға қойылады.
11 Курс саясаты
Оқу үрдісіне қатысу деген сабаққа уақытымен келу, тақырыпты талқылауда белсенділік көрсету, оқу бөлмесінде өзін тәртіпті ұстау, басқа студенттер мен оқытушыға бөгет жасамау болып табылады. Сабаққа кешікпеу керек. Дәріс сабақтарға қатысудың әрқайсысы 4 ұпаймен бағаланады.

Тәлімгердің өздік жұмысы дәріс сабақтарында берілген тақырыптарды өздігінен тереңдете оқу, оқыған тақырыптар бойынша конспект жазудан тұрады. Жазған конспектіні оқытушыға көрсетіп, тақырып мазмұнын толық келтіріп, ауызша жауап берсе әрбір тақырып 6 ұпаймен бағаланады. Аса маңызды деген тақырыптар (3, 13 және 14 тақырыптар) бойынша 7, 8 ұпай беріледі.

Семестр екі мәрте, 8-ші және 15-ші аптада, бірінші және екінші межелік бақылау жүргізіледі. Әрбір межелік бақылауда тәлімгер 100-ге дейін ұпай ала алады. Межелік бақылау тест түрінде қабылданады. Қойылатын сұрақтар саны мүмкіндігінше өткен тақырыптарды түгелдей қамтиды. Маңызды деген тақырыптар бойынша бірінеше сұрақ болуы мүмкін.

Тапсыру 100 ұпаймен бағаланады.

Тәлімгерлердің оқу тәртібін бұзушылығы ұпай азайту түріндегі айып салумен жазаланады. Айып шамасы төмендегідей болады.

• 
  Дәріс сабағына қатыспау 0 ұпай қойылады.
  
• 
  Сабаққа кешігіп келсе 1 ұпай шегеріледі.
  
• 
  15 минуттан артық кешіккен жағдайда сабаққа кіргізбей 0 ұпай жазылады.
  
• 
  Тәртіп бұзып сабақтан қуылса – 0 ұпай.
  
• 
  Тәртібі үшін ескерту алып, бірақ сабақта қалдырылса 1 ұпай шегеріледі.
  

Мерзімінен кеш жазылған конспект жұмыстардың ұпай сандары кестеде көрсетлігеннен кешіккен сайын азайтылып отырады. Семестрдің соңғы жұмасына дейін кешіктірілген жұмыстардың ұпайы 0 –ге азаяды.

Емтиханда және межелік бақылауда көшіруге тыйым салынады. Бақылау шараларында студент көшіргені үшін аудиториядан қуылады және оған 0 ұпай қойылады.
12 Әдебиеттер тізімі
12.1 Негізгі:

• 
  Cыздыков О., Оразбаев Б., Нысанбаев Ғ. Конструкциялық материалдар технологиясы. Оқулық – Алматы Республикалық баспа кабинеті, 1993 ж. – 290 б.
  
• 
  Сүлеймен Е.Б. Материалтану. Оқулық. – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университетінің ғылыми баспа орталығы 2006. – 261 б.
  
• 
  Сүйіндіков М.М. Конструкциялық материалдар технологиясы: – Лабораториялық жұмыстарға арналған әдістемелік құрал: Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университетінің ғылыми баспа орталығы, 2000. – 100 б.
  
• 
  Сүлеймен Е.Б., Сүйіндіков М.М. Металтану: – Металлургиялық және машинажасау мамандықтарындағы студенттерді оқытуға арналған әдістемелік құрал: Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университетінің ғылыми баспа орталығы, 2001. – 34 б.
  
• 
  Ғазалиев А.М., Жалпы металургия: оқулық. Алматы: Білім, 2010.-781 б.
  

• 
  Сүлейменов Е.Б., Сүлейменов Т.Ж. Материалтану сөз тізбегінің
  

7. Сүлеймен Е.Б. Металтану сөз тіркесінің орысша-қазақша сөздігі. –