1.4 Кәсіптік жылжымалы радиобайланыс
Кәсіптік жылжымалы радиобайланыстың жүйелері – РМR (Private Mobile Radio) немесе трангиктік жүйелері, әрекеттеу аумағына байланысты 0,5-тен 25Вт дейінгі тиімді сәулеленетін қуаты бар таратқыштардың ОВЧ және УВЧ ауқымдарының бөлек бөлшектерінде жұмыс істейді. АМ және ЖМ пайдаланылады, бірақ УВЧ ауқымында тек ЖМ ғана қолданылады.
PMR жүйесінде бекітілген бір станция, жылжымалы объектілердің кейбір сандарымен байланысты іске асырады. Егер әрекеттеу аумағы аз болса, онда ұялық жүйелерге қарағанда, жылжымалы объектілер арасында әдетте тура байланыс болып табылады. Созылған аумақты жабу үшін бірнеше негізгі станциялар қолданылады.
Созылмалы аумақты жабу, ұялық жүйелер үшін ұқсас, жиіліктерді қайта пайдаланудың сұлбасының көмегімен жеткізілмейді, ал барлық негізгі станцияларда болатын барлық арналарды пайдалануымен жеткізіледі.
Негізгі станцияның синхрондық жұмысы мүмкін болады (барлық негізгі станциялар нақты сол бір жиіліктерді қолданады), бірақ бұл арнайы құнды жабдықты талап етеді. Сонымен басқа, радиожабудың жиі сәйкес болатын аумақтарында, жайлы және жайсыз сипатының стационарлық интерференциялық құралымы пайда болады, сондықтан осындай аумақта қойылған көлікте қабылдау толық жоғалуы мүмкін. Осымен байланысты негізгі станциялардың квазисинхрондық режімі жиі пайдаланылады, яғни әр станцияда таратқыштарының жиіліктері 0,5-тен 40 кГц дейінгі намасына бір біріне қатысты ауытқиды. Дегенмен, жабылып қалатын аумақтарда соғудың сигналы есітіледі, оның деңгейі, жылжымалы байланыстың дыбыстық сигналының деңгейінен едәуір төмен болады. Енді жайлы және жайсыз сипатының интерференциялық құралымы, сондай-ақ қозғалмайды, ал радиожабудың жабылып қалатын аумақтарында орын ауыстырады және жылжымайтын көліктерде қабылданатын сигналдың деңгейінің тек кездейсоқ ауытқуы бақыланады.
1.5 Жерсеріктік жылжымалы байланыстар
Жылжымалы жерсеріктік байланыс, әлемдегі байланыстың әдеттегі құрлық жүйелері қызмет көрсетілмейтін жерлерінде, әсіресе алыс қашықтықта жүретін саяхатшылар үшін керек. Жерсеріктік жолдар, сенімсіз қысқатолқындық байланыспен қызмет көрсетілетін трансмұхиттік ауадағы және теңіздегі бағдарларда құтқаруды және навигацияны, ауадағы қозғалыспен басқаратын жағдайларды едәуір жақсартады.
Жылжымалы жерсеріктік байланыспен жүргізілетін тәжірибелер, 60 жылдары және 70 жылдың басында өткізілген, бірақ бірінші жылжымалы жерсеріктік қызметті қамтамасыз ету үшін Халықаралық теңіздегі жерсеріктік ұжыммен (ИНМАРСАТ) тек 1979 ж. бекітілген.
Аэронавтика жүйелері үшін жылжымалы жерсеріктік байланысты техникалық іске асыру, аэронавтика және космонавтика бойынша Ұлттық басқарудың ATS-6 спутнигін (НАСА) пайдалана отырып, 70-жылдардың басында дәлелденген. Азаматтық авиацияның халықаралық ұжымы (ИКАО), радиобайланыс пен ауадағы навигацияның жүйелерінің мүмкіндіктерін зерттеу бойынша комиссия құраған. 90-шы жылдарының басында құрлық жылжымалы жерсеріктік байланыс үшін стандарттар, теңіздегі жүйелер үшін және аэронавтика жүйелері үшін жасалған сандарттарға қарағанда, анағұрлым аз дәрежеде құрастырылған.
Аэронавтика мүддесінде жылжымалы жерсеріктік байланыстың қызметтері, жолаушылар үшін телефон байланысын, ұшақтың кабинасында дауыс байланысын және ұшақтың экипажы үшін деректерді таратуды қамтамасыз етеді.
Аэронавтика үшін жерсеріктік байланыстың бүкіләлемдік жүйесінің дамуындағы жетекші инмарсат болып табылады. Инмарсат теңіздегі байланыстың жүйесі үшін А Стандарты, телексті және телефон қызметтерін қамтамасыз етеді. А Стандарты бұл, сондай-ақ 56 кбит/с жылдамдықпен деректерді тарату қызметі болса да, негізінде, аналогты ЖМ жүйесі болып табылады. А Стандартының терминалдық жабдығының құны мен өлшемі өте үлкен, сондықтан ол тек үлкен кемелерде орнатылады. Кейінірек байланыстың телексті және радиохабарлайтын арналарды қамтамасыз ететін төмен жылдамдықты деректерді тарату қызметі (Стандарт С) енгізілді; кішкентай габариттері мен арзандатылған құндылығы, бұл аппаратураны кішігірім кемелерде орнатуға мүмкіндік береді. 90-шы жылдардың басында қосымша қызметтерді қарастыратын толық цифрлық жүйесі (Стандарт В) құрылды.
1989 ж. АҚШ Штаттарында және Еуропада, жолдағы көліктік құралдардың орналасуы туралы хабарларды тарату және екіжақты жылжымалы жерсеріктік байланыстың жүйесі, Qualcomm, Inc. компаниясының Omni Tracks жүйесі пайдалануға енгізілді. Бұл жүйеде спектрді тура кеңейту әдістері қолданылады. Сигнал 1 МГц енді жолақты алады. MOBILESAT Австралиялық жүйесі ауада, теңізде және жерде пайдаланушылар үшін деректердің жалғанатын дестелерін және мәліметтерді, сөздің жалғауыш арналарының қызметтерін қамтамасыз етеді. Жүйе, 5 кГц жолағының енімен арналарда 4,8 кбит/с жылдамдықпен цифрлық түрінде сөзді таратуды үйлестіреді.
Telesat Mobile, Inc. (TMI) және American Mobile Satellite Corporation (AMSC) компаниялары, Канадада және АҚШ Штаттарында жылжымалы жерсеріктік байланыстың қызметтерін қамтамасыз етуге рұқсат алды. 1995 ж. 5 кГц жолағының ені бар арналарда 4,8 кбит/с жылдамдықпен сөзді тарату үшін торкөзді кодалаумен 16-позициялық шаршы АМ (16-QAM) пайдаланатын әрекеттеуші жүйесі пайда болды.
Достарыңызбен бөлісу: |