Кеуекті материалдарды көбінесін коэффициентті кеуекпен салыстырады Еп, ол бүкіл көлемдік кеуекпен байланысты:
(10.3)
Дерек бойынша, жалпы ірімшік пен сырдың кеуектілігің құрылымдық кестеден 10.1 көруге болады.
Кесте 10.1. Ірімшік пен сырдың жалпы кеуектілігі.
Сыр кеуектілігінің массасы газ бойынша өнім формасының методына тәуелді.
Дерек бойынша, сыр массасының тесік көлемі әр түрлі қалыптық әдісіне байланысты. Оны 10.2 кестеден көруге болады.
Өсу коэффициенттің қыр қысымын қатынастан алуға болады, тәжірибелік қарсылықты анықтау үшін, өнім қажалуы қабырға приборына байланысты, әр түрлі шығармашылық қажалау коэффициенті f бұл қыр қысым коэффициенті. Орташа шама f бұл қыспақ массасы әр түрлі қысымды болады, ол 10.2 кестеде көрсетілген. Сырдың фазалық тесіктер көлемі ол сыр пішінінің массалық түрлі әдісіне байланысты.
Кесте 10.2
Кесте 10.3. Ірімшік массасының қысымды коэффициент бойынша шығымы.
Сыр компрессиондық жиынтығын бағалау және әдісі бойынша біржақты қысылу цилиндрлі немесе тікбұрышты сыр пробасы бірқалыпты жылдамдықта. Сонымен қатар компрессиондық көрсеткішке процент қатынасына оның биіктігіне және қысылу биіктігіне байланысты.
2. Сүт және сүт тағамдарының тығыздығы және майлы еместігі сүттің температурасына байланысты 10.4 кестеден көруге болады.
Кесте 10.4. Тәуелділікке байланысты tº(δºс) 23.
Сүт тығыздығы ρ (δ кг/м3) құрамында май 0,03 кг/кг және құрғақ майлы емес сүт қалдығы 0,087 кг/кг (8,77) температурасы 10-нан 45ºс дейінгі.
ρ=1035-0,358 t+0,0049 t2-0,0001 t3,
Майлы емес сүт тығыздығы [φ=0,0002 кг/кг (0,02/), СОМО – 0,089 кг/кг (8,9/)] сол интервалдық температурасы
ρ=1036,6-0,146t+0,0023t2-0,00016t3
Қышқыл сүтті тағамдардың тығыздығы, ішкі сүтті тағамдардың айырмашылығы жоқ.
Қаймақ тығыздығы оның температурасына байланысты:
ρ/ρпр=1,125-0,15 Т/Тпр
Көрсетілген температура (Тпр) мына формула бойынша. Көрсетілген тығыздық (ρпр) қаймақтың майлығына байланысты оны 10.5 кестеден көруге болады. Есептелген қаймақ тығыздығын 10.6 кестеден көруге болады.
Кесте 10.5. Қаймақ тығыздығы (δ кг/м3) майлығына байланысты (кг май 1кг қаймаққа арналған).
Кесте 10.6. Қаймақ тығыздығы (δ кг/м3) түрлі майлығы температураға байланысты.
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
60
65
70
75
80
85
90
95
|
1009.6
1008.1
1004.4
1001.4
997.4
993.8
991.5
987.9
985.2
982.3
980.0
977.7
974.7
970.6
967.8
964.7
960.8
956.3
|
994.3
993.7
987.0
981.6
978.2
973.2
970.7
967.7
965.8
963.2
960.1
959.0
954.0
949.0
945.5
942.3
937.5
934.1
|
985.2
983.5
978.0
971.9
968.3
964.0
961.2
958.2
956.4
952.8
946.4
945.8
941.6
937.5
930.1
927.1
919.6
917.3
|
970.1
963.9
962.0
959.2
952.3
948.2
948.0
946.1
942.8
941.1
940.2
936.8
934.2
927.9
925.1
919.5
917.9
912.9
|
960.5
955.8
949.5
947.2
943.3
940.2
938.8
935.0
929.8
926.8
923.4
921.5
918.8
913.3
909.2
907.1
903.4
396.6
|
943.6
941.9
940.0
936.3
932.6
929.3
923.5
919.0
913.9
907.9
902.5
898.2
890.3
886.5
880.6
877.0
874.6
871.3
|
Қоюланған сүтті өнімдердің тығыздығы, температура көтерілсе ол төмен болады, жоғарласа құрғақ заттың концентрациясы көтеріледі. Оны 10.7 кестеден көруге болады.
Кесте 10.7. Қоюланған сүттің тығыздығы құрғақ заттың концентрациядан тұрады (кг/кг)
с
|
|
с
|
|
с
|
|
0,23
0,24
0,25
0,26
0,27
0,28
0,29
0,30
0,31
0,32
0,33
|
1091
1095
1098
1103
1108
1114
1117
1121
1125
1131
1135
|
0,34
0,35
0,36
0,37
0,38
0,39
0,40
0,41
0,42
0,43
0,44
|
1140
1145
1150
1153
1156
1162
1166
1171
1176
1181
1186
|
0,45
0,46
0,47
0,48
0,49
0,50
0,51
0,52
0,53
0,54
0,55
|
1190
1194
1197
1200
1204
1209
1214
1216
1218
1222
1231
|
Кесте 10.8. Сырдың тығыздығы және қоюланған казеиннің әртүрлі ылғалдылықта (8 кг/м3)
Су құрамы 1 кг суға 1 кг өнім
|
Қоюланған сыр,май құрғақ өнімде
|
Қоюланған казеин
|
0,85
0,80
0,75
0,70
0,65
0,60
0,55
0,30
|
1033
1037
1043
1048
1053
1058
1063
1068
|
1030
1060
1050
1090
1110
1130
1140
1160
|
Қоюланған сүт тығыздығы қантпен және какаомен, ал температураға тәуелді оны мына формула бойынша анықтауға болады:
Формулада нақтылығы 293353К
Сүтті тағамдардың жоғары ақуызды тығыздығы құрғақ заттардың құрамына тәуелді. Ақуыз тығыздығы 1280 кг/м3, майы-930, лактоза-1530, минералды заттар-2400 кг/м3.құрғақ заттардың орташа тығыздығы: сыр майы 45%, ал құрғақ затта 1189 кг/м3, бұл 30%, майда-1165 кг/м3.
Кесте 10.9. 200С-тағы сүтті тағамдардың жоғары ақуызды тығыздығы.
Өнім
|
Тығыздығы кг/м3
|
Ұнтақталған тығыздық кг/м3
|
Натрий казеинаты
Төменгі кальцийдің копреципитаты
Орташа кальцийдің копреципитаты
Жоғары кальцийдің копреципитаты
Құрғақ казеин
Майлы творг
Қыспақталған мырдағы 45% - майы
Ұнтақталған метод остмосфералық қысымда
Вакуум астындағы қысым тығыздығы 13,3∙103 Па
Қабат сарысу
Натуралды сырлар
Ұнтақ атмосфералық жағдайда
|
1510
1570
1460
1430
1260
-
-
-
-
-
-
-
|
588
800
645
690
600
1060
-
1062
-
1073
-
1044
|
Ұнтақ вакуум астындағы қысым тығыздығы 13,3*103 Па
|
-
|
1091
|
Қабат сарысуы
|
-
|
1086
|
Балқытылған сыр «Дружба»
|
-
|
1050
|
Балқытылған сыр «Фруктовый»
|
-
|
1151
|
Өзінді тексеруге арналған сұрақтар
1. Сүтті тағамдарға жоғарғы фазалық ақуызы, оның кеуекті дисперсті денесін фазалық көлемі мен көрестуге болады, қандай формуламен анықтайды? 2. Кеуекті материалдарды көбінесін коэффициентті кеуекпен салыстырады, ол бүкіл көлемдік кеуекпен байланысты? 3. Ірімшік пен сырдың жалпы кеуектілігі қандай болады ? 4. Ірімшік массасының қысымды коэффициент бойынша шығымы қандай? 5. Сүт және сүт тағамдарының тығыздығы және майлы еместігі неге байланысты? 6. Қаймақ тығыздығы қандай параметрлерге байланысты? 7. Қоюланған сүттің тығыздығы қандай сипаттамалардан тұрады? 8. Сырдың тығыздығы және қоюланған казеиннің әртүрлі ылғалдылықта қандай болады? 10. Қоюланған сүт тығыздығы қантпен және какаомен, ал температураға тәуелді оны қандай формула бойынша анықтауға болады?
Ұсынылатын әдебиет:
1. Горбатов А.В. Реология мясных и молочных продуктов. – М.: Пищевая промышленность, 1979. – 384 с.
2. Мачихин Ю.А., Мачихин С.А. Инженерная реология пищевых продуктов. – М.: Легкая и пищевая промышленность, 1981. – 215 с.
3. Реология пищевых продуктов. /Еркебаев М.Ж., Кулажанов Т.К., Мачихин Ю.А., Медведков Е.Б. – Алматы, 2003. – 192 с.
4. Реология пищевых масс /К.П. Гуськов, Ю.А. Мачихин, С.А. Мачихин и др. – М.: Пищевая промышленность, 1970. – 207 с.
5. Реометрия пищевого сырья и продуктов: Справочник /Под ред. Ю.А. Мачихина. – М.: Агропромиздат. – 1990 – 271 с.
Достарыңызбен бөлісу: |