Дәрістің мазмұны Ғылыми таным әдіснамасы

Дәрістің мазмұны

1. Топтағы адамдардың қарым-қатынасы.

2. Массалық әлеуметтік –психологиялық құбылыстар.

№ 5 практикалық сабақ.

1. 
   Сыни және шығармашылық ойлау.
   
2. 
   Тапсырма шешу процесінің этаптары.
   
3. 
   Анализ және синтез.
   

№ 6 практикалық сабақ.

Сабақтың мазмұны :

1. 
   Балада сөйлеудің дамуы және оны қалыптасьтыру.
   
2. 
   Екінші сигналдық жүйенің адам үшін маңызы.
   
3. 
   Сөйлеудің ойлаумен байланысы.
   

№ 7 практикалық сабақ.

Сабақтың мазмұны :

2. Қиял тақырыбының терминдері.

№ 8 практикалық сабақ.

Сабақтың мазмұны :

1. 
   Ырықты және ырықсыз зейін.
   
2. 
   Үйреншікті зейін.
   
3. 
   Зейіннің бөлінушілігі.
   

№ 9 практикалық сабақ.

Сабақтың мазмұны :

1. 
   Еріктік іс-әрекет құрылымы.
   

3. Аутотренинг туралы түсінік.

№ 10 практикалық сабақ.

Сабақтың мазмұны :

1. 
   Эмоция теориялары.
   
2. 
   Фрустрация түсінігі.
   
3. 
   Аффект түсінігі.
   

№ 11 практикалық сабақ.

Сабақтың мазмұны :

2. Әлеуметтік үйрету теориясы.

3. К.Юнг көзқарастары.

Мақсаты: Теориялар туралы ақпарат беру

Әдістемелік нұсқауы:

№ 12 практикалық сабақ.

Сабақтың мазмұны :

2. К Леонгард бойынша мінез акцентуациясын анықтау әдісі

№ 13 практикалық сабақ.

Сабақтың мазмұны :

2.Тұлғаның клиникалық типологиясы

3. Тұлға диагностикасы

Мақсаты: Тұлға типологиясы туралы ақпарат беру

Әдістемелік нұсқауы: Кубизм

№ 14 практикалық сабақ.

Сабақтың мазмұны :

2. Конфликтпен, стрессті жеңу жолдары

№ 15 практикалық сабақ.

Сабақтың мазмұны :

2. Дарындылық түрлері

3. Дарынды баланы анықтаудың жүйелеу принциптері.

Мақсаты: Студенттерге дарындылық туралы ақпарат беружәне оны қалыптастырудың жолдарын қарастыру

Әдістемелік нұсқауы: Еркін жазу

ӨЖСӨЖ өткізу бойынша әдістемелік нұсқау.

• 
  Коллоквиум: Мұғалім және студент арасында сұрақ және жауап түрінде өткізіледі. Әр студентке 10 сұрақтан қойылады, студент қойылған сұщраққа уақыт ұтуы үшін тез жауап беруі керек. 1 сұраққа 1 мин уақыт беріледі
  

“Үлкен шеңбер” әдісін сұрақтың шешімін тез табу керек болған жағдайда қолдануға болады. Осы форманың көмегімен мысалы, заң жобаларын немесе нұсқауларды, нормативті-құқықтық актілерді жасауға болады.

- Аквариум әдісі: “Аквариум” – балаларға мәселені “қоғам алдында” талқылауға ұсынғандағы диалог формасы. Шағын топ белгілі бір мәселе бойынша диалогты жүргізуге кімге сеніп тапсыруға болатынын таңдайды. Кейде тілек білдірушілер бірнеше болуы мүмкін. Қалған барлық оқушылар көрермен ролін атқарады. Соныдықтан да мұны аквариум деп атайды.

-Мозайка әдісі: "Мозайка" интенсивті қарым-қатынас кезінде мәселенің оптималды шешімін “жоғарыдан-төмен” (педагогтан-оқушыға) емес, тең деңгейде (өзара оқушылар арасында) табуға мүмкіндік береді. Бұл технологияның қиындығы: әсіресе бірінше сабақтарда топтарды қайта құру үрдісінде мұқият зейінділікті талап етеді.

“Мозайка” әдістемесі бойынша сабақты ұйымдастыру кестесі

Кезеңдер	Позициялар	Мазмұны
1 кезең. Жеке жұмыс.	А Б В Г	Педагог тапсырма ұсынады (көлемі бойынша кең): оқулықтың үш-төрт параграфын оқып, конспект құратыру; өзект і тақырып т.б. бойынша пікірталасқа сұрақтар әзірлеу; Дайындалуға және тапсырманы орындауға 15-20 минут уақыт беріледі. Берілген уақыт ішінде топағы әрбір оқушының өзінің орындалған тапсырманың варианты болуы керек.
2 кезең. Жұппен жұмыс	А <-> Б В <-> Г	Әрбір қатысушы өзіне партнер таңдайды: мысалы, А Б-мен жұмыс жасайды, Г В-мен жұмыс жасайды (немесе басқаша). Тапсырма бұрынғыша қалады. Бұл кезеңнің мақсаты топтық жұп арасында ортақ шешім қабылдау. Табылған шешім екі қатысушының да ортақ пікірін білдіруі керек. Талқылау уақыты – 10 минут.
3 кезең. Жұппен жұмыс (жалғасы)	А Б | | В Г	Жұп ауысады. Жұмыс мазмұны бұрынғыша қалады. Жаңа жұптар өз шешімдерімен алмасады және мәселені жаңартудың мүмкіндіктері іздестіріледі. Талқылау уақыты – 10 минут. Осылайша, топтағы әрбір қатысушы басқаның пікірін тыңдауға мүмкіндік алады, мәселені өзіндік түсінуін ұсынады, табылған шешімді қорғауға үйренеді.
4 кезең. Топтық шешім қабылдау	А Б \ / / \ В Г	Топ мүшелері бір жерге жиналады. Барлығы шешімдермен таныс болғандықтан бұл кезеңнің мақсаты ортақ шешім қабылдайды. Мұнда зейін тек мазмұндық бөлігіне ғана емес, сонымен бірге оның орындалу формасына да бөлінеді (шешім конспект, сурет, кесте, тақпақ т.б. түрінде болуы мүмкін). Уақыт – 10 минут.

Сабақ соңында әрбір топ мәселені шешу жолдарын ұсынады. Таңдалған эксперттік комиссия ұсынылған жобалардың мазмұны мен безендірілуін бағалайды. Жұмыстың мұндай интерактивті формасы өзара біріккен әрекет іскерліктерін қалыптастыруға көмектеседі. Әсіресе бұл халық көп жерде үндемей, тасада қалуға тырысатын ұялшақ оқушылар үшін өте пайдалы. Микротоптар-микроәлемдер, әдетте бұл осындай балалардың және жеткіншектердің өзін-өзі бағалауына жағымды әсерін тигізеді.

- Психологиялық консилиум: Психологиялық мәселе бойынша әдістерді қолдануды талқылау. Топ рольдерге бөлінеді: психологтар, сарапшылар, түрлі мекеме өкілдері.

- «Ассоциация» стратегиясы: «Ассоциация» стратегиясын әдетте студенттер жаңа ұғымды меңгеру кезінде қолданады. Бұл арқылы олар осы ұғым бойынша бұрыннан білетін түсініктерін топ болып ортаға салады. Әрбір топта 4-5 студенттен артық болмағаны дұрыс. Содан кейін әрбір студент жеке не топ болып «Түртіп алу», «3-4 айналым» тағы да басқа әрбір пәнге және мәтінге тиімді стратегияларды пайдалана отырып, жазып келген материалдарын талдау жасайды. Игерілген білімдерін қолдана отырып, студенттер жаңағы ұғымға қайта оралып оны толықтырады. «Түртіп алу» стратегиясын қолданғанда әсіресе ұяң мінезді студенттердің пікірлерін тыңдап, оны бағалап отырған тиімді. Мысалы:

Р - Роль

Ф - Форма

Т - Тақырып

- ББҮ стратегиясы: «ББҮ» - білемін, білгім келеді, үйрендім сөздерінен қысқартылып алынған. Студент бұл стратегияны да көптеген жағдайларда еркін қолдана алады. Мысалы, сабақ басталған кезде студент сол ұғым немесе тақырып бойынша не білетіндігін, білгісі және үйренгісі келетіндігін өз кестесіне түсіреді. Бұл кестені тақтаға сызып, оған топтың ойларын да жазып қоюға болады. Сабақа соңында сол материалды игере отырып, кестені толтыруға тырысады. Немесе студент оқу жылының басында белгілі пән бойынша осы кестені толтыра отырып, өз білімінің толығуын бақылап отыра алады. Оқытушы да бұл кестені жағдайға қарай өзгертіп қолдануына болады.

Білемін	Білгім келеді	Үйрендім

- Презентация стратегиясы: «Презентация» стратегиясында студенттер топтарға бөліне отырып, өздеріне бөлінген, не берілген сұрақтарға байланысты тақтаға немесе плакатқа сурет, кесте т.б. құрастырып, оны қорғайды. Бұл жұмысты орындауға және әрбір топтың қорғауына белгілі уақыт беріледі. Студенттер өз жұмыстарын орындау кезінде оқытушы әрбір топтың жұмыстарын қадағалап, кеңес беруі тиіс. Әрбір топ өз жұмыстарын қорғаған соң басқа студенттердің сұрақ қоюларына құқығы бар. Бұл әдіс студенттердің ойлау, қиялының дамуына, материалдың есте берік сақталуына ерекше ықпалын тигізеді.

-Еркін жазу: Бұл әдісті сын тұрғысынан ойлау жобасындағы сабақтың үшінші ой толғаныс кезеңінде пайдалану тиімді. Мұғалім сабақ бойына жаңа ақпарат жайлы, одан алған әсерін, не үйренгенін, нені әлі де біле түсу керек екенін т.б. жайлы өз пікірін қағаз бетіне түсіруді тапсырады. Жазуға уақыт береді. Уақыт аяқталған кезде студенттер (оқушылар) өз жазғандарымен топ мүшелерін таныстырады. Ең жақсы деп танылған жұмысты ұжымда оқуға болады.

Бұл әдісті жаңа тақырыпты өтерде немесе өткен тақырыпты қайталау кезінде қолдануға болады. Студенттер бұл жұмысты топ болып орындайды. Жаңа материалды өткен кезде қолданған жағдайда сабақ соңына қарай бұл жұмыс толықтырылады.

1. Әдісті топта қолданып зерттеу жүргізу, зерттелініп отырған құбылыс жөнінде психологиялық ақпарат алу.

2. Әдісті интерпретациялау. Алынған ақпарат сандақ және сапалық өңделеді. Ақпараттың өңделуі әр әдістің ерекшелігіне қарай жүргізіледі.

3. Псиологиялық диагноз жасалады, яғни алынған мәліміт жазбаша түрбе беріледі.

1. 
   Психология ғылымы шұғылданатын құбылыстар
   
2. 
   Ерте кездегі психологияны қалай түсінгендігі туралы
   
3. 
   Психиканы бейнелеу тұрғысынан түсіндіру(психикалық бейнелеу, физикалық бейнелеу)
   
4. 
   Сананың құрылысы және оның негізгі психологиялық сипаты.
   

1. 
   Психология ғылымының ғылымдар жүйесінде алатын орны
   
2. 
   Ұйымдастырушылық(салыстыру, лонгитюд, комплекстік), эмпирикалық(байқау, өзіндік байқау ) және эксперименталдық әдістер(табиғи, лабораториялық);
   
3. 
   Психология ғылымының салалары.
   

1. 
   Психология ғылымының бағыттары.
   
2. 
   Кеңестік психологияның дамуы.
   
3. 
   Қазақстандағы психология ғылымының дамуы.
   

1. 
   Әңгіме
   
2. 
   Интервью
   
3. 
   Анкета.
   

1. 
   Тітіркенгіштік.
   
2. 
   Инстинктивті мінез-құлық.
   
3. 
   Дағдылар.
   
4. 
   Жануарлардың интеллектуалдық мінез-құлқы.
   

1. 
   Ойын және оның психологиялық сипаты.
   
2. 
   Ойынның баланың дамып жетілуіндегі ролі.
   
3. 
   Оқу әрекеті және оның психологиялық сипаты.
   
4. 
   Еңбек әрекетінің психологиялық ерекшеліктері.
   

1. Психикалық дамудағы биологиялық және әлеуметтік факторлардың өзара әрекеттесуі

2. Психофизиологиялық проблемалар.

. Мақсаты: Психофизиологиялық мәселелер туралы ақпарат беру

1. Қарым-қатынасты зерттеу тәсілдері.

2.Қатынас жасау- хабар алмасу әрекеті

Мақсаты: Қарым-қатынасты зерттеу тәсілдері туралы ақпарат беру

Әдістемелік нұсқауы: Мазайка

ОЖСӨЖ -9 мазмұны:

1. 
   Ұжымдар, әлеуметтік ассоциациялар, диффузиялық топтар, корпорациялар
   
2. 
   Топтар мен ұжымдардың майда бөлшектерге бөлінуі
   
3. 
   Топтар мен ұжымдардағы бірігу, жетекшілік
   

1. 
   Мектептегі ұжымшылдықты қалыптастыру.
   
2. 
   Ұжымдық істерде ұстаздың алатын орны.
   
3. 
   Оқушылардың бірлесіп атқаратын істері ұжымшылдықтың негізгі факторы.
   

1. 
   Ойлау түрлеріне сипаттама.
   
2. 
   Ойлау формалары.
   
3. 
   Ойлаудың физиологиялық негізі.
   

1. 
   Интеллект, интеллектілік қабілет.
   
2. 
   Ойлау операциялары.
   
3. 
   Ж.Пиаженің интелектілік даму теориясы.
   

1. Ойлау және сөйлеу процестерінің өзара байланысы.

2. Мектепке дейінгі жаста көрнекі-бейнелі ойлаудың дамуы..

3. Ойлау іс-әрекетінің этаптарының схемасы.

1. Шығармашылық ойлау және креативтілік.

2. Ойлауды белсендендіру әдістері.

3. Ойлау процесінің бұзылуы.

1. 
   Сөйлеуге жалпы сипаттама..
   
2. 
   Сөйлеу физиологиялық негізі.
   
3. 
   Сөйлеудің негізгі түрлері.
   

1. Жазбаша сөйлеу.

2. Ауызша сөйлеу.

3. Сөйлеу қарым-қатынас құралы ретінде.

1. Теориялық қиял.

2. Қиялдың физиологиялық негізі.

3. Қиял бейнелерінің қалыптасуының негізгі этаптары.

1. Қиялдың кіші мектеп оқушыларында дамуы.

2. Шығармашылық үрдістегі қиялдың рөлі..

Мақсаты: Қиялдың кіші мектеп оқушыларыдың дамуы

Әдістемелік нұсқауы: Топтастыру стратегиясы

ОЖСӨЖ-19 мазмұны:

1. Қиял түрлері.

2. Қиял бейнелерінің қалыптасуының негізгі этаптары.

Мақсаты: Қиялдың түрлері туралы түсінік қалыптастыру

Әдістемелік нұсқауы: Ассоцация

ОЖСӨЖ -20 мазмұны:

1. Зейін туралы түсінік.

2. Зейіннің физиологиялық механизмі.

3. Зейіннің негізгі түрлері.

1. Кіші жас оқушыларының зейінінің ерекшеліктері.

2. Зейін және тұлға..

3 Зейін тұрақтылығы..

1. Зейін көлемі.

2. Алаң болушылық.

3. Зейін терминдері.

1Ерікке жалпы сипаттама.

2Ерікпен сезімнің байланысы.

3Еріктік іс-әрекет құрылымы.

1. Еріктің физиологиялық негізі

2. 
   Апраксия және абулия.
   
3. 
   Шешім қабылдау процесі және шешім қабылдағыштық.
   

1. Ерік процесін зерттеген ғалымдар.

2. Ерікті әрекеттің адам үшін маңызы.

Мақсаты: Ерік процесін зерттеген ғалымдарға тоқталу

Әдістемелік нұсқауы: Екі жақты күнделік

ОЖСӨЖ -25 мазмұны

3. 
   Эмоциямен сезімдердің сыртқа көрінуі.
   
4. 
   Балада эмоция даму ерекшеліктері.
   

1.Пантомимика туралы түсінік.

2. Шетелдегі психологиялық ойлардың қазіргі кездегі дамуы.

3. Эмоционалдық көңіл-күйді диагностикалау әдістері.

1. Эмоционалдық көңіл-күй түрлері.

2. Адамның психикалық көңіл-күйлері.

3. Адам өміріндегі түс көрудің рөлі

1. Г.Сельенің стресс және дистресс туралы ойлары

2. Г.Сельенің ойынша стресстің даму стадиялары

3. Стрессті реттеу жолдары