желісті  ( сюжеттi)-рөлдiк, ойын-жаттығу, сахналастырылған

231
ойындардың элементтерi – ойындық жағдай, тәсiл, жаттығу 
пайдаланылуы мүмкін.
Дидактикалық ойындардың жалпы құрылымы келесi бiрлiк-
терден тұрады:
–
 сеп-түрткілiк:
балалардың ойынға қатысу ниетiнің пай-
да болуына себепшi қажеттер мен қызығулар;
– 
бағыттаушы: 
ойындық iс-әрекет жабдықтарын iрiктеу;
– 
орындаушылық:
ойын мақсатын iске асыруға қажет іс-
әрекеттер мен амалдар;
– 
бақылау-бағалау:
ойын әрекеттерiн белсендi орындауға 
ынталандыру мен түзетулер енгiзу.
Желісті-рөлдiк ойын құрылымы төмендегiдей:
Кезеңдерi
Мұғалiм мақсаты
Оқушы мақсаты
Дайындық
Бастау
Ұйымдасу
Сахнаға шығару
Талдау
Жоспар және мазмұн
Тақырып және
мақсат анықтау
Рөлдердi бөлiстiру
Бақылау, басшылық
Қорытынды жасау
Түсiну
Ынта бiлдiру
Рөл алу
Қатысу
Қорытындылау
Ойын шараларының көптүрлілiгi мен көптiгi мұғалiмге 
нақты мiндеттi орындауға сай келетiн ойынды таңдап алуға 
мүмкіндiк бередi. Дидактикалық ойынды шебер мұғалiм өзiнің 
оқу-тәрбие жұмыстарының ажыралмас арқау-әдісiне айналды-
рады. Оқу сабақтары жүйесiнде ойынды пайдаланудың келесi-
дей тәсiлдерi қабылданған:
– бүкiл сабақ желісті-рөлдi ойын түрінде өткiзiледi (жаңа ды-
быс және әрiппен таныстыру сабағы; саяхат-сабақ, қоршаған 
ортамен таныстыру сабағы);
– ойын сабақтың бiр элементi ретiнде енгiзiледi;
– сабақ уақытында бiрнеше рет ойындық жағдайлар түзiледi 
(ертегi кейiпкерi, ойыншықтар, тосын тапсырма беру, жарысты-
ру және т.б. жәрдемiмен).
Дидактикалық ойындарды жоспарлау мен өткiзуде мұғалiмге 
қойылатын басты талаптар: ойын оқу-тәрбие үдерiсiнің 
қисынына тiкелей қатысты болып, оның нақты мазмұндық сипа-
тына орай түзiлуi қажет; балаларды қызықтырғандай тартымды 

232
атау, атамалар қолданылуы тиiс; шынайы ойын элементтерiнен 
құралуы мiндеттi; бұлжымай орындалуы тиiс ережелерi болуы 
шарт; өлең, тақпақ, жаңылтпаш, санамақ т.с.с. ойын элемент-
терi мол болғаны жөн. Ойынға дайындала отырып, мұғалiм де 
өзiнің “әртiстiк” шеберлiгiн баптайды: әрекет-қимылын, оты-
рыс-тұрысын, айтар сөзін ойын мазмұны мен шартына орай 
әсем де сұлу, қызықты да тосын етiп көрсетуге тырысады. Егер 
ойын барысында балалар күлiп, мәз-мейрам болмаса, кейiн 
оны қуана еске алып жүрмесе, мұғалiм еңбегiнің еш болғаны.
Мектептiк оқу мәселелерiн тәжірибелік әдістердi қолданбай 
шешу мүмкін емес. Мұндай әдістер көбiне бекiту, қайталау 
үдерісi және пән сабақтары мен саяхаттарда пайдалы оқу және 
ойын жаттығулары жүйесi арқылы iске асып барады.

жүктеу/скачать 2,01 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: