Пiкiр жазғандар: E. Омар – профессор, педагогика ғылымдарының докторы Ш. Оразов
жүктеу/скачать 2,01 Mb. Pdf көрінісі
|
Bastauysh mektep pedagogikasy Babaev
| өзгерiске икемдi
сипат ала бастайды. Тәрбие ықпалының өзi жүйке жүйесiнің икемдiлiгiне негiзделген. Осы икемдiлiктен кейбiр адам кем- шiлiктерi толығып жатады, яғни адамның күштi ағзасы кемшiн- деу болған мүшенің орнына қызмет жасайды. Мысалы, әлсiз ес орнына жоғары ұйымдастырылған танымдық әрекеттер (ой- лау, сөйлеу, қиялдау т.б.) қолданылуы мүмкін. Даму теңсiздiгi – көп сырлы құпия құбылыс, кейде бұған бiздің таңдануымыздың шегi болмайды, тiптi қиялымызға сыймайды. Мысалы, жасына сай болмаған кей сапалардың жылдам дамуы: Моцарт 4 жасы- нан музыкалық аспапты игерiп, 5 жасында шығарма жазған, 8 жасында алғашқы сонатасы мен симфониясын жазған, ал 11 жасында әлемге опера сыйлады. Әйгiлi музыкант және компо- зитор Глинка 7-8 жасында бөлмесiнде металл ыдыс-аяқтарды iлiп қойып, “оркестр” жасаған. 2 жасқа ендi жеткен Римский– Корсаков музыкалық есту елеңi және жадымен таңдандырған. 3 жасар Репин қағаздан әртүрлі әрекеттегi сұлу ат бейнелерiн қиып үйренсе, ал 6 жаста бояулармен сурет сала бастаған. Пушкин алғашқы өлеңдерiн жаза бастағанда 7-8 жасар бала екен. Қандай да салада аса дарындылық көрсете алған балаларға вундеркинд ( немiсше “вундер” – ғажайып, “кинд” – бала) ата- уы берiлген. Мұндай аса дарын иелерi – жас балалар жөнiнде қазiргi заман ғылымы не дейдi? Олардың белгiлi саладағы қабiлеттерiнің ерте оянғаны болмаса, басқа балалардан аса айырмашылығы жоқ. Дарынды балалар өзiнің алдына қойған мәселелерiн аз уақыт және күш жұмсап шешуге бейiм. Бұдан олар шаршамайды, жеткен табысымен қанаттана түседi. Ар- найы сынақтарда дарынды балалар нақты әрi тар салада ғана 81 жоғары қабiлет көрсетуге бейiм. Бiрақ, вундеркиндтi қалыпты өлшемдермен бағалауға болмайды. Сонымен, балалардың ру- хани және тән-дене дамуы тең жүріп жатпайды: бiр кезеңдерде – жылдам, екiншi бiрде – баяу. Мұндайда мұғалiмдер көптеген маңызды заңдылықтарды пайдалануы шарт. Әсiресе, қандай да физикалық және рухани сапалардың дамуына қолайлы сен- зитивтiк кезеңдердің болатынын есте ұстау қажет. жүктеу/скачать 2,01 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|