Бірінші (а) теңдеуі бойыншаSO2 жəне NO2 өзара əрекет- тесуі бойынша жылына 6940 т күкірт қышқылы, азот оксидін NO алуға болады. Ол одан ары қарай азот диоксидіне айналады.
2NO + O2 = 2NO2 жəне оны одан ары азот алуға бағыттау: 2С
+ 2NO2 = 2СO2 + N2.
Екіншітеңдеубойынша 2NO + 2СО = N2 + 2СO2, жылына
280 т қарапайым азот алуға болады.
Үшінші теңдеу бойынша СО + Н2О = СО2 + Н2, жылына 1320 т дейін көмір қышқылын алуға болады. Реакция барысында түзілген элементарлы (қарапайым) сутекті (60 т/ж) аммиак алуға жұмсау.
Төртіншітеңдеубойынша азот тыңайтқышын алуға қажетті аммиакты синтездеуге мүмкіндік бар (340 т/ж).
ЖЭС шығатын газдарды тазартудың сызбасы 28-суретте көр- сетілген. Суреттен көрініп тұрғандай 1-сатыда күкірт диоксиді азот диоксидімен əрекеттесіп судың қатысында күкірт қышқылын түзеді.
сатыда азот оксидін көміртек оксидімен тотықсыздандыру арқылы көмір диоксиді жəне азот түзіледі.
Көміртек оксидімен одан ары конверциялаудан қарапайым сутек түзіледі. Ол одан ары аммиакты синтездеуге жіберіледі (ІІІ саты).
тапсырма
Ұсынылған утилизациялау нұсқаларының артықшылығы мен кемшілігін қарастыру.
2-нұсқа: Тазартудың 2-əдісінің мəні шығарылған газдардан құрылыс бетонын алу.
Шығарылған газдардың құрамында əртүрлі газ тəрізді зат- тармен қатар ұсақ дисперсті қатты заттар да бар, көмір тозаңы (құрамында 30%-дан 70% SiO2 құрайды) 3500 т/ж болады.
Шығарылған газдарды ізбес сүтінің ерітіндісі арқылы өткізіп, центрифугациялау арқылы суспензия алуға болады, ол бетон алуда өте жақсы байланыстырғыш материал болып табылады.
129
27-сурет. ЖЭС шығарылған газдарды күкірт қышқылына, көмір қышқылына қайта өңдеудің стехиометриялық теңдеуі
28-сурет. Атмосфераға шығарылған газдардан күкірт қышқылын алудағы тазартудың принципиалды технологиялық сызбасы
130 стр
ЖЭС шығарылған газдардан алынған бетондардың бəсекеге қабілеттігі төмендегі мəліметтер (критерийлер) арқылы айқын- далады:
құны арзандатылған байланыстырушы бетон материалдары газ тəрізді жəне қатты қалдықтардан алынады;
энергия шығынын төмендетіледі;
бетонның ассортименті кеңейтіп, сапасы жақсарады.
ЖЭ шығарылған газдардан бəсекелік қабілеті бар бетондар алу: