Пі­кір­жаз­ған химия ғылымдарының докторы, профессор С. М. Тәжібаева

1.10.­БАЗ-дар­дың­биохи­миялық­ыды­ра­ғыш­ты­ғы
29
4. Жуу ық па лы ның теориясы бой ын ша лас (кір) та би ға ты ның жуу, та за лау 
про це сі не көр се те тін әсе рін тал да ңыз.
5. Бет тік ак тив ті лік пен жуу ық па лы ның бай ла ны сын тү сін ді рі ңіз.
6. БАЗ ми цел ла түз гіш ті гі, ері гіш ті гі, жұ ғу, эмуль сияла ғыш, кө бік түз гіш 
қа сиет те рі жуу ық па лы на көр се те тін әсе рін си пат та ңыз.
7. Со лю би ли за ция де ге ні міз не? Бұл құ бы лыс жуу ық па лы на қа лай әсер 
ете ді? Оның БАЗ мо ле ку ла лық құ ры лы мы мен бай ла ны сын тү сін ді рі ңіз.
8. БАЗ тер мия лық тұ рақ ты лы ғы мен биоыды ра ғыш ты ғы ның ма ңы зы
қан дай? 
9. Кір жуа тын ав то мат тық ма ши на лар үшін қол да ны ла тын СЖҚ кө бік тен-
бей ді. Се бе бін тү сін ді рі ңіз.
10. БАЗ кон цент ра циясы ның ар туымен жу ғыш қа сиет те рі не ге кү шейеді?
11. Кө мір су тек ті ра ди кал дың ұзын ды ғы мен та би ға ты СЖҚ жу ғыш қа бі ле-
ті не қа лай әсер ете ді?
12. Ион ды ға қа ра ған да бей ион ды БАЗ-дар дың МКК мән де рі не ге аз бо ла ды?
13. Жақ сы жұқ тыр ғыш қа бі лет ті иеле ну үшін БАЗ мо ле ку ла сы ның құ ры лы-
мы қан дай бол ға ны дұ рыс?

2.­СИН­ТЕТИКА­ЛЫҚ­ЖУ­ҒЫШ­
ҚҰ­РАЛ­ДАРДАҒЫ­АК­ТИВ­ТІ­
ҚОС­ПА­ЛАР­ДЫҢ­ҚАСИЕТТЕРІ­МЕН­
ҚОЛ­ДАНЫЛУЫ
2.1.­Нат­рий­си­ли­кат­та­ры­ның­ері­тін­ді­ле­рі
СЖҚ өн ді рі сін де бей ор га ни ка лық ак тив ті қос па лар ре тін де 
сіл ті лі тұз дар – нат рий си ли кат та ры қол да ны ла ды. Ұн тақ тә різ ді 
жу ғыш зат тар дың құ ра мы на 2-10 % (мас.) нат рий си ли ка ты кі ріп, 
ол СЖҚ-ға су лы ері тін ді (сұй ық шы ны) тү рін де ен гі зі ле ді. 
Нат рий си ли кат та ры – жал пы фор му ла сы 
m
Na
2
O
.
n
SiO
2
бо ла-
тын крем ний қыш қыл да ры ның нат рий тұз да ры. SiO
2
жә не Na
2
O 
мо ле ку ла лар са ны ның қа ты на сын крем не зем мо ду лі деп атай-
ды, ол нат рий си ли кат та ры ның ері гіш ті гі мен бас қа да қа сиет те-
рін анық тап, 1,0 – 4,0 ара лы ғын да өз ге ре ді. Ма та лар ды жуа тын 
СЖҚ-да, әдет те мо ду лі 1,7 – 2,5 бо ла тын нат рий си ли ка ты, ал қат-
ты бет тер ді та зар та тын СЖҚ құ ра мын да 0,5 – 1,0 мо дуль ді си ли-
кат тар қол да ны ла ды. 
Сұй ық шы ны күш ті сіл ті лі реак цияны көр се те ді, се бе бі оның 
гид ро ли зі гид рок сид-ион дар дың тү зі луімен жү ре ді:
Na
2
OSiO
2
+ 2H
2
O = 2Na
+
+ SiO
2
.
H
2
O + 2OH
-
.
Нат рий ме та си ли ка ты екі крис тал дық фор ма да бо ла ды: су дың 
бес мо ле ку ла сы (бал қу тем пе ра ту ра сы – 78,2
о
С) жә не су дың то-
ғыз мо ле ку ла сы (бал қу тем пе ра ту ра сы – 48
о
С) қо сыл ған. Бі рін ші 
фор ма да 42,5 % (мас.), екін ші сін де 57,3 % (мас.) су бар.
Нат рий ме та си ли ка ты ері тін ді ле рі нің кон цент ра циясы на қа-
рай рН-тың өз ге руі кес те де кел ті ріл ген.

2.1.­Натрий­силикаттарының­ерітінділері

жүктеу/скачать 3,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: