Пјнніҫ мақсаты: Стилистика жоәары оқу орындарыныҫ қазақ филологиясында кҙп жылдардан бері пјн ретінде ҙткізіліп келеді



Pdf көрінісі
бет13/50
Дата17.10.2022
өлшемі0,63 Mb.
#153337
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   50
Байланысты:
Адамбаева Г.М. «Қазақ тілінің стилистикасы» пәні бойынша

3)
 
Стилистикалық қателер:
а) Қазақ тілінің стилистикалық ресурсын толық меңгермеудің садарынан 
болатын қателер: 
-Сӛздік 
қорының 
жетіспеуі: 
«Осы 
жерден 
басталып 
екеуіміздің 
таныстығымыз басталды», «Біз бұл ӛмірде баққыты болу үшін туылдық, сол 
себептен біз ӛзімізді бақытты қылуымыз керек; 
- плеоназм (мағынасы жақын сӛздердің тіркесін білдіретін стилистикалық 
термин. 
Мысалы, 
қара-күйе, 
құр-бекер) 
мен 
тавтологиялық 
сӛз 
қолданыстарының (қайталақтау мыс. Мұнар да мұнар, мұнар тау) салдарынан 
сӛйлеу тілінің кӛріксіз, кедей болуы. «
Мысалы
, оған біреудің мүлкіне қол сұқса, 
ұрласа, тонаса, біреудің ӛміріне нұқсан келтіру жатады немесе қылмысқа 
әрекетсіздік жатады. 
Мысалы, 
дәрігер науқас адамға
жәрдем етіп 
кӛмектеспесе, 
соның нәтижесінде науқас қаза болса»; 
-қыстырма сӛздерді орынсыз қолдану: «Ауыр қылмыс 
негізінен
үлкен жауапты 
құқықбұзушылық болғанда
яғни 
ауыр қылмысқа жаза пайдаланылады. 
Негізінде 
жеңіл қылмыс немесе құқық бұзушылық үшін де 
негізінде 
елімізде
адамның белгілі бір құқығынан айырады»; 
- тілдің кӛріктеу құралдарын керекті жреінде пайдаланбау: «Әрине, әр елдің
біртуар, қайта келмес даналары
болады. Бұл 
адамзаттар елі үшін күрескен

сонымен қатар 
бізге туындыларын қалдырып кеткен
данышпандар болмақ». 
ә) тілдің стилистикалық талғамының тӛмендігінен болатын қателер: 

бояма сӛздерге құмар болу: «Осы ӛлеңді оқысымен 
жүрегім дүр сілкінді
», 
«Мақал-мәтелді оқығанымда сӛздің құдіретін 
терең меңгеріп қана қоймай, 
санамызда мәңгілікке жатталады
»; 
-
сындық мәні бар сӛздерді дұрыс таңдай алмау: «Осы жолмен жүріп келе 
жатқан әрбір елдің достығы 
биік шыңда
», «Ол болашақта ӛз мүдделері және 
күллі азамат мүдделері үшін тиімді еңбек етеріне 
шынайы 
үміттенміз». 
-
әдемілік үшін ойланбай қолданылған сәтсіз метафоралар мен теңеулердің, 
бейнелі сӛздердің болуы: «
Кеудесін керіп, тӛсін тӛңкере жайылған кең
жазық 
бетінде де кӛз тірер бір нүкте болсашы»; 
-
түрлі стильдердің лексикасын пайдалану: «Бас хатшының баяндамасы 
проблеманың барынша тереңдігін және байыптылығын алғаш кӛрген БҰҰ-ға 
мүше мемлекеттер ӛкілдерінің 
ерен әсерін
туғызғанын атап ӛткен 
ләзім
». 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   50




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет