|
|
физикалық маятниктің теориясын жасайды
|
|
|
энергия сақтау заңын жасайды
|
|
|
бір ғана денені қалыптастыру
|
|
+
|
жарықтың толқындық теориясын жасайды
|
|
|
атомдық теорияны негіздейді
|
|
|
диалектика заңдарын құрастырады
|
|
|
әлемдік тартылыс заңын ашады
|
22
|
|
Людвиг-Фейербахтың дамытқан ілімі:
|
|
|
Идеализмді
|
|
|
Физикалық материя философиясы
|
|
|
Эмпиризм
|
|
|
Дуализм
|
|
|
Плюрализмді
|
|
|
Рационализмді
|
|
|
Идеализм
|
|
+
|
Антропологиялық материализм
|
23
|
|
Д.Юмның негізгі еңбектері:
|
|
|
«Еңбектер мен күндер»
|
|
|
«Жан туралы»
|
|
|
«Басқарма туралы үш трактат»
|
|
+
|
«Адам табиғаты туралы трактат»
|
|
|
«Ақыл туралы»
|
|
|
«Поэтика»
|
|
|
«Таза ойлауды сынау»
|
24
|
|
Адамның биологиялық жағы:
|
|
+
|
туу мен өлу
|
|
|
мәдениетті жасау
|
|
|
қан айналым
|
|
|
зат алмасу
|
|
|
саясатқа араласу
|
|
|
әлеуметтік топ
|
25
|
|
Аристотель ғылым ретәнде анықтаған «Бірінші философия» (метафизика):
|
|
|
ізгілік туралы
|
|
|
адам туралы
|
|
|
саясаттану ғылымы
|
|
|
табиғаттану ғылымы
|
|
+
|
себептер мен бастамалар туралы
|
|
|
таза болмыс туралы
|
26
|
|
Гольбахтың айтуы бойынша, құдайдан қорқу:
|
|
|
Көмек сұрау
|
|
|
Шынайы сену
|
|
|
Құдайға дұға ету
|
|
|
Ғылыммен айналыс
|
|
|
Қорқынышта болыңыз
|
|
+
|
Заңдарды жақсарту
|
27
|
|
И. Кант өзінің дәлелдерінде мынадай антиномияларды көрсетеді:
|
|
|
Мен өзіме ризамын; мен өзіме риза емеспін
|
|
|
Табиғат философиясы; еркіндік философиясы
|
|
|
Әлемде барлығының экзистенциясы бар; әлемде экзистенциалды ештеңе жоқ
|
|
|
Мен ғажайыпқа сенемін; Мен ғажайыпқа сенбеймін
|
|
|
Мен өзіме жауымын; мен өзіме доспын
|
|
+
|
Әлем кеңістік пен уақытпен аяқталды; әлем кеңістік пен уақытпен шектелмейді
|
28
|
|
Аристотельдің мемлекеттік биліктің ең жақсы формалары ретінде көрсеткен:
|
|
|
Республика
|
|
|
Деспотия
|
|
+
|
Полития
|
|
|
Демократия
|
|
+
|
Аристократия
|
29
|
|
«Метафизиканың» грек тілінен аударғандағы мағынасы:
|
|
|
«Ойлау»
|
|
+
|
«Физикадан кейін»
|
|
|
«Аспан асты елі»
|
|
|
«Бірігу», «тәртіп»
|
|
|
«Ілім»
|
|
|
«Жеңімпаз»
|
|
|
«Азап»
|
30
|
|
Ж. руссоның ілімінде жеке меншіктің пайда болуы салдары:
|
|
|
Мейірімділік
|
|
|
Қызығушылық қарама-қайшылығы
|
|
|
Ұят
|
|
|
Жақсы нәрсеге деген өзара қамқорлық
|
|
|
Альтруизм
|
|
+
|
Бәсекелестік, қарсыластық
|
|
|
Кепілсіздік
|
31
|
|
Қайта өрлеу дәуіріндегі адамға берілген сипаттама:
|
|
|
құдіретті тұлға
|
|
|
иррационалистік тұлға
|
|
|
ғарыштық тұлға
|
|
|
әдепті тұлға
|
|
+
|
шығармашылық тұлға
|
|
|
жасампаздық тұлға
|
32
|
|
Байырғы қазақ даласындағы діндер:
|
|
|
протестантизм
|
|
+
|
зороастризм
|
|
|
зина
|
|
|
зумра
|
|
|
аңыздық
|
|
+
|
тәңіршілдік
|
33
|
|
Қазақ ағартушы, «Қараша, желтоқсан мен сол бір-екі ай» өлеңінің авторы:
|
|
|
Ш. Құдайбердиев
|
|
|
А. Байтұрсынов
|
|
|
Ы. Алтынсарин
|
|
|
М. Дулатов
|
|
+
|
Абай
|
34
|
|
«Бифуркация аймағы» - бұл аймақ:
|
|
|
тапсырыс
|
|
|
бейбітшілік
|
|
|
өлі аймақ
|
|
|
поливариация
|
|
+
|
анықтау
|
35
|
|
Модельдеу әдісін алғаш қолданған:
|
|
|
Фалес
|
|
|
Кант
|
|
|
Макиавелли
|
|
|
Архимед
|
|
|
Кеплер
|
|
+
|
Леонардо да Винчи
|
36
|
|
Детерминизм дегеніміз:
|
|
|
Дүниені жан-жақты зерттеу
|
|
|
Табиғат пен қоғамда кездесетін оқиға
|
|
+
|
Себептіліктің заңдылығын зерттейтін ілім
|
|
|
Құбылыстың тууы
|
|
|
Адам мінезінің себептері
|
37
|
|
«Этика» ұғымының мәні:
|
|
|
жеке меншік пен құқыққа сүйенетін (негізделген) қоғамдық қатынастар жүйесі
|
|
|
адамдардың этноәлеуметтік бірлестігінің ең жоғары, тарихи қалыптасқан формасы, нысаны
|
|
+
|
адамгершілік пен мораль болып табылатын философиялық мән
|
|
|
тұтастық пен бірлікті құратын, бір-бірімен байланыста, қатынаста болып тұрған элементтердің жиынтығы
|
|
+
|
қоғамдық маңызды міндеттерді орындап, мақсатқа жетуін қамтамасыз ететін ерекше, өзгеше мәні
|
|
|
адамдардың бір әлеуметтік топтардан басқаларға ауысуы
|
|
+
|
адам мен қоғам мәдениетінің құрамдас бөлігі болып табылатын адамдардың ішкі қатынастарының пайда болу процесін реттейтін өзін-өзі ұстау ережелерінің жиынтығы
|
|
|
жанашырлық, әділдік, достық, ынтымақтастық түсініктері әлеуметтік институттар мен қатынастардың дамуына бағыт беретін мән
|
38
|
|
Адамзат баласын сұлулыққа, мәдениеттілікке образдар арқылы баулу:
|
|
|
этикалық сана
|
|
+
|
эстетикалық сана
|
|
|
күнделікті тұрмыстағы сана
|
|
|
құқықтық сана
|
|
|
саяси сана
|
|
|
моральдық сана
|
|
|
діни сана
|
39
|
|
Христиан дінінде адам ұғымы:
|
|
|
Ерекше жасалған дене құрылысы
|
|
|
Адам-машина
|
|
+
|
Құдай бейнесінде жаратқан
|
|
+
|
Құдіреттен берілген жанды иемденуші
|
|
|
Болмыстың эмпирикалық жолы
|
40
|
|
Әлеуметтік философияның негізгі бағытгары:
|
|
|
Символизм және догматизм
|
|
|
Агностицизм және скептицизм
|
|
+
|
Персонализм және антропология
|
|
|
Тарихилық
|
|
|
Географиялық детерминизм
|
|
|
Эмпиризм және рационализм
|
41
|
|
Берклидің іліміндегі субъективті-идеалистік түсінік:
|
|
|
Сенсорлар қарапайым және түсінікті
|
|
|
Заттарды сезіну бірдей емес
|
|
+
|
Заттардың қасиеттері сезімге ұқсас
|
|
|
Білімді ретке келтіруге жетелейді
|
|
|
Мемлекет - сезімнің комбинациясы
|
|
|
Әлем - жалғыз шындық
|
|
|
Бірлік береді
|
42
|
|
И.Т. Фролов және В.В. Загладин бойынша жаһандық мәселелердің негізгілері:
|
|
|
жұмыс күшін қайта бөлу мәселесі
|
|
+
|
қоғамның табиғатпен өзара әрекеттесуінен туындайтын мәселелер
|
|
|
қоғам мен адамдар арасындағы мәселелер
|
|
|
қазақстандық қоғаммен байланысты мәселелер
|
|
+
|
мемлекеттегі топтар арасындағы карым-қатынастарға байланысты мәселелер
|
43
|
|
Постиндустриалды қоғам идеясын дамытушылар:
|
|
+
|
О.Тоффлер
|
|
|
М.Мамардашвили
|
|
|
О.Конт
|
|
|
Д.Белл
|
|
|
Д.Гэлбрайт
|
44
|
|
Қазіргі заманғы философияның жаңа мәселелерінің бірі - бұл;
|
|
+
|
ғылыми-техникалық революция
|
|
|
бұқаралык мәдениет феномені
|
|
|
дедукция әдісі
|
|
+
|
жаһандану үдерісі
|
|
|
объективті идеализм
|
45
|
|
Г. Гегельдегі Болмыс пен Бейболмыстың қатынасы:
|
|
|
Бастау Бейболмыспен теңеседі
|
|
|
Бейболмыс болмыспен теңеседі
|
|
|
Бейболмыс болмыс арқылы қатынасады
|
|
|
Бастау өз қалпында сақталады
|
|
|
Болмыс Ештеңемен бірігеді
|
|
+
|
Болмыстың Ештеңе арқылы басталуы
|
46
|
|
Әйгілі «Білім - күш» («Знание - сила») деген қағиданың авторы:
|
|
|
Мишель Фуко
|
|
|
Рене Декарт
|
|
|
Джон Локк
|
|
|
Томас Гоббс
|
|
|
Дэвид Юм
|
|
+
|
Фрэнсис Бэкон
|
47
|
|
Ф. Бэконның «Жаңа Органон» еңбегінде танымға бөгет болатын идолдар (елестер):
|
|
|
Нарық, театр, табиғат, қоғам
|
|
+
|
Тектік, үңгір, нарық, театр
|
|
|
Нарық, музыка, табиғат, театр
|
|
|
Театр, ғылым, өнер, философия
|
|
|
Философия, өнер, музыка, табиғат
|
48
|
|
Қоғамдық жұмысында адам:
|
|
+
|
Табиғатпен өз мақсаттарына сәйкес әрекеттеседі
|
|
|
Табиғатқа тағзым етеді
|
|
|
Табиғатты қажетсінбейді
|
|
|
Табиғаттан қорқады
|
|
|
Табиғатты елемейді
|
49
|
|
Болмыстың жалпы түрлері:
|
|
|
кеңістіктегі болмыс
|
|
|
шекті болмыс
|
|
+
|
реалды болмыс
|
|
+
|
идеалды болмыс
|
|
|
атомдар болмысы
|
50
|
|
Конфуций философиясындағы «чжун юн» ұғымы білдіреді:
|
|
+
|
Бекзат адам
|
|
|
Этикет
|
|
+
|
Адамды сүю
|
|
+
|
Алтын орта
|
|
|
Дұрыс жол
|
|
|
Тәртіп
|
|
|
Субстанция
|
51
|
|
Постиндустриалды коғам идеясын дамытушылар:
|
|
|
Д.Гэлбрайт
|
|
+
|
О.Тоффлер
|
|
+
|
Д.Белл
|
|
|
М.Мамардашвили
|
|
|
О.Конт
|
52
|
|
Берклидің іліміндегі субъективті-идеалистік түсінік:
|
|
|
Әлем - жалғыз шындық
|
|
+
|
Заттардың касиеттері сезімге ұқсас
|
|
|
Заттарды сезіну бірдей емес
|
|
|
Білімді ретке келтіруге жетелейді
|
|
|
Сенсорлар қарапайым және түсінікті
|
|
|
Бірлік береді
|
|
|
Мемлекет - сезімнің комбинациясы
|
53
|
|
Шопенгауэрдің ойынша жігер дегеніміз:
|
|
+
|
түпнегіз
|
|
+
|
абсолют
|
|
|
дара касиет
|
|
|
табиғат
|
|
|
императив заңы
|
|
|
өзіндік зат
|
54
|
|
Аналогия әдісі қолданылады:
|
|
|
экологияда
|
|
|
химияда
|
|
|
инженерияда
|
|
+
|
кибернетикада
|
|
|
механикада
|
|
+
|
математикада
|
55
|
|
Детерминизм дегеніміз:
|
|
+
|
Себептіліктің заңдылығын зерттейтін ілім
|
|
|
Құбылыстың тууы
|
|
|
Табиғат пен қоғамда кездесетін оқиға
|
|
|
Адам мінезінің себептері
|
|
|
Дүниені жан-жақты зерттеу
|
56
|
|
Фейербах кімнің идеализмін қабылдамады:
|
|
|
Энгельстің
|
|
|
К. Маркстің
|
|
|
Фуконың
|
|
|
Құдайдың
|
|
+
|
Гегельдің
|
57
|
|
Антика заманында адам мәселесін қарастырған ойшылдар:
|
|
+
|
Сократ
|
|
|
Маркс
|
|
|
Гегель
|
|
|
Дидро
|
|
+
|
Платон
|
58
|
|
Кеністік пен уақытты жеке сананың мазмұнына тәуелді етіп қарастырған субъективті идеалистер:
|
|
|
Фалес
|
|
+
|
Лейбниц
|
|
+
|
Юм
|
|
+
|
Кант
|
|
|
Спиноза
|
|
|
Беркли
|
59
|
|
«Бифуркация аймағы» - бұл аймақ:
|
|
|
бейбітшілік
|
|
+
|
аныктау
|
|
|
поливариация
|
|
|
тапсырыс
|
|
|
өлі аймақ
|
60
|
|
Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру мақаласындағы ұлттық құндылықтарды насихаттауға арналған бөлімдер:
|
|
+
|
ұлттық сана
|
|
+
|
ұлттық бірегейлікті сақтау
|
|
|
ұлттық музыка
|
|
|
конформизм
|
|
|
бір мақсат- бір мүдде
|
|
|
прагматизм
|
61
|
|
Өмір фшіософиясьшың өкілдері:
|
|
+
|
Бергсон
|
|
|
Демокрит
|
|
+
|
Шопенгауэр
|
|
|
Конт
|
|
|
Кант
|
|
|
Плотин
|
62
|
|
Аристотельдің категорияларына жатпайтын ұғым:
|
|
|
Тіршілік кешу
|
|
|
Орын
|
|
|
Уакыт
|
|
|
Иелену
|
|
|
Бірлік
|
|
|
Форма
|
|
+
|
Жағдай
|
|
|
Сана
|
63
|
|
Адамгершіліктің ең басты қағидасы:
|
|
|
«Үш-ақ нәрсе адамның қасиеті: ыстық қайрат, нұрлы ақыл, жылы жүрек
|
|
|
Адамның адам сипаты болуға тиіс
|
|
|
Көпшілік адам ақиқат деп санайтын дүние, ақиқатқа айналады
|
|
|
«Кісі болар кісінің - кісіменен ісі бар, кісі болмас кісінің - кісіменен несібар
|
|
+
|
Өзіңе тілемейтінді басқаға тілеме
|
|
|
Өзі таза адам өзгеге күйе жаға алмайды
|
|
|
Өзіңе құрметпен қарасын десең адамдарға құрметпен қара
|
64
|
|
Христиан дінінде адам ұғымы:
|
|
|
Адам-машина
|
|
+
|
Құдіреттен берілген жанды иемденуші
|
|
|
Болмыстың эмпирикалық жолы
|
|
|
Ерекше жасалған дене құрылысы
|
|
+
|
Құдай бейнесінде жаратқан
|
65
|
|
Орта ғасырлық философия бөлінеді:
|
|
+
|
патристика және схолистика
|
|
|
монотеистік
|
|
|
апологетикалық
|
|
|
диалектикалық, метафизикалық
|
|
|
номиналистер мен реалистер
|
|
|
дуалистік
|
66
|
|
Қазақ ағартушы, «Қараша, желтоқсан мен сол бір-екі ай» өлеңінің авторы:
|
|
|
Ш. Құдайбердиев
|
|
|
Ы. Алтынсарин
|
|
|
М. Дулатов
|
|
+
|
Абай
|
|
|
А. Байтұрсынов
|
67
|
|
Н. Кузанскийдің пантеистік онтологиясының мәні:
|
|
+
|
Құдай – материалдық және рухани заттың бірлігі
|
|
|
Құдай – адамның қиялы
|
|
|
Құдай – өрт
|
|
|
Құдай – абсолютті нәрсе
|
|
|
Құдай – бұл монада
|
|
|
Құдай жоқ
|
|
|
Құдай – болмыс
|
|
+
|
Құдай – максима әлемі, Құдай және табиғат біртұтас
|
68
|
|
Батыстық рационализімнің идеялары:
|
|
+
|
ақылдылық
|
|
|
парасаттылық
|
|
|
сезіммен анықтау
|
|
|
өзін-өзі тану
|
|
|
көңілсіздік
|
|
+
|
түйсіну
|
69
|
|
Көне Үнді философиясының өкілдері:
|
|
+
|
Махавира
|
|
|
Зенон
|
|
|
Сенека
|
|
|
Парменид
|
|
|
Лао-цзы
|
|
|
Фалес
|
|
+
|
Сирдхарта Гаутама
|
|
+
|
Джина
|
70
|
|
«Парсы хаттары» романында Монтескье айыптайды:
|
|
|
әртүрлі конфессиялар өкілдерінің арасыңдағы қақтығыстар
|
|
|
төзімсіздік
|
|
|
жануарларға катты шағымдануы
|
|
|
девианттар мен кылмыскерлер
|
|
|
шовинизм және нацизм
|
|
|
діни фанатизм
|
|
+
|
клерикализм және деспотизм
|
71
|
|
«Метафизиканың» грек тілінен аударғандағы мағынасы:
|
|
|
«Азап»
|
|
+
|
«Физикадан кейін»
|
|
|
«Бірігу», «тәртіп»
|
|
|
«Ойлау»
|
|
|
«Жеңімпаз»
|
|
|
«Аспан асты елі»
|
|
|
«Ілім»
|
72
|
|
«Мәдениет» ұғымының негізі кырлары:
|
|
+
|
дін
|
|
|
карма
|
|
+
|
қарым-қатынас
|
|
|
ғарыш
|
|
+
|
өнер
|
|
|
жұлдызды аспан
|
73
|
|
Адамның болмысы мен жануарлардың болмысы арасындағы негізгі айырмашылық:
|
|
|
жасуша құрылымы
|
|
+
|
ми
|
|
+
|
өзін-өзі тану
|
|
|
инстинктивтік қызмет
|
|
+
|
рефлексия
|
|
|
сезімталдығы
|
|
|
корпоративтік ұйым
|
74
|
|
Ежелгі Қытай философиясы бірнеше философиялық бағытқа, мектептерге бөлінді:
|
|
+
|
моизм
|
|
|
жайнизм
|
|
|
элеаттар мектебі
|
|
|
софистер
|
|
|
буддизм
|
|
+
|
даосизм
|
|
|
локаята
|
|
+
|
заң мектебі
|
75
|
|
Ғылым әлеуметтік институт ретінде қалыптасты:
|
|
|
Жаңа заман кезінде
|
|
|
Қайта өрлеу дәуірінде
|
|
|
Орта ғасырларда
|
|
|
Ежелгі Қытайда
|
|
|
Антика заманында
|
|
+
|
19-20 ғасырларда
|
76
|
|
|
