Пререквизиттері

Шабуыл ұрысы барысында басып алынған шөпті ұстап тұру – қарсыластың қарсы шабуылына тойтарыс беруге дайындалу, сонымен бірге ұрысқа көшу және ұрыс жағдайының басқа да шарттарына байланысты жауынгерге орлануға, яғни өз оқпанасын қазуға және жабдықтауға тура келеді. Орлану жаяу әскердің кіші күрегімен жүзеге асырылады. Ол қарсылас оғының астында жатып ату үшін бір адамдық оқпана қазудан басталады.

Автоматтан жатып ату үшін жеке оқпана (өлшемі сантиметрмен берілген)

Оқпана топырақтаы қазылған, ұзындығы — 170 см, ені — 60 см, тереңдігі — 30 см ордан және 30 см дейінгі биіктіктегі топырақ қалқадан түрады. Топырақ қалқа мен ор арасынан ені 20-40 см болатын алаңқай қалдырылады. Атқылау секторының топырақ қалқаның биіктігі 10 см дейін азайтылады да, ашық атыс саңылауы — жайпақ құламаны құрайды.

Орлануды бастамас бұрын жауынгер әуелі атыс үіпін: орын таңдап алуы (егер оны командир көрсетпесе) және жағдай осыны талап етсе, жасырын сол жерге баруы керек, содан кейін қаруын өзінің оң жағына қоюы тиіс, бұл кез келген уақытта атыс жүргізу үшін ыңғайлы болады. Бұдан кейін жауынгер сол бүйіріне аударылып, күректі сыртқы қабынан шығарып, екі қолымен сапты ұстап, өзіне қарай ұрып, жердің тығыз жоғарғы қабатын ашуы тиіс, алдынан және екі бүйірден ордың шекараларын белгілеп алуы қажет: содан кейін өзінен ары сыртқа ұра отырып, жердің шым қыртысын алып, оны алға немесе екі жаққа тастап, қазуға кірісуі қажет. Оқпана қазу кезінде жерді күрекпен қиғаш қазу керек; ал топырақты, ең алдымен алға, сосын екі жаққа тастау қажет, бұл кезде 1—1,5 м болатын топырақ-қалқа пайда болады, ол сарбазды қарсылас оғынан сақтауды қамтамасыз етеді (оқтың тесіп өту қабілеті — тығыздалмаған топырақты және құмда 70 см-ге дейін); басты мүмкіндігінше жерге жақын ұстап, қарсыласты бақылауды тоқтатпау қажет.

Оқпана шұңқырдың алдыңғы бөлігінде қажетті терендік жасап алғаннан кейін жауынгер артқа жылжып, қажетті ұзындыққа дейін шұңқыр қазуды жалғастыра береді, бұл шүңқыр жауынгердің денесі мен аяқтарын тасалайтындай болуы тиіс. Жатып ату үшін қазылған оқпана жергілікті жермен бүркемеленеді. Бұл үшін шұңқырды қоршаған шым қыртысы, топырақ және шөп, ал қыста қар қолданылады. Зақымданған жерде орлану жеке құралдары арқылы жүзеге асырылады. Оқпана қазу үшін, ең әуелі жердің жоғарғы зақымданған қабаты алынып, жел жаққа жайлап тасталады. Бұл кезде мүмкіндігінше өзін және жолдастарын шаңдатпау үшін шаң көтермеу керек.

4 сағат

2.Шабуылдағы бөлімше

1. Шабуылдағы жауынгер

Шабуылды ұрыс кезінде жауынгер бөлімше құрамында әрекет етеді. Жауынгер іс-әрекетінің, қимылының табысты болуы оның шабуылға дайындығына байланысты.

Бөлімше командирінің тапсырмасы бойынша, жауынгер бөлімше мен взвод шабуылының объектісін және шабуылдағы қарсылас қимылын, шабуыл бағытын, бөгеттерден өту тәртібін және шабуылдағы қозғалысты нақты түрде елестете алуы тиіс. Осыдан кейін жауынгер мыналарды: қарудың жарамдылығы және оны ұрысқа дайындау, оқ-дәрінің болуы (қажет болса, құралдарымен толықтырылады): жеке қорғаныш құралдары мен жабдықтарының болуын және олардың жарамдылығын тексереді. Түнде шабуылға дайындалған кезде жауынгер бұдан басқа қозғалыс бағытындағы жерді зерттейді, өзіне түнде бағдар болуы мүмкін жергілікті жер заттарын есте сақтайды және азимут бойынша қозғалыс бағытын зерттейді. Түнгі көздеуішті автоматтары мен пулеметтері бар жауынгерлер өз қаруларын тексереді. Қараңғы уақытта атысты дәлдеу үшін оқжатарлар трассаланған оқтары бар патрондармен қосалқы түрде жабдықталады. Жабдықтау қимылды өзгертпей және шу шығармай жасалуы тиіс.

Егер шабуыл оқпана немесе ордан, яғни қарсыласпен тікелей түйісу жағдайынан басталса, жауынгер тез секіріп шығу үшін өзіне бейімдеулер дайындап алады. Бұл үшін оқпананың алдыңғы тіктігінде қазан шұңқыр немесе сатылар жасалады.

Шабуыл басталғанға дейін қажеттілікке байланысты жауынгер қарсыласқа атыс жүргізеді, «Шабуылға дайындал!» пәрмені (дабылы) бойынша ол қаруды оқтайды. Ол үшін жарақталған оқжатарды біріктіріп, ажыратылып тұрған оқжатарды оқтайды да, сөмкеге (дорбаға) салады. Содан соң «жауынгер автоматқа сүңгі пышақты қосып «П» не «3» көздеуіштен белгілейді, гранатты дайындап, жарақтану заттарын қозғалысқа кедергі келтірмейтіндей етіп бекітеді. Содан кейін аяғын табалдырыққа қойып, оны тастап шығуға дайын болатындай етіп, қолын оқпананың топырақ қалқасына тірейді. Бұл кезде қарсыласқа бақылау жасауын тоқтатпайды.

«Шабуылға, алға!» пәрмені бойынша жауынгер оқпанадан тез секіріп шығып, жүгіріспен немесе жеделдетілген адыммен алға қозғала бастайды, бұл кезде ол алдыңғыларға теңеле отырып, тізбекте бекітілген аралықты сақтауы тиіс. Қарсыласқа ұрыс алаңында бақылау жасауға және көздеп атыс жүргізуге мүмкіндік бермеу үшін жауынгер өз қозғалысын қарсыласқа оқ атумен үйлестіреді.

Ядролық жарылыс ұшқынын байқаған сәтте, жергілікті жер бедерлері (қыртыстары) мен жергілікті заттарды пайдалана отырып, жарылысқа қарама-қарсы жаққа басын қойып, бетті жерге қаратып, тез жата қалу керек. Осы әдіспен соққылы толқын мен зақымдалудан сақтануға болады. Бұдан басқа шинельдердің жағасын көтеріп, қол білектерін дененің астына тығып, көру қабілетінен айырылып қалмау үшін бетті мүмкіндігінше тығыз жабуы керек. Соққылы толқын өткеннен кейін, дереу тұрып, жауынгерлік міндетті орындауды жалғастыру қажет.

Қарсылас қорғанысының алғы шебі алдындагы бөгеттердегі өтпелерден өту командир көрсеткен тәртіппен бөлімше құрамында жүгіріс тәсілі арқылы жүзеге асырылады. Бұл кезде аса байқағыштық, қозғалыс шапшаңдығы, бастамашылық пен шешім қабылдай білу талап етіледі.

Қарсылас иелектен орға 25-30 м-ге дейін жақын келген жауынгер өз қаруын сол қолға ұстап, қозғалысын тоқтатпай, орға қол гранатын лақтырады. «Ура!» деп айғайлай отырып, тез шұғыл серпін арқылы қалған қашықтықтан өтеді. Алғы шептегі аман қалған қарсыласты жауынгер орға түспей, оқпен, сүңгімен және дүммен жояды да, оның ының тереңдігіне тоқтаусыз жылжи береді.
Орда командир бұйрығы бойынша ұрыс жүргізе отырып, жауынгер қаруын, гранатын және қол ұрыс тәсілдерін шебер қолданады. Орда тез қозғалу қажет. Ор бұрылыстарын өту немесе жертелеге кіру үшін, ең әуелі, ол жерге гранат лақтырып, сосын атыс жүргізу керек. Сымды бөгеттерді ордан сыртқа лақтырып тастау немесе гранатпен қопару керек.

Ядролық жарық ұшқыны байқалған кездегі ашық

жердегі іс-әрекет
тереңдігінде жауынгер қарсыласты оқпен жоя отырып, басқа сарбаздармен тығыз өзара байланысты қимылдап, алға қарай шапшаң жылжиды. Қарсылас атысының қарқындылығына және жергілікті жер сипатына байланысты ол алға жылжудың әр түрлі әдістерін қолданады. Артиллерия минаатқыш атыс астында қалған жағдайда, атқылау аймағынан дереу екпінмен шығып, шабуылды жалғастыру керек.

Шабуыл барысында жауынгер ұрыс алаңын үнемі бақылап, өз байқағандары туралы командирге дереу баяндайды. Нысананы көрген сәтте жауынгер оны атыспен, ең алдымен, пулемет, гранататқыш, зеңбірек есептобын жояды. Командир бұйрығы бойынша немесе өз бастамасымен жауынгер трассаланған оқтар арқылы танкілерге, мотоатқыштардың қозғалысына кедергі келтіретін нысаналарды көрсетеді. Жылжуды күшті әдіспен ұстап

Әуе нысаналарын ату үшін орналасу:

а – жатып; ә – тізерлеп; б – тұрып

тұрған қарсыластың атыс құралдарын (ТҚКБР, пулемет, гранататқыш) жауынгер көршілерді оқпен бойтасалауы арқылы айналып өтіп, қаптал мен тылда шабуылдай отырып, қарсыластың есептобын атыспен және гранатпен жояды. Айналып өту үшін жергілікті жердің қыртыстары қолданылады, Қажет жағдайда жауынгер көршілеріне қапталдан атыспен көмек көрсетеді. Қарсылас танкісімен кездескен сәтте «өлі» кеңістікті пайдалана отырып, жақындап, оны гранатпен жою қажет. Ұлы Отан соғысы жылдарында біздің батыр жауынгерлеріміз танкілерге, атыс құралдарына қарсы жекпе-жекке шығып, талай рет жеңіске жетті. Жер үсті қарсыласымен ұрыс жүргізе отырып, жауынгер қарсыластың төмен ұшқан ұшақтарына қарсы атыс жүргізуге дайын болуы керек. Ашық жерде оларға қарсы атыс жатып, тізерлей немесе тұрған күйде жүргізіледі. Тірек ретінде жақын жердегі жергілікті жер заттары қолданылады. Әуе нысаналарын ату «3» немесе «П» көздеуімен бөгеттік және өрге ату атысы тәсілімен жүргізіледі, шақтар мен тікұшақтарды ату үшін сауытты-өртегіштік және трассаланған оқтар қолданылады.

Қарсылас қорғанысы тереңдігіндегі бөгеттерден жауынгер өтпелер арқылы өтеді. Сымды бөгеттерден қол астындағы заттарды пайдалану арқылы өтеді.

Қарсылас жаппай жою қаруын қолдану нәтижесінде ұрыс алаңында зақымдалған жер учаскелері пайда болуы мүмкін. Сонымен бірге, шегінуші қарсылас шабуылдаушыларды ұстап тұру үшін олардың жолдарына улағыш заттармен зақымданған жер учаскелерін әдейі жасап қоюы мүмкін. Сондықтан шабуылдай отырып, дер кезінде осындай жер учаскелерін байқап, ол туралы командирге баяндау қажет. Жергілікті жердің зақымдалған учаскелері командир нұсқаған тәсілмен кесіп өтіледі.

Егер жауынгер қарсыластың шегіне бастағанын байқаса, бұл туралы дереу командирге баяндау керек. Басып алған шепте тұрақталу үшін жауынгер жергілікті жер заттарын бүркемелеп және таса үшін қолданып, өзіне керсетілген жерге орналасады. Таса жоқ болған кезде жауынгер орланады да, қарсыластың қарсы шабуылына тойтарыс беруге дайындалады