Шерудегі барлау жүргізудің негізгі тәсілі — бақылау. Шеруде жергілікті жер мен қарсылас туралы мәлімет алудың басты көзі — командирден және барлау органдарынан алынған ақпарат. Таяу қашықтықтағы қарсыластар мен жергілікті жер туралы мәліметтер бақылау арқылы, жорықтық күзету кезінде шолғын бөлімінен (танкісінен) де алынуы мүмкін. Взвод командирі әуе, жер үсті қарсыласына үздіксіз айнала бақылауды ұйымдастыруға, сондай-ақ жергілікті жер және рота командирінің белгілерін бақылап отыруға міндетті. Бақылауды взвод командирінің өзі, ал әрбір ұрыс машинасынан бақылауды бөлімше (танк) командирі жүргізеді. Взвод командирі бөлімшеге (экипажға) бақылау секторын белгілейді. Бұдан басқа рота командирінің белгілерін қабылдау үшін бақылаушы, ал жорықтық күзет қимылы кезінде — шолғын бөлімшесінің белгілерін қабылдау үшін қосымша бақылаушы тағайындалады.
Взводтағы күзет күзетілген бөлімшелерді қарсыластың кенеттен шабуылынан, оның жер үсті барлауының енуінен сақтау және лектің ұрысқа кіруі үшін қолайлы жағдай туғызу мақсатында бас (бүйір, жорық) заставасына тағайындалады. Басты күштердің легінде шеру жасау кезінде взводтағы күзет аға командирдің бұйрығы бойынша, ал жеке лек бойы жүргенде және жорықтық күзет қимылы кезінде — взвод командирі шешімімен ұйымдастырылды. Тікелей күзету және жергілікті жерді тексеру мақсатында жорық заставасы алдыңғы жақты байқауды және атыспен қолдауды қамтамасыз ететін шолғын бөлімшесін алыстата жібереді. Жаяу ретпен қозғалыс кезінде тікелей күзет үшін шолғын бөлімшесінен шолғыншылар жіберіледі. Қарсылас шабуылын дер кезінде анықтау не оған барлау жүріізуді қамтамасыз ету үшін қару үнемі ұрысқа, ал экипаждар оны дереу қолдануға дайын тұруы керек. Взвод командирі арқылы жер үсті және әуе қарсыласьш бақылау ұйымдастырылады және шолғын бөлімшесінің белгілерін қабылдайтын бақылаушы тағайындалады.
3. Шерудегі взводтың жаппай жою қаруларынан қорғану және химиялық қамтамасыз етілуі қойылған міндетті табысты орындауға ықпал етеді. Осы мақсатта взвод командирі аға командирдің ұйымдастыру шараларын ескере отырып, радиациялық, химиялық және бактериологиялық барлау жүргізудің тәртібі мен әдістерін анықтайды. Әдетте, бұл барлауды арнайы дайындалған және қажетті аспаптармен жарақталған бөлім (экипаж) жүргізеді. Жорықтық күзет жағдайында взвод химик-барлаушылармен толықтырылуы мүмкін. Взводтың жеке құрамына әуе қарсыластарынан төнген қауіп-қатер туралы, сондай-ақ ядролық, химиялық және бактериологиялық (биологиялық) қаруды қолдану немесе зақымдану туралы хабар бірдей әрі үнемі әрекет ететін сигналдар арқылы жүзеге асырылады. Осы сигналдар бойынша қимылдау тәртібін взвод командирі шеру басталғанға дейін жеке құрамға жеткізуге міндетті. Радиация деңгейі жоғары аудандардан өткенде, машинада бар жаппай жою қаруларынан қорғану құралдары мен жеке қорғаныш заттары қолданылады. Зақымдану аймағынан өткеннен кейін, ішінара арнайы өңдеу взвод командирінің (аға командирдің) пәрмені бойынша өтеді, ал жеке құрам улағыш заттармен зақымданғанда дереу жүргізіледі. Бұл жағдайда толық арнайы өңдеу, әдетте, демалыс ауданында не белгіленген ауданға келген кезде өткізіледі.
Қарсылас тұтандырғыш қару қолданғанда және өрт ауданынан өтуге мәжбүр болғанда взвод командирі жеке құрам мен ұрыс техникасын сақтауға қатысты шараларды, ал бұл аудандардан шығу кезінде машинадағы өрт ошақтарын сөндіруді, жарақаттанғандарға тиісті көмек көрсетіп, оны батальонның медициналық пунктіне жеткізуді ұйымдастырады. Қарсылас жаппай жою қаруын қолданған жағдайда, оның зардаптарын жоюға взвод әрқашан дайын тұруы керек.
Шерудің жасырын өтуін қамтамасыз етуде бүркемелеу жұмыстарын жүргізу — әуе және жер үсті қарсыластары соққысын азайтудың аса маңызды жолдарының бірі. Оны взвод командирі алынған міндеттер мен қалыптасқан жағдайға байланысты өз бөлімшелерін орналасқан жерінде де, шеру кезінде де қарсыластың барлық барлау құралдарынан жасыру үшін ұйымдастырады. Взвод командирі шеру кезіндегі бүркемелеуді ұйымдастыруда аға командир өткізген шараларды ескере отырып, жағдайға байланысты қосымша шараларды белгілеп, жүзеге асырады. Бүркемелеу шараларын анықтау үшін командир бүркенішті ашу белгілерін жақсы біліп, жеке құрамға түгел жеткізе білуі, сондай-ақ оны жою мен әлсіретуге байланысты шараларды дер кезінде қолдануы керек.
Бақылаудан тасаланған жолдарды қолдана отырып, лектің созылуын жылдам өткізу керек. Радиостанциялардың қабылдағышпен жұмыс жасауына тыйым салынады. Жергілікті жерлердің ашық учаскелерінде қозғалғанда түнгі көру аспаптары мен шамдарды қолдануға болмайды. Машина жарғыш бүркемелеудің сенімді құралы — жарықты бүркемелеігіш құралдар мен машина қорабының астындағы жарық шамдар қолдану болып саналады. Қарсыластың радиолокациялық барлауынан лектің елді мекендер мен шетіне тал егілген жолдардың бойымен, темір жол манымен жүруі жақсы жасырады. Демалыс және шоғырлану аудандарындағы машина іздері таң алдында жойылуы керек. От жағуға жол берілмейді.
Взводтағы бүркемелеу өз күшімен үнемі және барлық жағдайда жүргізіледі. Ұрыс техникасы мен машиналар қоршаған заттар мен жергілікті жер ыңғайына қарай тасаланады. Бүркенішті ашу белгілерін жою және бұзылған бүркемелерді қалпына келтіру шұғыл түрде жүргізілуі тиіс.
Инженерлік қамтамасыз ету взводтың шеруді табысты жүргізіп, жеке құрам мен ұрыс техникасын жою құралдарынан сақтандыруды арттыру мақсатында ұйымдастырылып, өткізіледі.
Жорықтық күзет кезінде взвод инженерлік-саперлік бөлімшелермен, кейде инженерлік құралдармен күшейтіледі. Взвод өз күшімен өз техникасын шоғырланған ауданда жабдықтап, бүркемелей алады және лектің созылу жолдарын, шеруде жолдың бұзылған бөлігін айналып өту жолдарын не маршрут бойындағы кедергілерді жоя алады. Шеруді инженерлік қамтамасыз ету міндеттерін орындау үшін аспалы жабдықтарды, мысалы, тральдарды, бүркемелеудің табельдік құралдарын, жергілікті заттар мен қазу аспаптарын қолданады.
Лек басында шеру жасау кезінде немесе жорықтың күзет әрекетінде взвод маршрутқа өз күшімен және бөлінген инженерлік-саперлік бөлімшелер күшімен инженерлік барлау (шолғын бөлімдері, танкілер арқылы) жүргізеді.
Шеруді техникалық және тылдық қамтамасыз етуді взвод командирі рота командирінің шешімі мен аға командирдің нұсқауы негізінде ұйымдастырады. Мұнда взвод командирі: техникалық күтім көлемін, оны өткізу орны мен уақытын; жанар-жағармай құю, салқындатқыш сұйықтықпен және басқа арнайы заттармен толықтыру нормасын, мерзімін, орны мен тәртібін; шеру барысында техникалық және тылдық қамтамасыз ету бөлімшелерінің ілесу орнын; жарамсыз ұрыс техникасын жөндеу тәртібі мен жеке құрамды тамақтандыруды ұйымдастыру ісін нақтылайды.
Шеруге дайындық барысында взвод командирі қару-жарақ пен ұрыс техникасының, түнде керу аспаптары мен оттық құралдарының жарамдылығын, жанар-жағармай материалдары мен салқындатқыш сұйықтықтарды толықтыру, оқ-дәрілердің, арнайы өңдеу құралдары мен басқа мүліктердің бар-жоғын және дұрыс орналасуын тексереді.
Взвод командирі жеке құрамның ыстық тамақпен қамтамасыз етілуін қадағалап, оның, әсіресе шеруде ең ауыр міндет атқаратын механик-жүргізушілердің демалысын ұйымдастыру тәртібін ойластыруы тиіс. Взводта қолайсыз ауа райы мен қысқы жағдайда демалыс ұйымдастыруды жеңілдететін алдын ала дайындалған құрастырма қалқан брезент пен металл пеш болғаны дұрыс.
Негізгі әдебиеттер: [5, 9,10].
№ 7 тақырып. Шабуылдағы взвод. 2 сағат
1.Штаттық қару-жарақ пен ұрыс техникасы
2. Қазіргі заманғы ұрыстың сипаттамасы және оның түрлері
3.Мотоатқыштар взводының (ротасының) жорықтық, ұрысқа кіру және ұрыстық реті.
1.Штаттық қару-жарақ пен ұрыс техникасы
Тактика — ұрыс туралы ілім. Ол Қарулы Күштердегі барлық әскер түрлерінің бөлімшелері мен бөлімдерін ұрысқа дайындау мен ұйымдастыру және жүргізудің теориясы мен тактикасын қамтиды. Тактика жауынгерлер, бөлімдер мен бөлімшелерден жоғары жауынгерлік машықты, жеке қару-жарақтың ұрыстық мүмкіндіктерін толық пайдалануды, сондай-ақ бөлімдер мен белімшелердің қару-жарақ пен техниканы, ұрыс жүргізудің тәсілдері мен әдістерінің сан түрін шығармашылықпен қолдануды талап етеді.
Тактиканы дұрыс таңдап алудағы мақсат — ұрыста жеңіске жету. Тактика өнері жетілген сайын және жауынгерлер, бөлімдер мен бөлімшелер тактикалық тәсілдер мен әрекеттерді неғұрлым көп игерген сайын, жену мүмкіндігі де соғұрлым мол. Кез келген ұрыс тактикалық тәсілдерден басталады, жүзеге асады және аяқталады. Тактикалық дайындық жауынгерлерді оқытудағы барлық әскери пәндердің басын біріктіретін маңызды пән боп саналады.
Тактиканы терең меңгеру ұрыста дұрыс қимылдай алу және өз қаруы мен техникасын жетік қолдана білу жауынгерлерге мықты қарсыластарды жеңуіде мүмкіндік береді.
Штаттық қару-жарақ пен ұрыс техникасы
Мотоатқыш бөлімшелері — взвод, рота — тактикалық бөлімше болып саналады. Олар ұйымдастырылған түрде мотоатқыштар бөлімінің негізін құрайтын және жалпы-әскери бөлімше болып табылатын мотоатқыш батальонының құрамына кіреді.
Мотоатқыш взводының (МАВ) құрамында өз взвод командирі, взвод сержанты және үш мотоатқыш бөлімшесі (МАБ) болады. Сондай-ақ взводта жаяу әскер ұрыс машинасы — ЖҰМ (БТР), Макаров тапаншалары, Калашников қол пулеметтері мен автоматтары, танкіге қарсы қол гранататқыштары, танкіге қарсы және жарықшақты қол гранаталар болады.
Мотоатқыш ротасы (МАР) үш мотоатқыш взводынан құралады. Ротада атқыш-зенитшілер болуы мүмкін. ротанын қару-жарағында ЖҰМ (БТР), Макаров тапаншалары, Калашников автоматы мен қол пулеметтері, танкіге қарсы қол гранататқыштары, жарықшақты және танкіге қарсы қол гранаталары, сондай-ақ атқыш-зенитшілер қолдануы мүмкін зенитті-ракеталар болуы керек (1-сурет).
Достарыңызбен бөлісу: |