Өз балаларының не жұбайының өмiрiне немесе денсаулығына қарсы қасақана қылмыс жасаған жағдайда ата-аналар (олардың бiреуi) ата-ана құқығынан айырылуы мүмкiн
2. Өз балаларының не жұбайының өмiрiне немесе денсаулығына қарсы қасақана қылмыс жасаған жағдайда ата-аналар (олардың бiреуi) ата-ана құқығынан айырылуы мүмкiн.
Соттарда ата-аналық құқықтан айыру туралы істі қозғауға құқығы бар тұлға.
«Неке және отбасы туралы» Заңның 68-бабына сәйкес ол ата-аналардың біреуі немесе оларды алмастыратын адам, яғни қорғаншы, қамқоршы, асырап алған ата-аналары), прокурор, кәмелетке толмаған балалардың құқығын қорғау міндеті жүктелген органдар немесе мекемелер. Өзге де мүдделі адамдардың немесе ата-аналық құқықтан айыруды талап етіп сотқа мәселе қоюға құқығы жоқ, бірақ бұл жөнінде прокурордың немесе құзырлы органдардың алдына жүгіне алатын органдар. Ата-аналық құқықтан айырылған ата-аналар баламен туыстық фактісіне негізделген барлық құқықтарынан айырылады, балалары бар азаматтар үшін белгіленген жеңілдіктер мен мемлекеттік жәрдемақы алу
Ата-ана құқығынан айыру тәртібі
Ата-ана құқықтарынан айыру туралы іс:
ата-анасының біреуінің;
баланың басқа да заңды өкілдерінің;
қорғаншы және қамқоршы органның;
прокурордың талап арызы бойынша сот тәртібімен қаралады.
Талап арыз жауапкердің, яғни ата-ана құқықтарынан айыру туралы мәселе қойылған ата-ананың тұрғылықты жері бойынша беріледі.
Талап арызға қоса берілетін қажетті құжаттар:
баланың туу туралы куәлігі (әке болуды анықтау туралы куәлік);
неке қию немесе бұзу туралы куәлік;
мемлекеттік баж төленгені туралы түбіртек (0,5 АЕК);
ата-ананың тиісті емес мінез-құлқын куәландыратын дәлелдемелер
Салдары:
Ата-ана құқықтарынан айыру баламен туыстық фактісіне негізделген барлық құқықтардың жоғалуына әкеп соғады.
ҚР Жоғарғы Сотының "Балаларды тәрбиелеуге байланысты дауларды шешу кезінде соттардың заңды қолдануы туралы" қаулысының 9-тармағына сәйкес, ата-ана құқықтары деп, олар айрылып қала алатын, оларға балалар кәмелетке толғанға дейін берілген келесі құқықтарды түсіну керек:
