Өз балаларының не жұбайының өмiрiне немесе денсаулығына қарсы қасақана қылмыс жасаған жағдайда ата-аналар (олардың бiреуi) ата-ана құқығынан айырылуы мүмкiн

2. Өз балаларының не жұбайының өмiрiне немесе денсаулығына қарсы қасақана қылмыс жасаған жағдайда ата-аналар (олардың бiреуi) ата-ана құқығынан айырылуы мүмкiн.

Соттарда ата-аналық құқықтан айыру туралы істі қозғауға құқығы бар тұлға.

«Неке және отбасы туралы» Заңның 68-бабына сәйкес ол ата-аналардың біреуі немесе оларды алмастыратын адам, яғни қорғаншы, қамқоршы, асырап алған ата-аналары), прокурор, кәмелетке толмаған балалардың құқығын қорғау міндеті жүктелген органдар немесе мекемелер. Өзге де мүдделі адамдардың немесе ата-аналық құқықтан айыруды талап етіп сотқа мәселе қоюға құқығы жоқ, бірақ бұл жөнінде прокурордың немесе құзырлы органдардың алдына жүгіне алатын органдар. Ата-аналық құқықтан айырылған ата-аналар баламен туыстық фактісіне негізделген барлық құқықтарынан айырылады, балалары бар азаматтар үшін белгіленген жеңілдіктер мен мемлекеттік жәрдемақы алу

Ата-ана құқығынан айыру тәртібі

• Ата-ана құқықтарынан айыру туралы іс:
• ата-анасының біреуінің;
• баланың басқа да заңды өкілдерінің;
• қорғаншы және қамқоршы органның;
• прокурордың талап арызы бойынша сот тәртібімен қаралады.
• Талап арыз жауапкердің, яғни ата-ана құқықтарынан айыру туралы мәселе қойылған ата-ананың тұрғылықты жері бойынша беріледі.
• Талап арызға қоса берілетін қажетті құжаттар:
• баланың туу туралы куәлігі (әке болуды анықтау туралы куәлік);
• неке қию немесе бұзу туралы куәлік;
• мемлекеттік баж төленгені туралы түбіртек (0,5 АЕК);
• ата-ананың тиісті емес мінез-құлқын куәландыратын дәлелдемелер

Салдары:

Ата-ана құқықтарынан айыру баламен туыстық фактісіне негізделген барлық құқықтардың жоғалуына әкеп соғады.

ҚР Жоғарғы Сотының "Балаларды тәрбиелеуге байланысты дауларды шешу кезінде соттардың заңды қолдануы туралы" қаулысының 9-тармағына сәйкес, ата-ана құқықтары деп, олар айрылып қала алатын, оларға балалар кәмелетке толғанға дейін берілген келесі құқықтарды түсіну керек: