Презентация№11 Өнер философиясы Құрастырған: философия ғылымдардың докторы, профессор Мирзабекова А. Ш. Қарағанды


Неміс классикалық эстетика (И. Кант, Ф. Шеллинг, Г. Гегель, )



бет11/13
Дата14.04.2023
өлшемі1,75 Mb.
#174510
түріПрезентация
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13
Байланысты:
Дәріс 11 Өнер философиясы

Неміс классикалық эстетика (И. Кант, Ф. Шеллинг, Г. Гегель, )


Неміс классикалық эстетиканың жетістіктері:
- өнердің қасиетті құндылығын және қоғам тарихында оның рухани рөлін дәлелдеп берді («өнер – адам әрекетінің жоғарғы принципі»).
әдемілік пен өнердің мәнін сипаттайтын түйінді ұғымдарды ұсынды — «мақсатсыз мақсатқа сәйкестік» (Кант), «құбылыстағы мән» (Шиллер), «шектеуліде шексіздіктің бейнесі» (Шеллинг), «абсолюттік идея оның сыртқы өзге болмысында» (Гегель)
Гегель эстетика пәнінің анықтамасын берді: эстетиканың пәні «әдеміліктің кең патшалығы, дәлірек айтқанда, өнер саласы, немесе, одан да дәлірек, - көркем шығармашылық».
И. Кант
Ф.Шеллинг
Г. Гегель

Қазақ халқының эстетикалық сана ерекшеліктері:


- «мимезис» - өнердің негізі ретінде танылады:
а) зергерлік өнеріндегі «аң стилі»;
б) халық би өнерінде жануарлар мен құстардың қымылдарына еліктеу ( мысалы, ежелгі «Өртеке» биі)
  • қазақ мәдениетінің прасимволы - шексіздік,

  • а) «кең дала» бейнесінде көрініс табады;
    -б) киіз үй - ғарыштың бейнесі
  • Төтемдердің қасиеттеріне еліктеу

  • а) қасқырдың сақтығын, батылдығын, шыдамдылығын үлгі ретінде жоғары бағалау және оған еліктеу
    в) Қошқар-атаның бүгілген мүйізін өрнектің негізі ретінде алу
    - құндылықтардың экзистенциалды сипаты (тірші-лікпен байланысы): «Жеті қазына», «Жеті ырыс»
    - шешендік өнерінің (айтыс ) және домбырада орындаған күй өнерінің үстемдігі

Қазақ халқының өнері


Өнер, кең мағынада, кәсіпшілдіктегі шеберлік (зергердің, темірші ұстаның, киіз және текемет тоқитын қолы шебер әйелдердің, мазар құрылысшы ұстаның) ретінде танылған;
  • тар мағынада, көркем шығармашылық (музыкалық аспаптарда ойын өнері, шешендік өнері, би өнері) ретінде танылған

  • Қазақ халқының кеңістіктегі өнер түрлері: мүсін (даладағы тас балбал), сәулет өнері (мазар), сәнді-қолданбалы, киіз-текемет жасау өнері, тоқу, былғары бұйымдарды жасау өнерде жүзеге асырылған ою-өрнек


    Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет