Принциптері

Кәсіпорында қабалданған есеп саясатының басты міндеті – оның 
шаруашылық қызметін мейлінше шынайы етіп көрсететін толық, объективті 
және дұрыс ақпараттарды жасау болып табылады. Есеп саясатының сауатты 
түрде жасалынуы және оның еспті жыл ішінде өзгермеуі қаржылық қорытынды 
есп ақпараттарын сыртқы пайдаланушылар тарапынан келіспеушіліктерді, пікір 
қайшылығын, шағым талаптарды болдырмауға жағдай жасайды. 
Есеп саясаты бухгалтерлік есепті жүргізу тәсілдерін бірнеше жалпы 
көпшілік қабылдаған стандарттардың ішінен таңдап алу жолымен құрылуға 
тиісті. Егер стандарттарда қандай да болмасын бір объектінің есебін жүргізу 
тәсілі белгіленбеген болса, онда кәсіпорын бухгалтерлік есеп бойынша заңдық 
және нормативтік актілердің талаптарын ескере отырып, тиісті процедураларды 
өзі жасайды.
Есеп варианттарын таңдауға төмендегі факторлар әсерін тигізеді:
1.
Кәсіпорынның құқықтық және ұйымдастыру-экономикалық статусы – 
меншік түрі (жеке меншік, мемлекеттік меншік), ұйымдық-құқықтық 
нысан (акционерлік қоғам, серіктестіктер және т.б.), шаруашылық 
қызметтің түрі, саласы (өнеркәсіп, ауылшаруашылық, құрылыс және 
т.б.), көлемі (шаруашылық қызметтің масшабы, сатып-өткізу мөлшері, 
жұмыскерлердің саны және т.б.); 
2.
Кәсіпкерліктің ағымдағы және ұзақ мерзімді мақсаты (қосымша 
қаржылық ресурстарды тарту, рынокта бәсекелестік позицяны күшейту, 
инвестициялық бағдарламаны жүзеге асыру және т.б.); 
3.
Шаруашылық қызметтің ерекшеліктері - өндірістік (технологиялық 
құрылым, пайдаланылатын ресурстар), коммерциялық (жабдықтауды 
және сатып-өткізуді ұйымдастыру, есеп айырысу жүйесі және 
нысандары, сатып алушылармен қарым қатынас), қаржылық (банк 
мекемелерімен, салық жүйесімен қарым-қатынас), басқару (кәсіпорын-
ның құрылымы, меншік иелерінен тәуелсіздігі, олардың алдында есеп 
беру, техникалық жағынан қамтамасыз ету деңгейі, оның ішінде тек 
компьютерлік техникамен жабдықтау); 
4.
Кадрлармен қамтамасыз ету - қызметкерлердің квалификациялық 
деңгейі (тәжірибесі, іскерлігі және т.б.); 
5.
Шаруашылық ситуациялары – шаруашылық, салық төлеу, бухгалтерлік 
есеп заңдарының жағдайы, рынок инфраструктурасының даму деңгейі 
және т.б.
Қазақстан Республикасы Президентінің заң күші бар «Бухгалтерлік есепке 
алу туралың жарлығына және бухгалтерлік есептің N1 қазақстандық 
стандартына сәйкес субъектілердегі есеп саясаты мынандай принциптерге 
негізделуге тиісті:
1. 
Есептеу 
- 
табыстар мен шығындар бухгалтерлік есепте және қаржылық 
қорытынды есеп беруде нақты ақша қаражатының есеп айыру шотына 
151 

кәсіпорын кассасына келіп түсуі немесе төленуінің негізінде емес, табыстар мен 
шығыстардың пайда болуына қарай көрсетіледі;
2. 

жүктеу/скачать 2,61 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: