5.1 Есептік цикл Есептік процедура (
accountіng system) шаруашылық операция-ларын
талдаудан бастап шоттарды жабу мен қаржылық қорытынды есепті құруға
дейінгі есеп процессі кезеңдерінің жүйесін (ретін) айқындайды. Ол процедура
кейде
есептік цикл деп аталады.
Есептік цикл дегеніміз - қаржылық қорытынды есепті құруға алып барушы
жүйелі кезеңдер (қадамдар) сериясы. Бұл цикл әрбір есептік кезеңде (әдетте
жылына бір рет) қайталанады.
Есептік циклдың кезеңдері (қадамдары) және олардың мақсаты:
1-
ші кезең.
Есепке тіркеу үшін операцияны немесе фактілерді айқындау Мақсаты: Негізінен операциялар немесе фактілер
жөніндегі бастапқы құжаттар түріндегі
ақпараттарды жинау
2-
ші кезең.
Тиісті журналдарда шаруашылық фактілерін (операцияларын) тіркеу Мақсаты: Операциялардың кәсіпорынға тигізетін экономикалық
әсерін айқындау және оларды хронологиялық тәртіппен
шоттарға аударуға (жазуға) мүмкіндік беретін нысанда
(журналға) жазу
3-
ші кезең.
Журналдан Бас кітапқа (есеп регистрлеріне) көшіру Мақсаты: Ақпараттарды журналдан тиісті шоттар бойынша Бас
кітапқа (есеп регистрлеріне) көшіру-ақпараттарды шоттарда
сақтау тәсілі
4-
ші кезең.
Айналым ведомосын (тексеруші балансты) дайындау Мақсаты: Дебеттік және Кредиттік айналымдардың және
бастапқы сальдолардың тепе-теңдігін тексеру үшін шоттардың
ыңғайлы тізімін құру
107
5-
ші кезең.
Шаруашылық операцияларын тіркеу журналына түзетуші (корректировкалаушы) жазуларды тіркеу Мақсаты: Есептеу, бағалау фактілерін және бастапқы
құжаттарда жиі көрсетіле бермейтін басқа да фактілерді тіркеу
6-
ші кезең.