4 тақырып. Византиядағы және Батыс Еуропадағы тәрбие, мектеп және педагогикалық ой. Византиялық білім беру ісі генезисінің ерекшеліктері. Христиан дінінің адамға және оны тәрбиелеуге деген қөзқарасы. Педагогикалық ойдың дамуы (В.Кесарийский, И.Дамаскин, И.Златоуст, Кирилл, Мефодий және т.б.). Білім беру және тәрбиелеу жүйесі. Педагогикалық ой-пікір мен ағарту ісіне Византияның тигізген әсері.
Батыс Еуропа елдеріндегі тәрбие мен оқыту. Діни мектептер, олардың типологиясы және гильдейлік мектептер. Университеттік білім берудің дамуы. Қайта өрлеу дәуіріндегі педагогикалық ой-пікірлер (Т.Мор, Т.Кампанелла, В.Рабле, Х.Вивес, М.Монтень және т.б.).
5 тақырып. Орта ғасырлар дәуіріндегі Шығыс елдеріндегі және Қазақстандағы мектеп және педагогикалық ой. Орта ғасырлық Қытайдағы мектеп ісінің дамуы. Конфуций ілімін қайта жаңғыртушылар. Орта ғасырлық Үндістандағы тәрбиелеу мен оқыту. Орта және Таяу Шығыс елдеріндегі тәрбие мен ағарту ісі. Парсы, Осман Империясы, мұсылмандық Испания, Орта Азиядағы иламдық білім берудің ерекшеліктері. Шығыстың энциклопедист-ғалымдарының педагогикалық идеялары және олардың әлмдік педагогикалық ойлардың дамуына тигізген әсері. (Әл-Беруни, Ибн Сина, Ибн Исхак Кинди, Әл-Газали және т.б.).
Түрік Қағанаты дәуріндегі тәрбие және оқыту. Орхон-Енисей ескерткіштері, «Қорқыт ата кітабындағы» педагогикалық идеялар. Мектептер мен медреселердің пайда болуы. Түркі ғұламалары (Әл-Фараби, Ж.Баласағун, М.Қашғари, А.Жүйнеки, А.Иасауи және т.б.) еңбектеріндегі тәрбие мен оқыту мәселелері. «Кодекс куманикус», «Мулхакат ас-сурах», «Махаббатнаме» шығармалары – XII – XIV ғғ. қазақ тәлімдік ой-пікірлерінің ескерткіштері ретінде.
6 тақырып. Киев Русі және орталықтанған орыс мемлекетіндегі мектеп және педагогикалық ой-пікір (XVII ғасырға дейін). Русьтегі діни мектептер, олардың типологиясы және оқу жұмысының ерекшеліктері. Ежелгі орыс әдеби ескерткіштерінің («Владимир Мономахтың балаларға өсиеті», «Домострой»және т.б.) педагогикалық идеялары. Алғашқы әліппелер және азбуковниктер. Славян-грек-латын мектептері, олардың жұмыс ерекшеліктері. Киев академиясы және оның ағарту ішіндегі маңызы. Орыс орталықтандырылған мемлекетіндегі ағарту ісі және мектеп. Оқулықтар және педагогикалық әдебиеттер. С.Полоцкий, Е.Славиницкий және т.б. педагогикалық идеялары мен қызметтері.
