Пәннің тақырыптық жоспары

Халықаралық экономика экономикалық теорияның құрамдас бөлігі ретінде. «Халықаралық экономика» пәніне түсінік, халықаралық экономиканың даму кезеңдері. Халықаралық экономикалық қатнастардың нысандары: халықаралық тауар айырбасы, халықаралық өндіріс факторлары айырбасы, халықаралық валюталық айырбас. Ұлттық экономиканы әлемдік шаруашылыққа енгізу үрдісі. Халықаралық еңбек бөлініс әлемдік шаруашылықтың экономикалық фундаменті ретінде. Ашық экономика немесе авторкия әлемнің алдында тұрған экономикалық мәселелер.

Әлемдік шаруашылықтың субъектілері және оларды жіктеу: индустриалды (дамыған) дамушы және елдің өтпелі экономикасы. Қазіргі таңдағы әлемдік экономиканың даму кезеңдері. Экономикалық дамудың ұлтсыздандырылуы және оның пайда болу формалары. Халықаралық өндірістік қарым – қатнастардың негізгі түрлері.

Әлемдік нарық және халықаралық сауда. Халықаралық саудадағы жалпы тепе-теңлік теориясы. Әлемдік сауданың классикалық және неоклассикалық теориялары: А. Смиттің абсолютті артықшылық теориясы; Д. Рикардоның салыстырмалы артықшылық теориясы; Хекшер-Олин теориясы ; Леонтьев Парадоксі. М. Познердің технологиялық жаңалық теориясы. Р. Вернонның тауардың өмірлік циклі теориясы.

Сыртқы сауда және кірістерді бөлу. Стоплер – Самуельсон теоремасы. Рыбчинский теоремасы-өндіріс факторларын ұсынудың өсуі және кірістерді бөлу. Қазіргі таңдағы ғылыми – техникалық үдеріс үрдісі және халықаралық сауда құрылымы.

Кеден тарифін енгізу: түсінігі және анықтамалары. Кеден тарифінің түрлері. Кеден баждарын алу әдістері және тауардың кедендік құны. Тарифтің импортқа әсер ету механизмі. Экспорттық тариф. Сыртқы сауда ағымдарын қаржылық реттеу әдістері: экспортты субсидиялау, демпинг, демпингтен қорғау.

ТСБК құрылу тарихы, ТСБК негізгі принциптері. БСҰ құруындағы келісім. БСҰ: реттеу процестеріндегі ролі, оның принциптері және әлемдік сауданы ырықтандыру. Қазақстанның БСҰ-на кіру мәселелері. Кедендік Одақ. Арнайы экономикалық аймақтар.

Постиндустриалды елдердің экономикасындағы негізгі макросекторлар. Халықаралық қаржыландыру. Халықаралық тасымалдар. Халықаралық туризм. Қонақүй шаруашылығы. Әлемдік кеңес беру қызметін көрсету нарығы. Әлемдік ақпарат қызметін көрсету нарығы.

Капиталдың шетке шығуы, мәні. Капиталдың халықаралық қозғалысы формалары: тікелей және портфельді инвестициялар. Капиталдың халықаралық қозғалысы теориялары. Қабылдаушы елге тікелей шетел инвестицияларының әсері. Қазақстан және инвестициялар.

Халықаралық жұмыс күші миграциясының себептері мен салдары. Реципиент – елдің миграциялық саясатының ерекшелігі. Донор елдің миграциялық саясатындағы ерекшеліктер. Елдер арасындағы миграциялық саясат келісімдері.

Ұлттық және шетел волютасы; валюталық қарым-қатнастыр және валютаның айналымға түсе алуы, әлемдік валюталық жүйедігі эволюция. Валюталық бағам: мәні, котировка және оны валюталық операцияларда қолдану. Хеджерлеу және валюталық нарықтағы спекуляция.

Төлем балансының анықтамасы және оның құрылымы. Халықаралық экномикалық келісімді анықтау. Есеп шоттарды және баланс статьяларын стандартты жіктеу. Тепе-тең төлем балансының қажеттігі. Экономикалық саясат және төлем балансы.

Ішкі және сыртқы макро тепе-теңдіктің біртұтастығы: қажеттілігі, шарттары, ерекшеліктері. Ашық экономика жағдайында макроэкономикалық саясатты құру принциптері.

1.«Халықаралық экономика» пәніне түсінік

2. Халықаралық экономиканың даму кезеңдері.

3. Халықаралық экономикалық қатнастардың нысандары: халықаралық тауар айырбасы, халықаралық өндіріс факторлары айырбасы, халықаралық валюталық айырбас.

1. Халықаралық еңбек бөлініс әлемдік шаруашылықтың экономикалық фундаменті ретінде.

2. Ашық экономика немесе авторкия? әлемнің алдында тұрған экономикалық мәселелер
3 семинар сабағы. Экономикалық дамудың ұлтсыздандырылуы

1. Әлемдік шаруашылықтың субъектілері және оларды жіктеу: индустриалды (дамыған) дамушы және елдің өтпелі экономикасы.

2. Қазіргі таңдағы әлемдік экономиканың даму кезеңдері. Экономикалық дамудың ұлтсыздандырылуы және оның пайда болу формалары.

3. Халықаралық өндірістік қарым – қатнастардың негізгі түрлері.

1.Әлемдік нарық және халықаралық сауда.

2. Әлемдік сауданың классикалық және неоклассикалық теориялары: А. Смиттің абсолютті артықшылық теориясы; Д. Рикардоның салыстырмалы артықшылық теориясы

3. Хекшер-Олин теориясы ; Леонтьев Парадоксі. М. Познердің технологиялық жаңалық теориясы. Р. Вернонның тауардың өмірлік циклі теориясы.

1. Сыртқы сауда және кірістерді бөлу. Стоплер – Самуельсон теоремасы.

2. Рыбчинский теоремасы-өндіріс факторларын ұсынудың өсуі және кірістерді бөлу.
6 семинар сабағы . Сыртқы сауда саясатының құралдары

1. Кеден тарифін енгізу: түсінігі және анықтамалары.

2. Кеден тарифінің түрлері.

3. Кеден баждарын алу әдістері және тауардың кедендік құны.

1. ТСБК құрылу тарихы, ТСБК негізгі принциптері. БСҰ құруындағы келісім. БСҰ: реттеу процестеріндегі ролі, оның принциптері және әлемдік сауданы ырықтандыру.

2. Қазақстанның БСҰ-на кіру мәселелері. Кедендік Одақ. Арнайы экономикалық аймақтар.
8 семинар сабағы. Қызметтің халықаралық нарығы

1.Постиндустриалды елдердің экономикасындағы негізгі макросекторлар.

2. Халықаралық қаржыландыру.

3.Халықаралық тасымалдар. Халықаралық туризм. Қонақүй шаруашылығы. Әлемдік кеңес беру қызметін көрсету нарығы. Әлемдік ақпарат қызметін көрсету нарығы.

1. Капиталдың шетке шығуы, мәні.

2.Капиталдың халықаралық қозғалысы формалары: тікелей және портфельді инвестициялар.

3.Капиталдың халықаралық қозғалысы теориялары.

4. Қабылдаушы елге тікелей шетел инвестицияларының әсері.

5. Қазақстан және инвестициялар.

11 семинар сабағы . Халықаралық жұмыс күші миграциясы

1. Халықаралық жұмыс күші миграциясының себептері мен салдары. 2. Реципиент – елдің миграциялық саясатының ерекшелігі.

3.Донор елдің миграциялық саясатындағы ерекшеліктер. Елдер арасындағы миграциялық саясат келісімдері.
12 семинар сабағы. Халықаралық волюталық-қаржылық жүйе

1.Ұлттық және шетел волютасы

2.Валюталық қарым-қатнастыр және валютаның айналымға түсе алуы, әлемдік валюталық жүйедігі эволюция.

3.Валюталық бағамның мәні.

1. Котировка және оны валюталық операцияларда қолдану.

2.Хеджерлеу және валюталық нарықтағы спекуляция.
14 семинар сабағы . Төлем балансы

1.Төлем балансының анықтамасы және оның құрылымы.

2.Есеп шоттарды және баланс статьяларын стандартты жіктеу.

3.Тепе-тең төлем балансының қажеттігі. Экономикалық саясат және төлем балансы.

1.Ішкі және сыртқы макро тепе-теңдіктің біртұтастығы: қажеттілігі, шарттары, ерекшеліктері.

2.Ашық экономика жағдайында макроэкономикалық саясатты құру принциптері.

3.3 Студенттердің өздік жұмысының мазмұны

3.3.1 050304 «Кеден ісі» мамандығының жалпы орта білім негізіндегі күндізгі оқу бөліміне арналған

(түсу жылы 2008ж.)

№	СӨЖ түрлері	Есеп беру формасы	Бақылау түрі	Сағат көлемі
1	Дәріс сабақтарына дайындалу	Жұмыс дәптері	Сабаққа қатынасу	12
2	Практикалық сабаққа дайындалу, үй жұмысын, жеке тапсырмаларды орындау	Жұмыс дәптері	Сабаққа қатынасу	12
3	Аудиторлық сабақтардың мазмұнына кірмей қалған тақырыптарды қарастыру	Конспект	Коллоквиум	18
4	Бақылау шараларына дайындық		АБ1, АБ2	18
Барлығы				60

3.4 Өздік зерделеу тақырыптары
1 Тақырып Халықаралық экономикаға кіріспе

1.Халықаралық еңбек бөлініс әлемдік шаруашылықтың экономикалық фундаменті ретінде.

2.Ашық экономика немесе авторкия әлемнің алдында тұрған экономикалық мәселелер.

Ұсынылған әдебиет: 1.5 бет, 2. 36 бет, 13. 98 бет

1.Қазіргі таңдағы әлемдік экономиканың даму кезеңдері. 2.Экономикалық дамудың ұлтсыздандырылуы және оның пайда болу формалары.

Ұсынылған әдебиет: 3. 10 бет, 3. 30 бет, 14. 8 бет
3 тақырып Халықаралық тауар және қызмет саудасы

1. Әлемдік сауданың классикалық және неоклассикалық теориялары: А. Смиттің абсолютті артықшылық теориясы; Д. Рикардоның салыстырмалы артықшылық теориясы

1. Рыбчинский теоремасы-өндіріс факторларын ұсынудың өсуі және кірістерді бөлу.

Ұсынылған әдебиет: 3. 10 бет, 3. 30 бет, 14. 8 бет
5 тақырып Сыртқы сауда саясатының құралдары

1. Кеден баждарын алу әдістері және тауардың кедендік құны. 2.Тарифтің импортқа әсер ету механизмі. Экспорттық тариф.

Ұсынылған әдебиет: 3. 15 бет, 4. 26 бет, 16. 10 бет
6 тақырып ТСБК/БСҰ халықаралық сауда жүйесі

1.Қазақстанның БСҰ-на кіру мәселелері. Кедендік Одақ.

2.Арнайы экономикалық аймақтар.

Ұсынылған әдебиет: 1. 26 бет, 5. 31 бет, 16. 15 бет

1.Халықаралық тасымалдар. Халықаралық туризм. Қонақүй шаруашылығы.

2.Әлемдік кеңес беру қызметін көрсету нарығы.

Ұсынылған әдебиет: 3. 15 бет, 4. 26 бет, 16. 10 бет

1. Капиталдың халықаралық қозғалысы теориялары.

2. Қазақстан және инвестициялар.

Ұсынылған әдебиет: 6. 20бет, 8. 26 бет, 16. 10 бет

1. Елдер арасындағы миграциялық саясат келісімдері.

Ұсынылған әдебиет: 3. 15 бет, 4. 26 бет, 16. 10 бет
10 тақырып Халықаралық волюталық-қаржылық жүйе

1. Валюталық бағам: мәні, котировка және оны валюталық операцияларда қолдану.

2. Хеджерлеу және валюталық нарықтағы спекуляция.

Ұсынылған әдебиет: 1. 10 бет, 4. 20 бет, 10. 32 бет

1. Тепе-тең төлем балансының қажеттігі.

2.Экономикалық саясат және төлем балансы.

Ұсынылған әдебиет: 3. 22 бет, 4. 16 бет, 6. 7 бет

1.Ішкі және сыртқы макро тепе-теңдіктің біртұтастығы: қажеттілігі, шарттары, ерекшеліктері.

Ұсынылған әдебиет: 5. 15 бет, 14. 26 бет, 16. 15 бет

3.5 Бақылау жұмыстар тақырыптарының тізбесі
1 Дүниежүзілік шаруашылығы: тенденциялары, даму перспективалары, қарама-қайшылық

2 Капиталды шығару және оның қазіргі кездегі ерекшеліктері

3 Трансұлттық капитал және оның қызмет ету механизмі

4 Әлем шаруашылығының қазіргі кездегі құрылымы

5 Халықаралық еңбек бөлінісі қазіргі дүнежүзілік шарушылық негізі ретінде

6 Халықаралық валюталық нарықтар және валюталық реттеу. Халықаралық валюталық қор (ХВҚ)

7 Еуроодақтағы (ЕО) қаржы-валюталық жүйенің интеграциялық үрдістері

8 Халықаралық саудадағы жалпы тепе-теңдік

9 Меншікті жекешелендіру және мемлекеттендіру. Әлемдік тәжірибе

10 Қаржылық құралдармен халықаралық сауда (валюта, құнды қағаздар, несиелер)

11 Қызмет көрсетумен халықаралық сауда

12 Еркін сауда аймақтары: мәні, нысандары және құрылу себептері

13 Халықаралық еңбек күші миграциясы: әлемдік экономикаға әсері және даму ерекшеліктері

14 Дамушы елдердің халықаралық қарыз мәселелері

15 Халықаралық экономикалық интеграция формалары және мәні

16 Халықаралық валюталық жүйе: мәні, құрылымы, даму кезеңдері

17 Валюталық курс жүйесі. Валюталық реттеу: мақсаттары және құралдары

18 Елдердің төлем балансы: ұлттық экономиканың дамуындағы ролі мен құрылымы

19 Халықаралық қарыздану және несиелеу

20 Тура және портфелдік шетелдік инвестициялар

21 Сыртқыэкономикалық саясат: табиғаты, мәні, бағыттары

22 Халықаралық сауда: классикалық теориялар және оны қолдану

23 Халықаралық сауда: Хекшер-Олин моделі және эмпирикалық тексеру

24 Халықаралық сауданың альтернативтік теориялары

25 Халықаралық сауда және табысты бөлу

26 Сыртқы сауда саясаты: халықаралық сауданы реттеудің тарифтік әдістері

27 Сыртқыэкономикалық саясат: халықаралық сауданы реттеудің тарифтік емес әдістері

28 Технологияларды халықаралық өткізу

29 Әлемдік экономиканың ауқымды мәселелері және оларды шешу жолдары

30 Халықаралық экономикалық ұйымдар

1 Волгина Н.А. Международная экономика: Учебное пособие / Волгина Н.А. – М.: Эксмо, 2006. – 736 с.

2 Гоголева Т.Н., Ключищева В.Г., Хаустов Ю.И. Международная экономика – М.: КНОРУС, 2005.

3 Киреев А.П. Международная экономика. Ч.1 Международная микроэкономика: Движение товаров и факторов производства. – М.: Международные отношения, 1997.

4 Киреев А.П. Международная экономика. Ч.2 Международная макроэкономика: Открытая экономика и макроэкономическое программирование. – М.: Международные отношения, 1999.

5 Киреев А.П. Международная экономика в 2-х частях. – М.: Международные отношения, 2000.

6 Кочергина Т.Е. Мировая экономика. – Ростов н/Д.: Феникс, 2006.

7 Миклашевская Н.А., Холопов А В. Международная экономика. – М.: Высшая школа, 2002.

8 Миклашевская Н.А., Шимко П.Д.. Международная экономика. – М.: Дело и сервис, 2000.

9 Мировая экономика./ Под ред. Николаевой И.П.. – М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2006.

10 Овчинников Г.П. Международная экономика. – СПб., Издательство Михайлова В.А. 2000.

11 Пугель Т.А., Линдерт П.Х. Международная экономика. – М.: Дело и сервис, 2003.

12 Сломан Джон Основы экономики. – М.: Издательство Проспект. 2006.

13 Фигурнова Н.П. Международная экономика. – М.: Изд-во «Омега - Л», 2007.

14 Шимко П.Д. Международная экономика: практикум. – Ростов н/Д.: 2004.

15 Шкваря Л.В. Мировая экономика в схемах и таблицах – М.: Эксмо, 2006.

16 Яблукова Р.З. Международные экономические отношения в вопросах и ответах: учебное пособие. – М.: ТК Велби, Изд-во Проспект, 2004.
Қосымша:

1 Закон РК «О членстве РК в МВФ, МБРР, ЕБРР, АБР, ЕБР, Международной Финансовой корпорации, Международной Ассоциации развития» от 6 декабря 2001 г.

2 Закон РК «Об инвестициях» от 8 января 2003г. № 373.

3 Краткий статистический ежегодник Казахстана

4 Опыт стран-членов ВТО по защите интересов на внутренних и внешних рынках // МЭ и МО, № 8, 2002г. с. 12-21.

5 Скурко Е.А. ВТО: введение в правовую систему. – М.: Финансы и статистика. 2003. -96с.

6 Кайгородцев А. Искусы ВТО и продовольственная безопасность Казахстана // Мысль, №3, 2006

7 Экономика Казахстана в условиях глобализации: механизм модернизации и функционирования / Под ред. М.Б. Кенжегузина – Алматы, ИЭ МОН РК, - 2005. -392с.

Лист согласования рабочей программы дисциплины