Программа развития Жамбылской области
Экология және жер ресурстары
жүктеу/скачать 4,56 Mb.
|
| 2.2.6. Экология және жер ресурстары
Жалпы 2012 жылы облыс бойынша атмосфераға эмиссия көлемдері 18,7 пайызға немесе 4,468 мың тоннаға өсуі жұмыс көлемінің ұлғаюына және жаңа кәсіпорындар ашылуына байланысты. Қоршаған ортаға тигізілетін қолайсыз әсерді төмендету мақсатында кәсіпорындар атмосфералық шығарындыларды кәдеге жаратуға бағытталған жобаларды ендіруде. Тұтастай алғанда, Жамбыл облысы бойынша 2012 жылы ең ірі кәсіпорындар ауа бассейнін қорғауда жалпы сомасы 676,3 миллион теңгеге табиғат қорғау шараларын атқарды, шығарындылар көлемі 183,4 тоннаға кеміді. Автомобиль көліктерінен шығындылар көлемі жалпы шығындылар көлемінде әлі де 70% жоғары үлесті құрайды. Облыс бойынша автомобиль көліктерінің шығарындылар көлемін азайту бойынша жол полиция басқармасы тарапынан 2012 жылы 7713 заң бұзушылық анықталды, 4617 әкімшілік құқық бұзушылық хаттамамен 14,9 млн.теңге сомасында айып салынып, оның ішінде 2927 хаттамамен 9,5 млн.теңгесі, немесе 63,4% өңдіріліп алынды. Жамбыл облыстық гидрометеорология орталығының зертханасының мәліметтері бойынша 2012 жылы жер үсті сулары нысандарының барлығында ластану деңгейі төмендеген. Жалпы облыс бойынша ластаушы заттарды тастау «Тараз Су» КМК шығындыларының азаюына байланысты 3,086 мың тоннаға немесе 18,6 пайызға төмендеген. Жалпы жиналған қалдықтардың көлемі 11271,301 мың тонна құрады, жиналған қалдықтардың көлемі 1136,5 мың тоннаға немесе 10,1% көбеуі «Восточное рудоуправление» ЖШС, «Ақтас» ЖШС, «Қаратау» ТКӨ-да, «Алтыналмас» АҚ өндірілген көлемдерінің өсуіне байланысты. 2011-2012 жылдары Меркі, Қордай ауылдарында сиымдылығы 150 мың текше метр, Шу қаласында сиымдылығы 200 мың текше метр, Жаңатас қаласында сиымдылығы 550 мың текше метрді қрайтын қатты тұрмыстық қалдықтардың полигон құрылысы аяқталды, Б.Момышұлы ауылында полигонның құрылысына жобалау-сметалық құжаттама әзірленді. Тараз қаласындағы жалпы алаңы 30 га құрайтын жұмыс істеп жатқан полигонын 53,928 млн.теңге сомасында жаңғырту жұмыстары жүргізілген, оның ішінде қалдықтарды жою бойынша «Раскад» арнай техника сатып алынды, полигон аумағы темір бетондық плиталармен қоршалды. 2013 жылы атмосфераға ластаушы шығарындыларды үлкен мекемелер бойынша шығарудың талдауына сәйкес, жалпы Жамбыл облысы бойынша атмосфераға эмиссияның түсімі 18 % -ға немесе 2012 жылмен салыстырғанда 4,9 мың тоннаға артқан. Сонымен «Батуров атындағы Жамбыл ГРЭС-і» АҚ жалпы шығарылған өнімнің қөлемін артуына сәйкес мазут жағу көлемінің ұлғаюынан эмиссия көлемі атмосфераға 7,2 %-ға немесе 236 тоннаға артқан. «Жамбыл цемент өндірістік компаниясы» ЖШС-нің күш-қуатының көбеюінен шығарындылар 570 тоннаға немесе 2012 жылмен салыстырғанда 56 % -ға өскен. «Қазфосфат» ЖШС-е шығарындылар 8 % (837 т) артқан. Тау-кен саласында өндіріс көлемі артқан: «Мыңарал тас» ЖШС, «Алтыналмас» ЖШС, «Ертай» ЖШС, шығарындылар 200 тоннаға, қалған ірі жер қойнауын пайдаланушылардың шығарындылары 2012 жылдың деңгейінде. Газ саласында, қосымша газ құбырларын қолдануға енгізу және соғу есебінен, КС-4 компресорлық станцасы, атмосфераға эмиссия көлемі 17,5 % -ға немесе 750 тоннаға артқан. УМГ «Тараз» АҚ «ИЦА» және ЖПФ «ҚазТрансГазАймақ» АҚ эмиссияларына нақты шығарындылар және рұқсат беру шектеулері 3,7 тоннаға немесе 37 % -ға көтерілген. Коммуналдық секторларда «Жамбыл-Жылу» МКМ қосымша 18 қазандық меншігіне қабылғандануына сәйкес шығарындылар 27 тоннаға немесе 26% жалпы лимиттен көтерілген. Сонымен қатар «Тараз металлургия заводы» ЖШС-нің тоқтауына байланысты металлургия саласында шығарындылар өткен жылмен салыстырғанда 271 тоннаға немесе 60% -ға азайған. Жамбыл облысы статистика басқармасының деректеріне сәйкес жылжымалы көліктерден шығарындылар былтырғы жылдың деңгейінде қалған азғана 3%-ға көтерілген. Автотранспорт шығарындыларының қоршаған ортаға әсерін төмендету мақсатында облыс бойынша токсичность тексеру 10 посты құрылған, 20 газоанализаторлар және 20 түтінөлшеулер автотранспорттардан шығарындыларды нормаға сәйкес сақтау тұрақты қадағалау үшін алынған. Автотранспорт мекемелеріне автобустар алынуда, Евро-2, 3, 4 тиісті стандарттарына сәйкес 2012 жылы -62, 2013 жылы – 30 автобустар, «Таразкоммуналкөлік» ЖШС-і 2012-2013 жылдары 10 троллейбус алған. 2005 жылдан бастап Қордай ауылы, ШУ, Қаратау және Жаңатас кіші қалаларында атмосфералық ауаны, трансшекаралық өзен суларының беттерін ластаудың экологиялық мониторинг жұмыстары жүргізілуде. Тараз қаласының атмосфералық ауасының ластануына мониторинг үшін 5 қондырғы жұмыс істеуде, оның ішінде: 1 «Скат» автоматтандырылған ауаны қадағалау стансасы, 4 атмосфералық ауаның ластануын тексеруді қадағалау постары. «Қазгидромет» филиалының деректеріне сәйкес Жамбыл облысы бойынша 2012 жылмен салыстырғанда 2013 жылы атмосфераның ластану индексі болмашы артқан және 7,39 бірлікке қарсы 7,87 бірлікті құрайды. Формальдегидтің шоғырлануы төмендеген, азот диоксидінің шоғырлануы өскен, шаңның шоғырлануы бұрынғы деңгейде қалған. 2013 жылы орташа тәуліктік формальдегидтің шоғырлануы 0,007 ПДК құрады 2,3 есеге, азот диоксидінің шоғырлануы 0,07 ПДК құрады, 1,8 есе өскен. Автоматтандырылған «Скат» стансасының аспаптары жұмыс тәртібінде жұмыс істеуде. Қырғыстан Республикасы жағынан жер үсті суларының трансшекаралық ластануына жергілікті бюджет есебінен ай сайын экологиялық трансшекаралық мәселелерді шешу бөлімі бойынша мониторинг жүргізіледі, сонымен қоса тоқсан сайын Қырғыстан Республикасы жағындағы халықаралық әуежайдың шығындылары Қордай ауылының атмосфералық ауасының жағдайы тексеріледі. Су ағызу көлемі 2013 жылы 23232,831 мың текше метрді құрады, былтырғы жылдың осы кезеңінде су ағызу көлемі 27087,80 мың текше метр, ағынды сулардың көлемі азайып 3854,97 мың текше метрді құрайды. Су пайдалану көлемінің азайуына байланысты ластанушы заттардың шаруашылық-тұрмыстық ағындылары 22475,0 мың текше метрден 18378,25 мың текше метрге азайған, Тараз, Жаңатас, Қаратау және Шу қалаларында жер асты суларын тиімді пайдалану мақсатында су есептеу аспаптары мекемелер мен ұйымдарда -97%, елді-мекендерде – 99 % орнатылған. 2011-2013 жылдары қаржыландырылған жобалардың тізіміне Жамбыл облысында «Жол картасы»инвенстициалық жобаларға «Шу қаласының канализациялық жүйесін және тазарту ғимараттарын жаңғырту» енгізілген жалпы құны 839,1 млн. тенге, құрылысты «Догду-Билд» ЖШС-іжүргізуде. Тапсырыс беруші Шу ауданының әкімдігінің тұрғын-үй шаруашылық комуналдық мекемесі. Ағынды суларды 0,34 мың тоннаға азайту үшін Шу стансасында «Теміржолсу-Шу» ЖШС-і канализациялық жүйелерге жөндеу жұмыстарын жүргізген. Экологиялық бақылау барысында су қорғау іс-шаралары мен су тұтыну айналымдық кезеңдікті енгізу туралы нұсқамаларға негізгі назар аударылады. «Казгидромет» филиалымен Жамбыл облысы бойынша жер үсті суларының сапалық жағдайына мониторинг 9 гидрохимиялық бекеттер және Шу, Талас, Ақсу, Берікқара, Қарабалта өзендері, Билікөл көлі, Тасөткел суқоймаларының 11 створкасы бойынша жүргізіледі. Шу, Талас, Аса өзендерінде трансшекаралық бақылау Қырғызстанмен бірлесе жүргізілуде. Лабораториялық бақылаудың мәліметіне сәйкес Сорго, Қарабалта, Ақсу трансшекаралық өзендері мен Шу және Талас өзендері бойынша судың ластану индексі (СЛИ) деңгейінің 2013 жылы 2012 жылмен салыстырғанда төмендеуі белгіленген. Облыс бойынша ең жоғарғы ластанған су айдынына Билікөл көлі жатады. Билікөл көлінде СЛИ – 8,67 бірлікті құрайды, 2012 жылы 6,41 бірлік. Ең жоғарғы ластану Билікөл көлінде БПК -5 бойынша белгіленген, 2012 жылғы 34,4 ПДК-ге қарағанда жоғарғы шоғырлану 37,5 ПДК -ке дейін жеткен, фтор – 2,05 ПДК (2012 ж.- 1,8 ПДК). Сульфат құрамы – 5,79 ПДК. Индекс бойынша өте жоғарғы ластанған су айдынына жатады. 2013 жиналған өнеркәсіптік қалдықтар 23023,85 мың тоннаны құрайды, оның ішінде 7016,13 мың тоннасы кәдеге жаратылған. Тұрмыстық қатты қалдықтарды орналастыратын қоқыс төгу алаңдары санитарлық-экологиялық және құрылыс нормаларына сай емес және қоршауы жоқ, тегістелмеген және қалдықтар түріне қарай сортталмалтын жай ғана елді мекендердің жанына орналасқан жер учаскелері. Негізгі талаптардың бірі - бұл тұрмыстық қатты қалдықтар полигонының нормативтік құжаттарының болуы: қалдықтарды орналастыру жобасы және оң эколиягиялық қорытындысымен қоршаған ортаға әсерінің бағасы. Бүгінгі күні осы бағыт бойынша рұқсатнама құжаттарын алу жұмыстары жүргізілуде. Облыс бойынша 198 полигондар және тұрмыстық қатты қалдықтарды орналастыратын алаңдар бар, оның ішінде 116 полигонның қоршаған ортаға эмиссияға рұхсаты бар. Айта кету керек 2011 жылға дейін облыс бойынша тұрмыстық қатты қалдықтарды орналастыратын полигондар болмаған, тек 2011-2012 жылдары 4 полигон соғылған (Қордай, Мерке ауылдарында, Шу және Жаңатас қалаларында). 2014 жылы Жамбыл ауданының Қаракемер ауылында ТҚҚ полигоны пайдалануға берілді. Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік және тұрмыстық қатты қалдықтарды басқару системасын дамыту бойынша бірінші кезектегі іс-шаралар жоспарында Тараз қаласында қайта өңдеу зауытының құрылысы қарастырылған. ТҚҚ қайта өңдеу және сорттау бойынша Тараз қаласындағы зауыт құрылысына аумағы 20 га жер учаскесі бөлініп, (участок Жамбыл ауданы Көлқайнар ауылдық округінің аумағындағы жұмыс істеп тұрған полигон маңайында) қажетті құжаттар берілген. Бүгінгі күні ҚР Қоршаған ортаны қорғау және су ресурстары министрлігімен ТҚҚ секторындағы жобалар бойынша реестр әзірленіп, қаржы дерек көздері іздестірілуде. 2011-2013 жылдары комплекстік радиациялық зерттеу мен радиациялық әсері бар және ықтимал қауіпті көздердге түгендеу жүргізілді, халықтың денсаулығына қауіп төндіру әсерін төмендету бойынша шаралар әзірленді және Жамбыл облысының радиоэкологиялық атласы жасалды. Облыстағы берден-бір күрделі экологиялық мәселе Тараз қаласының ағынды суларын тазарту және ағызу. 2011 жылы «Жамбыл облысы Тараз қаласының ағынды суларын толық биологиялық тазарту кешені» ТЭН-не түзету жұмыстары аяқталған. Бүгінгі күні жоба «Мемсараптама» РМК-да келісімде, жоба аяқталысымен республикалық бюджеттен қаржыландырылу үшін ҚР Қоршаған ортаны қорғау және су ресурстар министрлігіне жолданады. Облыс аумағында типтік полигондар мен қалдықтарды қайта өңдеу зауытының жоқтығы салдарынан ауылдар мен қалаларда коммуналдық қалдықтардың жиналуының көбеюі және жарамсыз улы химикаттарды көметін полигонның жоқтығы маңызды мәселе болып табылады. Бірқатар ірі кәсіпорындар шығарындыларының атмосфераны ластау мәліметтерін талдау бойынша 2014 жылы атмосфераға түскен эмиссиялардың 24,5%-ға немесе 9,01 мың тоннаға ұлғайғандығын көрсетеді, бұл кәсіпорындарда өнімінің артуына байланысты: газ саласында газ тасымалдау магистралының көбеюі, қосымша газ құбырларының, компрессорлық стансасының құрылысы және іске қосу, химия саласының кәсіпорындарында («Қазфосфат» ЖШС ЖЖФЗ, «Минералды тынайтқыштар», «Қаратау» ТКӨК) 2013 жылмен салыстырғанда ластаушы заттар 1000 тоннаға немесе 10%-ға өскен. Жалпы, болыс бойынша 2014 жылы ірі кәсіпорындармен 928,8 млн.теңгеге табиғат қорғау іс-шаралары орындалды, атмосфераны ластаушы заттар 176,9 тоннаға, шайынды судың көлемі 10,6 мың текше метрге төмендеді, 646,9 тонна өндіріс және тұтыну қалдықтары пайдаға асырылды. 2014 жылы экологиялық жағдайды жақсарту мақсатында Қазақстан Республикасының «жасыл экономикаға» көшу Тұжырымдамасын іске асыру шеңберінде, Тараз қаласы әкімдігі мен автотасымалдаушылар арасында қоғамдық көліктерді газ отынына көшіру, Тараз қаласының аумағында АГНКС құрылысы және оны іске қосу жөнінде меморандум жасалды. Шығарылған ластауыш заттарды талдаудың мәліметтері бойынша 2014 жылғы кейбір өнеркәсіп кәсіпорындарының тоқтап тұруына, сондай-ақ өнеркәсіп кәсіпорындарының айналма суды пайдалану циклына өтуіне байланысты облыс бойынша шығарылған ластауыш заттардың көлемі 1,061 мың тоннаға немесе 5,58 пайызға азайды. 2014 жылы суды бұру көлемі 17,6 млн. текше метрді құрап, 2013 жылмен салыстырғанда 5,9 млн. текше метрге азайған. Каталог: files -> PRT KAZ files -> Астрономия Мазмұны files -> 1 фантастика жанрыныњ типологиясы files -> Қазақстан тарихы 5 сынып. 2013-2014 оқу жылы files -> Расул гамзатов files -> Жамбыл атындағы республикалық жасөспірімдер кітапханасы Қазақстан ақын – жазушылары ХХ ғасырда files -> «№ мектеп-лицей» мемлекеттік мекемесі Күнтізбелік- тақырыптық жоспар files -> Ермұхан Бекмахановқа Сыздайды жаным, мұздайды қаным, жан аға! files -> Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі, жергілікті атқарушы органдар көрсететін білім және ғылым саласындағы мемлекеттік қызмет стандарттарын бекіту туралы PRT KAZ -> БАҒдарламасы мазмұны кіріспе жүктеу/скачать 4,56 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|