Психология
Зейін өткен тәжірибенің нәтижесі
жүктеу/скачать 10,53 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 6. Зейін жүйке тітіркендіргіштері күшейуінің нәтижесі.
- 7. Жүйкелік тежелу теориясы
| 4. Зейін өткен тәжірибенің нәтижесі
яғни адам білген, таныған затына ғана ден қояды. 5. Зейін рухтык сананын ерекше белсенділік қабілеті. Зейін құбылысының ғажайыптығына таң қалған кей психо- логтар оны пайда болуы түсіндіруге келмейтін әу бастан бар белсенді қабілетпен баламалайды. 6. Зейін жүйке тітіркендіргіштері күшейуінің нәтижесі. Бұл ғылыми болжамға орай зейін орталық жүйке жүйесінің мекенді тітіркену қабілетінің ұлғаюынан пайда болады деп түсіндіріледі. 7. Жүйкелік тежелу теориясы зейіннің негізгі себебін төмендегіше пайымдайды: алғашқы физиологиялық жүйке үде- рісінде қаланған елестер соңғы басқа елестер мен қозғалыстар- дың физиологиялық үдерістерінен басымдау келеді, осыдан сананың ерекше шоғырлануы туындайды. Қазіргі заман пси- хологгарының зейінді түсіндіруге байланысты пайымдаулары П. Я. Гальперин енбектерінде келтірілген. Олар келесідей: — зейін бағыттау — зерттеушілік іс-эректтің бір кезеңі, осыдан зейін адам психикасында нақты бір мезетте пайда бол тан бейнелер мен ой мазмұнын түрақтатуға бағытталған пси- хологиялық эрекет; — өз қызметі бойынша зейін осы мазмүнға қойылған бақы- лау. Эр адам әрекеті бағыттау, орындау және бақылау бөлікте- рінен тұрады. Осы тізбектегі үшінші іс зейін арқылы орындалады; — белгілі өнім шығаруға бағытталған әрекеттен ерекше зейіннің, яғни бағыттаудың, өз алдына нәтижесі болмайды; — психикалық бақылау әрекеті ретінде танылған күбылыс тұрғысынан зейіннің эрбір нақгы көрінісі жаңа ақыл-ес епті- ліктерінің пайда болу ізімен туындайды. Аталған теориялар нақты деректерге негізделгені сөзсіз, бірақ эрқайсысы өздері ұстанған зейін белгілерін асыра көтеріп, қалғандарын елемеуге тырысады. Ал, шындыққа жүгінсек, зейіннің мән-мағынасын оған байланысты барша қасиеттер мен сапаларды ѳзара біріктіре талдау негізінде түсіну мүмкін. Осы тұрғыдан казіргі уақытта зейіннің келесідей анықтамасы қабылданған. Зейін — бүл сананың түлга бойындагы сезімдік, ақыл-ес және қимылдьщ белсенділікті көтеругее қажет заттай не идеялды нысанга багытталуы жэне шогырлануы. жүктеу/скачать 10,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|