Психология
жүктеу/скачать 10,53 Mb. Pdf көрінісі
|
| — шығармашыл қиялдың
негізгі қасиеті. Шығармашыл қиялдың, ерекше сипаты: түзіліп жатқан бейне болмыс дүниеде өлі жоқ, ол енді ғана ғайыптан пайда болған сияқты. Осындай жаңа бейненің жасалуы тек тұлғаға керектілігінен ғана емес, сонымен бірге қоғам мүддесіне, сол қоғамның даму деңгейіне тэуелді келеді. Шығармашыл қиялсыз өнер салаларындағы, ғылым мен техникадағы жаңалықтардың болуы мүмкін емес. Шығарма- шыл қиял өнімі бірдейіне заттасқан күйде бола бермейді, бірақ сол зат бейнесі оның сол уақыт не дәуірде практикалық іске аспауынан саналық (идеалдық) қалыпта сақталады. Жасампаз жэне шығармашыл қиялдар арасындағы айыр- машылықты салыстырмалы сипатта деп түсінген жөн. Жасампаз қиялда да шығармашыл қиялдағыдай объектив бейнелері жасалып, жаңаланады. Шынында да, жаңа сана өнімін бермейтін, шығармашылықпен ұштаспаған қиял болмайды. Әр адам — өз Қамар сұлуын, Әйгерімін, Төлегені мен Бекежанын бейнелейді, яғни өмірден көрген, білгендеріне өз сана сезімінің, тұрмыс тэжірибесінің, дүниетанымы мен көзқарасы деңгейінен баға беріп, өзінше бейне түзеді. Автордың жасаған кейіпкері мен түзген бейнесі қалың оқырман не көрермен қауымның бэріне бірдей ұнай бермейтіні осыдан. Әр жеке тұлға қиялы жасаған бейнелердің өзара ұқсас болу ықтималдығы өте кем. С.Л. Рубинштейн қиялды нақты жэне абстрактты түрге бө- луді ұсынады. Қиялға түсетін бейнелер эртүрлі болатыны сө- зсіз: бірде ол бейне жалқы, заттасқан, қосалқы бөлектерімен күрделенген, сонымен бірге бейне жалпыланған, қорытынды сүлба жэне барша жағдайда қолданылатын рэміз кейпінде бе- рілуі мүмкін. Бір-бірінен жалқы мен жалпы мэні ерекшеленген көп санды жэне сатылы көрнекі бейнелер жүйесінің болуы да ықтимал, осыдан қиялдың жүктеу/скачать 10,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|