Психология
Түлганың әлеуметтенуі және оның даму кезеңдері
жүктеу/скачать 10,53 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тұлға әлеуметтенуінің негізі көздері
| 1.3. Түлганың әлеуметтенуі және оның даму кезеңдері
Түлга әлеуметтенуі — бүл түлганың цогамдъщ қүндылық- тар мен адамзаттыц үнамды әрекет-цылыц әдістерін меңге- руі негізінде цауым тіршілігіне қажет қабілеттерді қалып- тастыруы. Әлеуметтену үдерісінде адам әлеуметтік қалыптарды мең- гереді, әлеуметтік рөлдерді пайдалану эдістері мен қоғамдық әрекет-қылық дағдыларын игереді. Тұлғаның әлеуметтенуі элеу- меттік шындықты тану негізінде қалыптасып барады. Тұлға әлеуметтенуінің негізі көздері: 1. Ерте балалың шац тәжірибесі — психикалық қызметтер мен әрекет-қылықтық қарапайым формаларының қалыптасуы; 2. Әлеуметтік мекемелер — тәрбие, тэлім, оқу-үйретім жүйелері; 3. Қарым-цатынас және іс-әрекет үдерісіндегі адамдардың өзара ықпал-әсері. Әрқандай элеуметтік роль өз ішіне көптеген мэдени қалып- тар, ережелер жэне эрекет-қылық үлгілерін қамтиды. Өмір бары- сында эрбір адам жасы мен қызмет бабының өсуіне орай бір емес, бірнеше элеуметтік рөлдерді меңгеруіне тура келеді. Өз мазмұны бойынша әлеуметтену құбылысы — екі тарап- ты үдеріс. Бір жағынан, ол — қоғам тарапынан қабылданған әлеуметтік тарихи тәжірибені, рәміздерді, құндылықтар мен қалыптарды келесі әулетке жеткізу болса, екінші жағынан, — оларды тек өкілінің игеруі, өз меншігіне өткізуі (интериори- зациялауы). Бұл орайда интериоризациялау дегеніміз сырттай көріністі қоғамдык өмір үдерістерінің ішкі саналық үдерістерге өтіп, тиісті өзгерістерге келуі, яғни жалпылануы, сөздік (вербалды) формата енуі, бұдан былайғы даму қабілетін иемденуі. Тұлға үшін әлеуметтену үдерісінің алғашқы кезендердегі басты мэні — өз элеуметтік орнын іздеп, табуы. Бұл үдерістегі тек өкілі үшін өзекті мэселе: 1) өз «Менін» тану; 2) өз «Мені- нің» мән-мағынасын түсіну. Өз «Менін» жүктеу/скачать 10,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|